Noorwegen heeft vrijdag aangekondigd dat het financiële steun aan Hongarije opschort. Dit omdat het geen overeenstemming heeft bereikt met Boedapest over de identiteit van een onafhankelijke beheerder die verantwoordelijk is voor de verdeling van het geld in Hongarije. Het geld moet bij het maatschappelijke middenveld terechtkomen, maar daar wringt nu net de schoen.
Noorwegen, Liechtenstein en IJsland doen wat de EU niet kan; ze houden geld dat voor Hongarije bestemd is gewoon in
Waarom is dit belangrijk?
De EU bijt zijn tanden al jarenlang stuk op het Hongarije van Viktor Orbán. Noorwegen, Lichtenstein en IJsland niet. De drie leden van de Europese Economische Ruimte hebben de subsidies aan Hongarije opgeschort vanwege de toenemende bezorgdheid over de achteruitgang van de democratie in dat land.Hoewel Noorwegen geen lid is van de Europese Unie (EU), is het er wel mee verbonden via de Europese Economische Ruimte (EER). Datzelfde geldt voor Liechtenstein en IJsland. Omdat de EER voormelde landen bepaalde voordelen biedt, staan ze Oost-Europese landen die wel lid zijn van de EU financieel bij. Met als doel de ongelijkheid op het continent te overbruggen.
Onenigheid om 11 procent van het geld, maar Noorwegen houdt totaliteit in
Noorwegen, en op veel kleinere schaal IJsland en Liechtenstein, zouden in dat verband voor de periode 2014 – 2021 ruim 220 miljoen euro overmaken aan Hongarije. Tot het Noorse ministerie van Buitenlandse Zaken daar vrijdag anders over besliste. “De donorlanden en Hongarije zijn er niet in zijn geslaagd overeenstemming te bereiken over de wijze waarop de fondsen moeten worden beheerd,” luidde het in een mededeling. “Als gevolg daarvan zal Hongarije op dit moment geen financiering ontvangen voor de uitvoering van het programma. Het land zal de toegang tot ongeveer 2,3 miljard Noorse kronen (220 miljoen euro) verliezen”.
Het ministerie legde uit dat de Hongaarse autoriteiten het er mee eens zijn dat de voor het maatschappelijk middenveld van het land bestemde middelen door een onafhankelijke beheerder moeten worden geëxploiteerd. Toch waren zij het niet eens met hun Noorse collega’s bij de keuze van de beheerder.
De regering Orbán probeert al jaren zijn dominantie over Hongaarse ngo’s – voor wie het geld bestemd is – uit te breiden, maar vangt nu dus bot. Het voor het maatschappelijk middenveld bestemde geld omvat slechts 11 procent van het totale hulppakket. Toch houdt Noorwegen nu de totaliteit van de som in.
“Donorlanden moeten erop toezien dat ze de beste kandidaat voor de job selecteren. We hebben geen overeenkomst met Hongarije bereikt over deze kwestie,” zei minister Ine Erickson Seride in een persbericht.
EU holt constant achter de feiten aan
Net als Polen heeft het Hongarije van Victor Orban regelmatig kritiek gekregen van zijn EU-partners. Dat was het geval voor een resem van hervormingen. Met name het ondermijnen van de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht en de rechten van de LGBT-gemeenschap.
Ook de Europese Commissie heeft de voorbije weken stappen in dezelfde richting gezet. Zo leidde het in verband met een recente anti-LGBT-wet een inbreukprocedure in bij het Europees Gerechtshof. Orbán kondigde daarna aan dat hij een referendum over de wet zou houden. Ook beschuldigde hij Brussel ervan de goedkeuring van Hongarijes nationale herstelplan vanwege die wet te hebben vertraagd. Net als de beloofde storting van miljarden aan EU-geld.
In de EU moet het Europees Gerechtshof zich uitspreken over zulke inbreukprocedure. Dat orgaan staat niet bepaald bekend om zijn snel handelen. De EER daarentegen treedt nu op vooraleer het probleem zich voordoet en geeft daarmee het goede voorbeeld. De proactieve aanpak van Noorwegen en co blijkt in dat verband veel effectiever dan die van de EU, die constant achter de feiten aanholt.
Lees ook: De ‘Orbanisering’ van Slovenië draait haar culturele vrijheden de nek om
(jvdh)
