Steeds meer interne conflicten in Oekraïne zelf

In het nieuws. Het is bijna een wonder dat het merendeel van de Oekraïense bevolking na anderhalf jaar van hevige gevechten en luchtbombardementen en zonder een einde in zicht, de wil behoudt om te blijven vechten, schrijft de Sloveense socioloog en filosoof Slavoj Žižek in The New Statesman. Maar ook in Kyiv komen steeds meer conflicten aan de oppervlakte.

• Volgens de Sloveen zijn er ernstige ideologische en politieke fouten gemaakt door president Volodymyr Zelensky en zijn regering.
• Er is de voorkeursregeling van de oligarchen, waarvan de meesten het land ontvlucht zijn. Dat nadat ze vrijstelling van militaire dienst verkregen voor hun kinderen. 
• Ook de corruptie tiert welig. Zelensky ontsloeg onlangs alle regionale leiders van wervingskantoren vanwege wijdverbreide corruptie.
• Tenslotte is er de positie van de 60.000 Oekraïense vrouwen in het leger, waarvan 5.000 aan het front. Er bestaat geen dienstplicht voor vrouwen in het land; allen zijn dus vrijwilligers.
  • Het Oekraïense ministerie van Defensie benadrukt graag het beeld van vrouwelijke en mannelijke verdedigers die samen vechten. Maar een latent gebrek aan respect voor de standpunten van het vrouwelijk personeel is slechts een van de vele tekortkomingen die de gevechtseffectiviteit aan het front belemmert.

Kloof tussen arm en rijk

Zoom in. Er ontstaat een steeds grotere kloof tussen armere liberalen, die zich vrijwillig hebben aangemeld en nu vechten, en het “conservatieve nationalisme” van de rijken. 

• De eersten zien zaken als het verbieden van Russische kunst als triviale afleiding. De situatie van documentairemaker Sergei Loznitsa laat de foute prioriteiten van de bureaucraten zien. Hij werd de toegang tot zijn land ontzegd omdat hij weigert Russische films te boycotten.

Wat na de oorlog?

Zoom out. Žižek concludeert dat Oekraïne nu op twee fronten vecht: tegen de Russische agressie en voor het soort land dat Oekraïne na de oorlog wil zijn.

• Wordt het een nationalistisch fundamentalistisch land zoals Polen of Hongarije? Wordt het een de facto kolonie van het wereldkapitalisme, of iets anders?
• Volgens de Sloveen moeten deze vragen nu al beantwoord worden. Zoals bij alle verzetsstrijden, van de Franse Revolutie tot de Europese partizanen in de Tweede Wereldoorlog, wordt in de strijdomstandigheden bepaald wat de politieke inhoud van een naoorlogs Oekraïens volk zal zijn. Alleen een breed volksfront, waarin plaats is voor iedereen, kan volgens Žižek Oekraïne redden.