Key takeaways

• Het CEA verspreidde 5.000 exemplaren van zijn eigen boekje over Frans-Polynesië en dat kostte meer dan 90.000 euro.
• Onderzoek in “Toxique” onthulde dat één enkele test uit 1974 mogelijk 110.000 mensen blootstelde aan stralingsniveaus waardoor ze in aanmerking kwamen voor kankercompensatie als ze later in hun leven specifieke kankers zouden ontwikkelen.
• De CEA heeft slechts een beperkt aantal documenten met betrekking tot de tests ten opzichte van het Franse leger gedeclassificeerd.

De Franse Commissie voor Atoomenergie (CEA) heeft flink geïnvesteerd om onderzoek tegen te spreken dat haar oude beweringen over de gevolgen van kernproeven in Frans-Polynesië in twijfel trekt. Uit documenten blijkt dat de CEA samen een campagne voerde om het boek Toxique in diskrediet te brengen. Dit boek onthulde dat de besmetting veel groter was dan Frankrijk eerder toegegeven had.

Als reactie op Toxique verspreidde de CEA 5.000 exemplaren van een eigen brochure over Frans-Polynesië. Daarin gaf de CEA “wetenschappelijke antwoorden” op de beschuldigingen in het boek. Deze actie kostte meer dan 90.000 euro en omvatte ook een reis van een team van vier leden naar de eilanden. Zij spraken daar met belangrijke functionarissen en gaven interviews aan de media.

Te lage inschatting van de werkelijke stralingsniveaus

In het CEA-boekje stond dat de verontreiniging beperkt was. Volgens hen was Frankrijk steeds open geweest en had het de gezondheid van de lokale bevolking vooropgesteld. Toxique veroorzaakte echter veel ophef in Frankrijk. Hoge overheidsfunctionarissen, waaronder president Emmanuel Macron, erkenden de verantwoordelijkheid van Frankrijk tegenover Frans-Polynesië.

Het onderzoek in Toxique bracht schokkende feiten aan het licht. Eén test in 1974 kon tot 110.000 mensen blootstellen aan zoveel straling dat ze later mogelijk recht hadden op compensatie als ze kanker kregen. Het boek stelt dat de CEA de stralingsniveaus structureel te laag inschatte. Daardoor werd het aantal mensen dat compensatie kon krijgen sterk beperkt.

Parlementair onderzoek en onzekerheden

Een parlementair onderzoek bekijkt nu de sociale, economische en milieu-impact van de kernproeven. Ook wordt onderzocht of Frankrijk opzettelijk de omvang van de besmetting heeft verborgen. De militaire tak van de CEA ontkent dat informatie werd achtergehouden. Maar het Franse nucleaire veiligheidsorgaan gaf toe dat er onzekerheid is over de berekeningen van het CEA. Daardoor is het onmogelijk om zeker te zeggen of de stralingsdoses onder de drempel voor compensatie lagen.

Hoewel de CEA zegt transparant te zijn, zijn er maar weinig documenten vrijgegeven vergeleken met het Franse leger. Dit verschil roept vragen op over hoeveel informatie voor het publiek beschikbaar is. Het debat over de zogenaamde “schone bom” gaat door. Het Franse leger erkent dat tot 2.000 militairen mogelijk werden blootgesteld aan stralingsniveaus die kanker kunnen veroorzaken.

Het parlementaire onderzoek wil helder krijgen wat de gevolgen zijn van het Franse nucleaire testprogramma in Frans-Polynesië. Het wil inzicht bieden in de omvang van de schade voor de lokale bevolking.

Wil je toegang tot alle artikelen, geniet tijdelijk van onze promo en abonneer je hier!