Nederland wil de strijd opvoeren tegen grote bedrijven die het land gebruiken om belastingen te ontwijken. Tegelijk moet de overheid opletten dat het multinationals niet wegduwt. De regering maakt zich op voor wat het zelf een ‘kat-en-muisspelletje’ noemt.

Nederland staat al jaren te boek als een belastingparadijs. Tekenend is de zaak rond taxi-app Uber eerder dit jaar. In maart verplaatste Uber het intellectueel eigendom van het merk van Bermuda naar Amsterdam. Uber deed dat omdat de Europese Unie het eiland voortaan als een belastingparadijs ziet. Multinationals die geld transfereren naar Bermuda krijgen nu een extra belasting op hun bord.

Legale aftrekposten

Door die verhuis kreeg Uber van de Nederlandse fiscus een eenmalige aftrekpost van 5,5 miljard euro. Fiscale experts kunnen niet verklaren waarom en de belastingdienst weigert in te gaan op individuele gevallen. Het Amerikaanse Uber maakte weliswaar nog nooit winst en kan de post dus niet gebruiken, maar het versterkt de reputatie van Nederland.

Gedaan daarmee, besliste de Nederlandse regering in september. Vanaf 2021 gaan er nieuwe regels in voege, waardoor multinationals ook vennootschapsbelasting moeten betalen. Bedrijven zoals Shell en Philips mogen niet langer legale aftrekposten uit het buitenland gebruiken om hun winstbelasting op nul te krijgen.

Regels omzeilen

En er komt nog een belasting. De overheid gaat gaat de geldstromen aan rentes en royalty’s tussen Nederland en 21 andere landen op een zwarte lijst in de gaten houden. Die landen, waaronder Bermuda, Bahrein, Jersey, de Kaaimaneilanden en Qatar, gelden als belastingparadijzen. Als bedrijven inkomsten vanuit Nederland versluizen, moeten ze daarop 20,5 procent belasting betalen.

De multinationals kunnen dit makkelijk omzeilen. Met een tussenstop in een ander land, dat niet op de zwarte lijst staat, is dat opgelost. ‘Het zal een kat-en-muisspel blijven’, zegt staatssecretaris voor Financiën Menno Snel. ‘Sommige bedrijven blijven uitwegen vinden, maar ik hoop dat er steeds minder achterpoortjes zullen zijn.’

Rode loper voor bedrijven

Alles afsluiten, zou ook niet verstandig zijn. Nederland moet een delicate balans vinden tussen zijn bedrijfsvriendelijke imago en de kritiek dat het land een belastingparadijs is. Nederland is een populair land om hoofdzetels neer te poten en dat brengt aanzienlijke investeringen met zich mee. Ook de goede infrastructuur, het getalenteerde personeel en de bereikbare overheid zijn troeven. ‘We willen nog steeds de rode loper uitrollen voor multinationals’, besluit Snel.

Bron: Bloomberg, NRC