Een Litouws sportvliegtuigje maakte vorige week Oost-Europa onveilig. Zonder toestemming, mededeling, vluchtplan of identificatie vloog het door de luchtruimen van zeven verschillende landen, om vervolgens op een klein vliegveldje in Bulgarije te landen. Van de piloten was na de landing geen spoor te vinden, naar het doel van de vlucht hebben politie en onderzoekers het raden.

Op 8 juni baarde een geheimzinnig voorval het NAVO-blok enige zorgen. Die dag steeg een klein vliegtuigje op in Litouwen, en na een vlucht door de luchtruimen van Polen, Slowakije, Hongarije, Servië en Roemenië landde het op de luchthaven van Targovishte in Bulgarije. Mobiliteitswebsite The Drive deed onderzoek naar de vlucht.

Toch was dit niet zomaar een vlucht: normaal moet op voorhand een vluchtplan worden ingediend en goedgekeurd, en moeten de verschillende luchtverkeersleiders onderweg contact kunnen maken met het toestel. Een vluchtplan was er niet, lichten en radiocommunicatie stonden niet aan, en de instanties wisten zelfs niet om wat voor soort vliegtuig het ging.

De meerderheid van de berichtgeving achteraf spreekt van een Beechcraft, maar volgens het Litouwse medium LRT, dat het registratienummer wist te vinden, gaat het om een Piper Pa-23 Aztec. Ook de foto’s die door medianetwerk Euractiv werden verspreid, tonen aan dat het om een Aztec-sportvliegtuigje ging.

The Drive bericht ook dat het vliegtuig een tussenstop maakte in Hongarije, op de vliegclub van het stadje Hajduszoboszlo, niet ver van Debrecen. Na de landing verlieten enkele mannen het vliegtuig, waarschijnlijk om bij te tanken. Het luchthavenpersoneel waarschuwde de lokale politie, maar toen die arriveerde was de vogel weer gaan vliegen.

Geen spoor van de bemanning

Nadien zette de Aztec koers richting Bulgarije. Onderweg werd het wel opgejaagd door enkele gevechtsvliegtuigen: het gevolg van een vlucht waarvoor geen toestemming werd gegeven. Roemenië en de VS (dat enkele vliegtuigen heeft gestationeerd in het land) stuurden er elk twee F-16’s op af, vanuit Hongarije vertrokken twee Saab Gripens.

Aangezien het sportvliegtuigje alle communicatiemiddelen had uitgezet en laag tegen de grond vloog, konden de gevechtsvliegtuigen echter weinig doen. Net door de lage vlucht en de aard van het vliegtuig, werd geoordeeld dat het geen gevaar vormde voor militaire of civiele infrastructuren.

Na een verre vlucht landde het vliegtuigje uiteindelijk in Bulgarije, op de landingsbaan van Targovishte Airport. De luchthaven zelf is al jaren niet meer in dienst, maar wordt in de zomer nog gebruikt door de lokale boeren, om hun oogst te verschepen. Daar werd het vliegtuig uiteindelijk gevonden, verstopt onder een dekzeil. Van de bemanning was geen spoor te vinden.

Litouwers, of niet?

Intussen wordt in de richting van Litouwen gekeken, aangezien het vliegtuig daar geregistreerd stond. Bronius Zaronskis, piloot en bestuurder van luchthaven Nida in Litouwen, vertelde aan LRT dat hij het vliegtuig vroeger bezat, maar het recent verkocht aan een hem onbekende organisatie.

Drie mannen kwamen bij de aankoop het toestel onderzoeken, één van hen sprak Russisch tegen Zaronskis. “Het waren geen Litouwers. Misschien Oekraïners, Roemenen, Bulgaren… Ik heb maar met één van hen gepraat en die sprak Russisch”, vertelde de man. “Ik heb mijn vliegtuig verkocht en dag gezegd. Ik herinner me de organisatie niet, het was in een vreemde taal geschreven.”

Wie de mannen waren en wat het doel was van de vlucht, zullen we misschien nooit weten. Het is echter wel opvallend dat het NAVO-luchtruim (alle doorkruiste landen behalve Servië waren NAVO-lid) niet zo veilig is als wordt voorgesteld. In een tijd dat er een heuse oorlog plaatsvindt aan de grenzen van het verdragsblok, kan een klein vliegtuigje blijkbaar zonder problemen duizend kilometer door het luchtruim reizen.

En het is niet de eerste keer. Op 10 maart dit jaar werd de Kroatische hoofdstad Zagreb getroffen door een Tu-141 “Strizh” drone, die vanuit Oekraïne het luchtruim van Roemenië of Hongarije doorkruiste. Achteraf bleek ook dat de drone een bom droeg. Ook toen gingen de alarmbellen blijkbaar niet af.

(lb)