Onzekerheid over premie elektrische wagens: dreigt die te verdwijnen?

Om de CO2-uitstoot van het Vlaamse wagenpark te verminderen, wil de Vlaamse regering mensen die een elektrische wagen kopen een premie geven. De Raad van State is in een advies scherp voor die tegemoetkoming. Die heeft het licht op oranje gezet, en wil dus dat er enkele zaken wijzigen.

Context: De Vlaamse regering wil vanaf dit jaar mensen die een nieuwe elektrische wagen kopen een premie van 5.000 euro geven. Het voertuig mag wel niet meer kosten dan 40.000 euro. Ook wie een groene tweedehandswagen koopt, komt in aanmerking voor een premie. Die bedraagt in dat geval 3.000 euro.

De premie kan worden toegekend wanneer de elektrische wagen na 25 september besteld werd, op voorwaarde dat deze pas ingeschreven werd vanaf 1 januari 2024.
De regering heeft daarvoor een budget van 20 miljoen euro voorzien.

Maar: De Raad van State heeft maandag een advies gepubliceerd.

Volgens de overheidsinstantie wordt het gelijkheidsbeginsel niet volledig gerespecteerd. Zodra het budget op is, worden er namelijk geen premies meer gegeven. Als de vraag groot is, dreigen er dus heel wat mensen uit de boot te vallen.
- De Vlaamse regering heeft in enige mate al rekening gehouden met een ontoereikend budget door te stellen dat met een tussentijdse evaluatie het premiebedrag eventueel kan worden verlaagd, wat dus zou inhouden dat aanvragen vanaf bepaalde tijdstippen tot lagere premies zouden leiden.
- Daar ziet de Raad van State ook graten in. “Die aankondiging creëert onvermijdelijk legitieme verwachtingen bij geïnteresseerde kopers”, klinkt het. Daardoor riskeert de regering juridische betwistingen als er meer aanvragen zouden worden ingediend dan het budget toelaat.

Verdwijnt de premie?

Vooruitblik: Vlaams minister van Mobiliteit Lydia Peeters (Open VLD) heeft intussen laten weten dat ze vrijdag een voorstel zal doen aan de Vlaamse regering om tegemoet te komen aan het advies.

Fiscalist Michel Maus stelt zich de vraag of de regering dit effectief kan oplossen. “Als ze de budgettaire limiet van 20 miljoen euro schrapt, kan dit weleens een hele dure grap worden”, zegt hij in een gesprek met HLN.be. De begroting ligt al vast, dus Peeters zal in haar eigen bevoegdheden op zoek moeten gaan naar geld.
“Ik zie eigenlijk weinig andere oplossingen dan ingrijpen in de timing en zeggen dat bijvoorbeeld iedereen de premie krijgt tot pakweg 30 april of 30 juni. Dan is er gelijkheid voor elke burger, maar dan nog weet je niet hoeveel dit zal kosten”, aldus Maus.
Volgens de fiscalist is de premie afschaffen ook geen oplossing. “Als dat toch gebeurt, verwacht ik een tsunami aan rechtszaken”, zegt Maus. “De regering heeft die premie met veel bombarie aangekondigd en dan kan je niet zomaar terugkrabbelen. Een overheid is dan aansprakelijk.”

Opgemerkt: De premie heeft intussen autoproducenten aangezet om de prijzen van de wagens te verlagen.

Tesla heeft in januari bijvoorbeeld de prijs van de Model Y verlaagd tot 39.990 euro. Dat is net onder het plafondbedrag om in aanmerking te komen voor de Vlaamse premie.