Bart De Wever (N-VA) heeft zijn formateursopdracht teruggeven aan de koning. Het is hem niet gelukt om de vijf partijen die onderhandelden over een nieuwe regering met elkaar te verzoenen. De Wever zelf reageerde nog niet, de andere partijvoorzitters wel. Wat opvalt: niemand wil Arizona echt opgeven.

De reacties: Nadat De Wever via WhatsApp aan de andere partijvoorzitters duidelijk maakte dat hij zonder akkoord naar koning Filip zou gaan, wilden alle voorzitters zeggen wat ze daarvan vonden.

• “Dit is zo’n zonde, zo jammer”, schrijft Conner Rousseau (Vooruit) op Instagram. Volgens hem heeft zijn partij inspanningen gevraagd. Hij noemt de MR niet, maar wijst wel met de vinger: “Is het dan rechtvaardig dat sommigen blokkeren dat de grootste vermogens eerlijker zouden moeten bijdragen? (…) Die blokkering heeft deze poging doen mislukken.” Rousseau zegt dat “het land beter verdient” en meldt dat Vooruit verder wil om “constructief te zijn en akkoorden te vinden”.
• De onderhandelingen liepen dan ook stuk op de meerwaardebelasting die Vooruit heel graag wilde, maar MR niet. Volgens Georges-Louis Bouchez (MR) draait het om evenwicht: Vooruit vraagt teveel en MR krijgt te weinig, is zijn redenatie. Toch wil dat voor hem niet zeggen dat Arizona einde verhaal is, schrijft hij op X. “Het feit dat we daar (in het zoeken van het evenwicht, red.) nog niet in geslaagd zijn, is in geen geval een definitieve vaststelling. Het hoofd koel houden en discreet werken zijn de sleutels tot succes”.
• Maxime Prévot (Les Engagés) hekelt “een ruzie over één enkele maatregel” en vindt het “dramatisch voor de geloofwaardigheid van democraten” dat het net daarop stukliep. Maar volgens hem is er meer aan de hand. “Het is duidelijk dat de Vivaldi-periode het vertrouwen tussen bepaalde partners diep heeft geschaad”, meldt hij.
  • Dan gaat het vermoedelijk over de persoonlijke relatie tussen Bouchez en Rousseau, die niet al te best is. Ook ex-voorzitter Melissa Depraetere (Vooruit) had wat rake opmerkingen over Bouchez. Bouchez van zijn kant zou erg persoonlijke sneren hebben uitgedeeld in de richting van zowel Rousseau als De Wever, zondagnacht.
• Sammy Mahdi (cd&v) tot slot zegt “zwaar teleurgesteld” te zijn. “We hadden de unieke kans om aan een ongeziene snelheid een ambitieuze regering op poten te zetten. Dit is zuur”, schrijft hij. Mahdi reageerde ook voor de camera van VRT NWS. “Ik blijf wel hopen dat we met deze formule – dat lijkt me de meest logische – verder kunnen”.
  • De Wever maakte een laatste compromis rond de meerwaardebelasting, brengt Mahdi in herinnering, maar “finaal bots je op symbolen tussen links en rechts, en dat is heel jammer”. De cd&v-voorzitter treedt Prévot bij: “De persoonlijkheden helpen soms ook niet om tot akkoorden te komen.

Heelt tijd alle wonden?

Om te volgen: De Wever geeft zijn opdracht terug. En nu?

• Dat Arizona er eigenlijk wel moet komen, daar lijkt haast iedereen het mee eens te zijn. Veel andere opties zijn er ook niet. De piste om Open Vld om te wisselen voor Vooruit is niet te doen, dat was de teneur eerder. Mahdi vond de meerderheid van 76 zetels die dan bekomen wordt, veel te krap. Tevens geeft Vooruit niet de indruk dat de partij niet meer wil overleggen, in tegendeel.
• Voor de camera’s herhaalt Mahdi zijn wens: “Ik hoop echt dat we die Arizonaregering kunnen vormen. Het is onze verantwoordelijkheid om daar echt alles aan te doen. (…) Ik denk dat we vooral met iedereen rond de tafel moeten gaan zitten. Dat iedereen er hopelijk overdag en ’s nachts goed over nadenkt, en dat we hopelijk snel opnieuw aan het werk kunnen gaan.”
• Ook politicoloog Carl Devos (UGent) ziet het einde van Arizona nog niet in zicht, tweet hij. “Arizona kan niet verder maar is niet dood. Struikelen over minder dan 100 miljoen (op 28 miljard), een symbool en een ego is vervelend maar niet onoverkomelijk. Maar voor een doorstart is wat tijd nodig”.
• Het is allicht net dat wat koning Filip de onderhandelaars zal gunnen: tijd. Hij moest na het gesprek met De Wever de knoop doorhakken. Dat heeft hij ook gedaan.
  • De koning start vrijdag met consultatierondes met de partijvoorzitters. Dat wil zeggen dat voorlopig dezelfde partijen nog altijd een regering willen vormen. Zij kunnen dan weer samen rond de tafel kunnen gaan zitten.
  • De koning kan besluiten dat er een andere figuur moet komen om verdere gesprekken te voeren. Daarbij kan hij opnieuw een informateur aanstellen die eerst verkennende gesprekken houdt.