Nederland heeft sinds de jaarwisseling de kaap van 2 miljoen ondernemingen bereikt, volgens de openbare omroep NOS. Vorig jaar kwamen er bijna 100.000 bedrijven of eenmanszaken bij, een toename van bijna vijf procent. Hoe zit dat bij ons?

Kunnen we in een derby ondernemerschap winnen tegen de Hollanders? Of klopt het cliché van de ondernemende Nederlander en de loontrekkende Belg? Laten we eens naar de cijfers kijken.

Eenmanszaken versus KMO’s

De Kamer van Koophandel (KvK) wist op 1 januari dat er op dat moment exact 2.000.404 bedrijven actief waren op Nederlands Grondgebied, op een bevolking van 17,2 miljoen mensen.

De meest recente cijfers over België zijn van 2018. Op vlak van statistieken bijhouden worden we alvast geklopt door onze noorderburen. Volgens gegevens van Unizo, de FOD Economie en onderzoeksbureau Graydon waren er dat jaar ongeveer 1,17 miljoen ondernemingen actief in België, met een bevolkingsaantal van 11,4 miljoen.

Dat betekent dat wij gemiddeld ongeveer 10,3 ondernemingen per 100 inwoners hebben. Ons buurland telt zo’n 11,6 bedrijven en bedrijfjes per 100 inwoners.

‘Ook het aantal individuen per jaar dat een bedrijf opstart is lager in België’, zegt Hans Crijns. ‘In België ligt dat gewoonlijk rond tussen de 3 en 4 procent, in Nederland meestal 5 procent of meer.’ Volgens de professor ondernemerschap aan de Vlerick Business School zijn dat signalen dat Nederlanders ondernemender ingesteld zijn.

België is traditioneel een kmo-land: volgens de FOD economie zijn maar liefst 99,8 % van de btw-plichtige ondernemingen kmo’s (minder dan 250 werknemers).

Nederland is het land van de eenmanszaken, of van de freelancers. Volgens de KvK zijn 52,3 procent van de ondernemingsnummers er zogenaamde zzp’ers, zelfstandigen zonder personeel. Daarbij moet wel de kanttekening gemaakt worden dat een groot deel van de zzp’ers de facto werknemers zijn, schijnzelfstandigen dus.

Grote spelers op wereldniveau

Als we kijken naar de tewerkstelling kijken, creëren de bedrijven in België rond 2,8 miljoen jobs. In Nederland zijn dat er bijna 6 miljoen, volgens een vergelijkende studie van Unizo. Dat zijn dus gemiddeld anderhalve werknemer per onderneming voor ons land, tegenover 3 medewerkers voor elke Nederlandse zaak. Op vlak van werkgelegenheid hebben de Nederlandse bedrijven dus meer maatschappelijk nut.

Hetzelfde onderzoek bekeek ook het verschil in toegevoegde waarde tussen de lage landen Dat is de waarde die een bedrijf door productie toevoegt aan grondstoffen, dus de omzet minus de aankoopkost. Het is een goede maatstaf voor productiviteit en concurrentiekracht. U kan het al raden, ook hier moeten we de duimen leggen voor onze noorderburen.

Zij hebben ook meer grote spelers op wereldniveau. Behalve AB InBev, vindt u geen in België gevestigde firma’s in de Fortune 500, de lijst met de 500 grootste bedrijven qua omzet. In 2019 prijkten er maar liefst twaalf Nederlandse ondernemingen op die lijst. Exor, Unilever, Shell, om er maar enkele te noemen.

Gunstig ondernemingsklimaat

Is het ondernemingsklimaat in Nederland dan zoveel gunstiger? De omgevingsfactoren om een nieuwe zaak op te starten zijn in ons land ‘goed tot zeer goed’ volgens Hans Crijns.

Hij heeft het over zaken zoals toegang tot financiering, een hoge kwaliteit van onderwijs en goede infrastructuur. ‘Het is dus een verschil in mentaliteit en culturele normen’, volgens de professor. ‘En dat beïnvloedt natuurlijk het lokale ondernemingsklimaat.’

‘Nederlanders hebben minder angst om te falen dan Belgen’ legt Crijns uit. ‘En dat is een belangrijke vereiste om iets uit de grond te stampen.’

Het is volgens de expert ondernemerschap geen recent fenomeen. ‘Zelfs als u de bovenstaande factoren over decennia of eeuwen heen gaat bekijken, zal u merken dat Nederland een veel sterkere ondernemerstraditie heeft dan Belgen.’

We kunnen dus niet anders als besluiten dat de Nederlanders ons verslaan in deze derby. Gelukkig is er deze zomer een EK voetbal om het een en ander recht te zetten.