In Noord-Korea is de lelijke Amerikaan grotendeels uit het straatbeeld verdwenen. Dat is wellicht het duidelijkste signaal dat er zich in de Noord-Koreaanse maatschappij een duidelijke verandering heeft voorgedaan. Dat zegt Richard Lloyd Parry, correspondent van de Britse krant The Times in een reportage over Noord-Korea.

Lloyd Parry, die het land al zeven keer heeft bezocht, zegt veranderingen te hebben opgemerkt die bij het aantreden van dictator Kim Jong-un ruim zes jaar geleden nooit voor mogelijk werden gehouden.

Vijfjarenplan

“In het verleden kon men overal in Pyongyang op posters en reclameborden stereotype beelden van de Amerikaanse imperialistische vijand opmerken,” aldus Lloyd Parry. “De posters zijn er nog altijd, maar de geportretteerde helden zijn niet langer gewapende soldaten, maar wel boeren, arbeiders en zakenmensen.”

“In slogans wordt vooral opgeroepen het vijfjarenplan voor economische ontwikkeling te volgen. Noord-Korea vertoont duidelijke signalen van een opmerkelijke evolutie. Dat proces is bovendien bijzonder snel gegaan. Eén jaar geleden dreigde nog een nucleaire confrontatie tussen Kim Jong-un en zijn Amerikaanse opponent Donald Trump, maar die atmosfeer is helemaal veranderd.”

“Er zijn echter niet alleen militair tekenen van ontspanning,” beklemtoont Lloyd Parry. “Ook het dagelijkse leven van de Noord-Koreaan heeft belangrijke veranderingen ondergaan. In steden zoals Pyongyang, Wonsan of Kaesong kunnen kleine aanwijzingen van modernisering en innovatie worden genoteerd.”

“Individueel hebben deze veranderingen slechts een oppervlakkige impact en in een ander land zouden ze nauwelijks worden opgemerkt. Collectief vormen ze echter een signaal dat Kim het land een richting wil opsturen die zeven jaar geleden compleet ondenkbaar zou zijn geweest.”

Simkaarten

“Al bij de aankomst op Sunan Airport valt het de bezoeker op dat een aantal kiosken simkaarten voor toegang tot het internet verkopen,” getuigt de journalist. “In het straatbeeld en de Pyongyang Metro zijn smartphones inmiddels een gewone verschijning geworden, ook al blijft de Noord-Koreaanse online wereld beperkt tot een gesloten en gecontroleerd intranet, dat geen enkele verbinding geeft met het wereldwijde web. “

“Daarnaast blijkt dat ook de Noord-Koreaanse taal, die volgens het regime gezuiverd bleef van buitenlandse invloeden, nu steeds meer Engelse termen begint op te nemen”, aldus nog Lloyd Parry. “In de steden kan men bovendien een toenemende bouwactiviteit registreren, terwijl de straten steeds meer auto’s – ook van westerse merken – kan opmerken.”

“Dat straatbeeld omvat daarnaast ook steeds meer taxi’s en elektrische fietsen, terwijl overal kiosken met snacks, dranken, sigaretten of snijbloemen oprijzen. De restaurants bieden niet alleen meer een nationaal menu, maar ook sushi, pizza, geroosterde kip, hamburgers en steaks.”

“Op online platforms zoals Mamulsang kunnen een brede waaier goederen worden gekocht. Al die services zijn niet louter voor de toeristen. Men kan op die locaties immers in toenemende mate een opkomende middenklasse ontmoeten, niet zelden in westerse kledij.”

Naïef

“Het zou fout zijn om op deze veranderingen naïef te reageren,” waarschuwt Lloyd Parry. “Noord-Korea is nog steeds de meest repressieve natie van de wereld en vele restricties blijven nog altijd van kracht. Buiten het zicht van de bezoekers zijn er nog altijd de brutale politieke gevangenkampen.”

“Zelfs de tekenen van de nieuwe vrijheden – zoals het internet – zitten nog altijd vervat in een algehele sfeer van onderdrukking. Het Korean People’s Army blijft nog altijd de meest ideologisch gemotiveerde strijdkracht van de wereld. Alle veranderingen kunnen opnieuw worden teruggeschroefd, maar geven toch twee belangrijke signalen.”

“In eerste instantie moet worden vastgesteld dat de hongersnood, op het einde van de jaren negentig van de voorbije eeuw honderdduizenden Noord-Koreanen het leven heeft gekost, definitief tot het verleden behoort.”

“Bovendien blijkt Kim bereid een aantal stappen te zetten die men nooit voor mogelijk zou hebben gehouden. Hamburgers en kermissen zijn weliswaar geen synoniem van politieke hervormingen en nucleaire ontwapening, maar binnen enkele jaren zullen zij misschien worden erkend als de eerste kleine tekenen van verandering.”