Oorlog in de Noordpoolcirkel? NAVO en Rusland organiseren militaire oefeningen in het Hoge Noorden

In de eerste maanden van 2022 organiseert NAVO verschillende trainingsmissies in Noorwegen en de zeeën errond. De jaarlijkste operatie Cold Response 2022 alleen al is de grootste door Noorwegen geleide NAVO-missie sinds de jaren 80. Vandaag kondigde Rusland aan dat het ook trainingen zou uitvoeren in het noorden. Als daar maar geen oorlog van komt…

Cold Response werd voor het eerst georganiseerd in 2006. Toen namen 10.000 soldaten uit 11 NAVO-landen deel aan de training. Aan de editie in 2020 deden al 16.000 manschappen mee, maar de missie werd door de coronapandemie ingekort.

Dit jaar wordt de trainingsmissie nog groter: maar liefst 35.000 soldaten zakken vanuit 26 (van de 30) NAVO-lidstaten af naar het Hoge Noorden, de meesten afkomstig uit de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk. Vanuit het Amerikaans continent komt onder meer het vliegdekschip USS Harry S. Truman afgevaren; de Britten sturen met het vliegdekschip HMS Prince of Wales en het amfibisch landingsschip HMS Albion ook twee van hun grootste schepen richting Noorwegen.

De huidige situatie in Oekraïne stuurt de NAVO-plannen echter in de war: de USS Harry S. Truman zeilt momenteel rond in de oostelijke Middellandse Zee, vergezeld van het Noorse fregat KNM Fridtjof Nansen. Daar houdt het onder meer de Russische scheepsverplaatsingen in de gaten, en moest de oorlog in Oekraïne uitbreiden naar de NAVO, kan het snel ingrijpen en richting de Zwarte Zee varen.

Ondanks de escalatie van geweld in Oost-Europa, zal de trainingsmissie in Noorwegen toch doorgaan, al was het maar om aan Rusland te tonen tot wat de NAVO in staat is. Daarnaast zullen in dezelfde periode nog twee andere trainingsmissies doorgaan in het Hoge Noorden: Joint Arctic Training 2022 en Saber Strike 2022, die allebei het NAVO-personeel beter moeten voorbereiden op een strijd in koude, winterse omstandigheden.

Russische trainingen

Hoewel de NAVO-oefeningen al lang op voorhand bekend waren gemaakt, besloot Rusland deze week prompt ook oefeningen te organiseren in het Hoge Noorden. En dan niet met wat prototypes of verouderde vaartuigen, maar met nucleaire onderzeeërs. De duikboten van de Russische Noordelijke Vloot zullen trainen in de Barentszzee, iets verderop van de NAVO-missie. Daarnaast zullen verschillende mobiele raketwerpers ook een training uitvoeren in Siberië. Dat viel te lezen in een verklaring van het Russisch ministerie van Defensie.

De trainingen met onderzeeërs en raketsystemen, die kernbommen kunnen afvuren, volgen niet lang na de nieuwste (en meest ernstige) dreigementen van Poetin. Die gaf namelijk dit weekend de opdracht de Russische “nucleaire troepen” in een hogere staat van paraatheid te brengen. Of de trainingen een direct gevolg zijn van die uitspraak is echter niet duidelijk.

Meer