In het nieuws: Fiscalist Michel Maus hekelde onlangs in een column op HLN.be de niet-indexering van de erfbelasting.

• In Vlaanderen betaal je in rechte lijn 3 procent erfbelasting op een eerste schijf tot 50.000 euro. Dat tarief loopt op tot 27 procent op de schijf boven 250.000 euro.
• De erfbelasting op een erfenis tussen personen die geen rechtstreekse familie zijn, liggen fors hoger. Op de eerste schijf tot 35.000 euro geldt een tarief van 25 procent. Op alles boven de 75.000 euro int de fiscus maar liefst 55 procent.
• “Dat schijfsysteem werd ingevoerd in 1997 en is sindsdien nooit geïndexeerd”, meldt Maus.

Impact op de belastingen: Maus haalt een vastgoederfenis aan als voorbeeld om aan te tonen wat de impact is van die niet-indexering op de verschuldigde erfbelasting.

• Wie in 2010 een huis ter waarde van 300.000 euro erfde van zijn ouders, moest toen 33.000 euro aan erfbelastingen betalen. Door de prijsstijgingen van de voorbije jaren zou datzelfde huis vandaag 501.000 euro waard zijn. Resultaat: de erfbelasting loopt op tot 87.270 euro.
• Bij een indexering van de belastingschijven zou die belasting beperkt blijven tot 54.150 euro. Dat is een verschil van maar liefst 33.120 euro.

Kritiek op de niet-indexering

Terugblik: Vlaams Parlementslid Maurits Vande Reyde (Open VLD) bond eind vorig jaar de kat de bel al aan. “Erfenissen dalen door de stijgende inflatie in waarde”, klonk het toen in het Vlaams Parlement. “Het zou logisch zijn om de tariefschalen waarop die erfbelastingen worden berekend mee aan te passen aan de levensduurte.”

• Hij merkte toen ook op dat andere belastingen, zoals de verkeersbelasting en de onroerende voorheffing, wel geïndexeerd worden.

Vriendenerfenis: Om de belastingdruk op erfenissen tussen vrienden of onrechtstreekse familieleden te beperken heeft de Vlaamse regering in 2021 de vriendenerfenis geïntroduceerd.

• Sindsdien moeten erfgenamen op de eerste 15.000 euro slechts 3 procent belastingen betalen in plaats van 25 procent. Het nettovoordeel voor de erfgenamen loopt daarmee op tot 3.300 euro.
• Maar: de vriendenerfenis ging weliswaar gepaard met de afschaffing van het duolegaat. Erflaters konden ervoor zorgen dat hun erfgenamen minder belastingen moesten betalen door een deel te schenken aan een goed doel. Die organisatie ontving een deel van de erfenis op voorwaarde dat die ook de erfbelasting betaalde van de nabestaanden die zijn opgenomen in het duolegaat. Het goede doel genoot overigens van een gunsttarief.
• Carla Dejonghe van vzw All1 zei in een interview met onze site dat de vriendenerfenis niet meer is dan een doekje voor het bloeden. “Je mag je familie en vrienden een voordeel toekennen waarop slechts 3 procent erfbelasting wordt geheven, maar wel voor maximaal 15.000 euro, terwijl voor duolegaten geen maxima gelden”, klonk het.