Maandagavond klopte de ontslagnemende regering de noodbegroting af. Die treedt in werking als er na nieuwjaar nog geen regering is. Stiekem hoopt de politiek dat de noodbegroting snel vervangen kan worden door een volwaardige begroting. Idealiter is er dan met kerst een regering.

Key takeaways

• De ontslagnemende regering verwacht geen nieuwe regering met een volwaardige begroting voor het einde van het jaar.
• Die begroting komt woensdag weer op de onderhandelingstafel, maar zal niet worden doorgeduwd.
• Vroeg of laat zal er wel een consensus moeten komen, wil Arizona slagen. De deadline staat rond Kerst.

In het nieuws: De noodbegroting raakt zonder problemen goedgekeurd.

• Een tevreden Alexia Bertrand (Open Vld) na afloop van de vergadering van het kernkabinet maandagavond. Als ontslagnemend staatssecretaris van Begroting kon ze aankondigen dat de regering een akkoord heeft over de noodbegroting. Vanaf 1 januari wordt er met voorlopige twaalfden gewerkt: de regering in lopende zaken mag dan per maand niet meer uitgeven dan de begroting van het jaar ervoor, plus indexering.
• Bertrand zegt op sociale media dat het “zeer onwaarschijnlijk is dat een nieuwe regering een begroting 2025 stemt voor het eind van het jaar” en dat een noodbegroting daarom opgesteld moest worden. De Vivaldi-partijen spraken af om te werken met schijven van drie maanden. Daardoor ligt er een eerste begroting tot aan de volgende begrotingscontrole in maart. Als formateur Bart De Wever (N-VA) voor die tijd een regering kan vormen en een begroting goedgekeurd krijgt, vervalt de noodbegroting onmiddellijk.
• Bertrand zegt “blij te zijn” dat er een noodbegroting is. “Op deze manier is de werking van de overheid vanaf 1 januari verzekerd”, stelt ze.
• Het budget voor het RIZIV raakte niet goedgekeurd: Open Vld wil dat de Arizona-partijen het budget voor de zorgsector bepalen. Bertrand wacht twee weken af.

Woensdag wordt cruciaal

Gevolgd: Arizona onderhandelt kalmpjes verder.

• De afgelopen week bleven er positieve geluiden komen uit het kamp van de verschillende onderhandelaars. Wat hielp is dat er wat ‘lichtere’ thema’s aan bod kwamen, zoals migratie en energie. De supernota van De Wever, waar Vooruit en MR tegenover elkaar staan, werd even losgelaten.
• Daarom wordt woensdag een spannende dag: voor het eerst sinds de vernieuwde supernota komen de sociaaleconomische thema’s arbeidsmarkt, pensioenen en belastingen weer aan bod. Waar Vooruit graag wil inzetten op meer bijdragen van de grote vermogens, hekelt MR extra belastingen, met name voor bedrijven.
• Toch zal De Wever niet lang blijven hangen bij de belangrijke hervormingen die hij wil doorduwen. “Op donderdag staat defensie op de planning. Het lijkt voorlopig dus niet de bedoeling om echt door te duwen”, zegt iemand van de onderhandelaars aan De Morgen. De sfeer moet positief blijven, is het idee.
• En hoewel niemand nog een deadline durft te noemen, wordt de blik toch gericht op Kerstmis. Eerder werd Sinterklaas als streefdatum genoemd, omdat er op die manier genoeg tijd zou zijn om een begroting goedgekeurd te krijgen door het parlement. Omdat er nu een noodbegroting is en niemand verwacht in de eerste maanden van het nieuwe jaar al met een nieuwe begroting te zullen werken, schuift de deadline mee op.

Toch weer Open Vld?

Om te volgen: Wat als het toch weer mislukt?

• Nu is de sfeer nog prima, maar na de onderhandelingen over het sociaaleconomische luik op woensdag zal er toch vroeg of laat verder gesproken moeten worden over de begroting. De Europese Commissie verwacht nog altijd een concreet plan van België om het begrotingstekort weg te werken. In het verleden liepen de onderhandelingen tot twee keer stuk op dat punt:
  • In augustus kon MR zich niet vinden in de supernota van De Wever, die voor de partij teveel naar links helde. Maxime Prévot (Les Engagés) werd een week lang als bemiddelaar het veld ingestuurd. De Wever stuurde bij en nam weer over.
  • Begin november vond Vooruit-voorzitter Conner Rousseau dan weer dat er te weinig beloftes aan links in de tekst stonden. De Wever stuurde wederom bij en zorgde voor “openingen”, aldus Rousseau. Vooruit schoof weer aan. Maar de tegenstellingen tussen MR en Vooruit blijven bestaan.
• Vandaar de voorzichtigheid van De Wever: hij kan het zich niet permitteren dat de besprekingen voor een derde keer ontploffen. Mocht dat gebeuren, dan doemt onvermijdelijk de vraag op of er toch niet in de richting van Open Vld gekeken moet worden om Vooruit te vervangen. MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez stuurt daar al geruime tijd op aan. Open Vld zegt zelf niet te willen. En ook De Wever ziet liever een ruimere coalitie met een Vlaamse meerderheid.
• Op 10 december moet De Wever opnieuw verslag uitbrengen bij de koning. Vermoedelijk zal zijn opdracht andermaal verlengd worden.