Onderhandelaars willen aanpassing van de Wet op de Kernuitstap

Na de nieuwe supernota van formateur Bart De Wever (N-VA) over de begroting en de nota over bestuurszaken lekt nu ook de nota uit de werkgroep Energie. De Arizona-partijen willen zo snel mogelijk aanpassingen aan de Wet op de Kernuitstap, zodat extra nucleaire reactoren mogelijk zijn.

Key takeaways

De toekomstige regering wil de huidige kerncentrales langer openhouden en nieuwe centrales bouwen. Daarom moet de Wet op de Kernuitstap op de schop. Cd&v, MR en N-VA werken aan nieuwe wetsvoorstellen.
Er zijn wel nog onenigheden tussen cd&v en MR over de invulling van die plannen.
Verder willen de Arizona-partijen ook een nieuwe organisatie oprichten om de energiebevoorrading in het oog te houden.

In het nieuws: De huidige Wet op de Kernuitstap stuurt de Arizona-plannen danig in de war.

De werkgroep Energie kwam tot het besluit dat de huidige reactoren zo snel mogelijk verlengd moeten worden. De Wever vroeg al aan uitbater Engie om Doel 4 en Tihange 3 te verlengen tot 2045. Engie wil daar niet van weten: het wil de kerncentrales hoogstens tot 2035 laten draaien, wat ontslagnemend minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen) al afsprak. De Franse uitbater wil wel zoeken naar een overnemer.
In de tekst staat ook dat de optie om nieuwe kernreactoren te bouwen, onderzocht moet worden. De Standaard citeert de ontwerptekst: het draait daarbij om “alle obstakels weg te nemen, te faciliteren en te versnellen zonder de veiligheid uit het oog te verliezen”. Het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC) moet tegen 2025 een rapport klaar hebben waarbij de veiligheidseisen in België vergeleken worden met andere landen.
Een groot obstakel daarbij is de Wet op de Kernuitstap, wat bepaalt dat er geen nieuwe reactoren gebouwd mogen worden en stelt dat Doel en Tihange na 40 jaar zouden moeten sluiten. De aankomende Arizona-regering wil die wet aanpassen, al is er nog onduidelijkheid wat daar dan precies in moet staan. Het verbod op het bouwen van nieuwe kerncentrales zou alvast sneuvelen.
- Tijdens de vorige regeerperiode dienden N-VA, MR en cd&v al wetsvoorstellen in om de Wet op de Kernuitstap te herwerken. MR en cd&v hebben nu nieuwe voorstellen ingediend, N-VA werkt nog aan een tekst. Aan de Raad van State is alvast gevraagd om advies te geven over de diverse voorstellen.

Veel bijkomend advies nodig

De details: Over de precieze aanpak is nog geen eensgezindheid.

MR wil graag alle bestaande kerncentrales open houden en pleit voor een kader om nieuwe reactoren te bouwen. Cd&v is voorzichtiger en wil Doel 4 en Tihange 3 verlengen met 20 jaar in plaats van 10 jaar. Wat nieuwe kerncentrales betreft, kunnen dit voor cd&v enkel SMR’s zijn. Dat zijn kleinere centrales die met een nieuwe technologie werken. Onder andere Frankrijk zet al stevig in op SMR’s.
Er zijn nog een hoop obstakels te overwinnen. Zo moet er naast advies van de Raad van State nog een milieueffectenrapport komen, is er groen licht nodig van de FANC en blijft het vraagstuk rond de rol van Engie onbeantwoord.
Groen wijst er ook op dat de Europese Commissie enkel het huidige energiebeleid goedgekeurd heeft, waarbij twee kernreactoren maar tien jaar open bleven. Over de nieuwe deal met Engie die Van der Straeten sloot, heeft Europa zich nog niet uitgesproken. Een belangrijk onderdeel van die deal is het zogenoemde CRM-mechanisme waarbij Engie een gegarandeerde vergoeding van ongeveer 80 euro per megawattuur krijgt voor de gegenereerde elektriciteit die het aanbiedt op de markt.

Nieuwe regels voor de toekomst

Om te volgen: De toekomstige regering wil een organisatie in het leven roepen die een aantal lastige punten opvolgt.

In de nota pleit de werkgroep Energie voor een Instituut voor Energiebevoorrading, wat moet toezien op het elektriciteitsverbruik. Het instituut zou dan jaarlijks een rapport overmaken aan de regering. Ook moet de organisatie verdere adviezen gever rond het CRM-mechanisme.
In een bredere zin moet er ook een nieuw Energiepact komen dat afspraken vastlegt tussen alle regeringen van het land. Daarin zouden onder meer lagere tarieven staan voor bedrijven die veel elektriciteit verbruiken, het laten zakken van de accijnzen tot het Europees minimum en toekomstplannen over de energiemix.
- Die energiemix zien de Arizona-partijen idealiter als een combinatie van nucleaire en hernieuwbare energie. Het bouwen van gascentrales kan nog, maar enkel als overgangsmaatregel.