Een ongeziene klap op de beurs voor het aandeel van de Belgische Nationale Bank, dat eerst ook even geschorst werd. Na een daling van 6,4 procent op dinsdag, ging er gisteren nog eens liefst 27,5 procent van de waarde verloren.

Meer dan vervelend nieuws voor de grootste eigenaar van die bank, met 50 procent, de Belgische staat. Maar nog erger eigenlijk, voor hen: de onderliggende redenen. De Nationale Bank boekt immers voor het eerst in 70 jaar een verlies, en vreest vooral voor de toekomst.

In een uitzonderlijke communicatie kwam de Nationale Bank met dat nieuws, maar vooral met een reeks donkere uitspraken daarbij: ook de komende jaren vreest de bank voor de rendabiliteit én vooral, ze zegt niet te kunnen garanderen of de reserves wel genoeg zijn om de risico’s die er komen, te dekken.

Dat alles is slecht nieuws voor de federale overheid, die door de winst van de Nationale Bank (335 miljoen vorig jaar, de jaren ervoor ruim boven de 500 miljoen) op royale dividenden kon rekenen. Maar de vette jaren zijn voorbij: doordat de ECB de rente opschroeft om de inflatie tegen te gaan, moet de Nationale Bank veel meer rente beginnen te betalen aan de banken die bij haar hun geld parkeren. En alles wijst erop dat dat nog meer wordt.

In de voetnoten van de communicatie van de Nationale Bank staat te lezen dat ze het risico voor zichzelf op “minstens 5,8 miljard euro” schatten. Maar tegelijk is er maar een beschikbare reserve van 4,76 miljard, aangevuld met 2,65 miljard reservefonds. Niet geruststellend allemaal.

Vanuit de oppositie wil N-VA-Kamerlid Sander Loones snel hoorzittingen met de Nationale Bank, maar dat wordt door Pierre Wunsch, de voorzitter van liberale strekking, geweigerd. “Onverstandig. Want onzekere tijden worden best beantwoord door snel, duidelijk, deskundig en transparant te communiceren. Dit zal enkel de speculatie versterken”, stelt die.

De dividenden die Vivaldi zo zal mislopen de komende jaren zijn meer slecht nieuws voor de overheidsfinanciën, die zelf ook dreigen te gaan kreunen onder de snel omhoogschietende rentelast. België heeft proportioneel meer dan bijna alle eurozone-landen staatsschulden uitstaan.

Zondag begint premier De Croo dus aan een nieuw rondje begroting, maar morgen al komt het Monitoringcomité met een update van de cijfers voor de opmaak van de financiën in 2023 en 2024. Het Planbureau, die andere instelling die projecties maakt, had het enkele weken terug over een toekomstig tekort van 31,5 miljard euro. Afwachten of het Monitoringcomité slechter doet: in elk geval ging het Planbureau ook voor 2023 nog uit van economische groei, weliswaar maar 0,5 procent. Vraag is of dat nog haalbaar is.