Hogere erfbelastingen en belastingen op giften zijn een goede manier om de ongelijkheid in de maatschappij aan te pakken. Dat stelt de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) dinsdag in een nieuwste rapport. De inkomsten uit die belastingen liggen laag, onder meer door allerhande uitzonderingsstelsels.

De internationale organisatie van veelal rijke, Westerse landen vertrekt van de vaststelling dat de vermogens sterk ongelijk verdeeld zijn en dat die trend nog toeneemt. In de 27 lidstaten die gegevens doorspeelden, bezitten de 10 procent rijksten de helft van het totale vermorgen, de 1 procent rijksten zijn an sich al goed voor 18 procent. Daar tegenover staat dat erfbelastingen en belastingen op giften in doorsnee maar goed zijn voor 0,5 procent van alle fiscale inkomsten. België scoort hier 1,46 procent, enkel in Zuid-Korea (bijna 1,6 procent) ligt dat aandeel nog hoger.

Uitzonderingen

Het beperkte aandeel in de totale belastinginkomsten verklaart Pascal Saint-Amans van de OESO door de ‘extreem beperkte’ belastbare basis. Giften, belastingontwijking, vrijgestelde bedragen en dies meer verkleinen die belastbare basis. België is hierbij eerder de uitzondering, en is de primus van een groep van acht landen met beschikbare data: 48 procent van het vermogen is belastbaar (Brussel), tegenover 0,2 procent in de VS. Ook kent België (Brussel) de laagste drempelwaarde tot waar geld van de ouders belastingvrij naar de kinderen kan gaan. Het gaat om bijna 17.000 dollar tot meer dan 11 miljoen dollar in de VS.

Een Belgische erfenis wordt met andere woorden dus sneller belast. Allerhande uitzonderingen, die belastingontwijking- en -ontduiking stimuleren, hebben doorgaans een ‘regressief effect’, stelt de OESO-onderzoeker. Naarmate het vermogen toeneemt, daalt met andere woorden de reële aanslagvoet. Erfbelastingen en belastingen op giften spelen maar een kleine rol qua inkomsten en het aanpakken van ongelijkheid, klinkt het, door de manier waarop ze uitgedokterd zijn. Die inkomsten optrekken, kan volgens de OESO ongelijkheid tegengaan.

Zo oppert de organisatie met zetel in Parijs bijvoorbeeld om het totale bedrag te belasten dat een begunstigde in heel zijn leven ontvangt via erfenissen en giften, in plaats van dit per transactie te doen. Zo’n hervorming past voor de OESO in een breder kader van goed uitgewerkte belastingen op kapitaalinkomsten, meer bepaald een belasting op meerwaarde. Ook dat moet een prioriteit zijn, klinkt het.