Muziek kan de mens niet alleen gelukkiger, maar ook productiever maken. Dat blijkt uit een studie van wetenschappers aan de Virginia Commonwealth University in de Verenigde Staten. De onderzoekers waarschuwen wel dat niet elke muziek in alle omstandigheden de potentie heeft om mensen productiever te maken. Dat zou onder meer afhankelijk zijn van de direct fysiologische en emotionele reacties die de muziek kan oproepen. Maar daarnaast vonden ze ook een impact van factoren zoals volume, tekst, vertrouwdheid en muzikale voorkeuren.

“Men weet al langer dat muziek mensen gelukkiger, maar ook droeviger kan maken,” zegt onderzoeksleider Kathleen Keeler, management-specialist aan de Virginia Commonwealth University. “Eigenlijk is muziek in staat om bij de mens elke mogelijke emotie op te roepen.”

Werkliederen

“Maar tevens blijkt muziek mensen ook productiever te kunnen maken, op voorwaarde dat de goede keuzes worden gemaakt. De technologie heeft de toegang tot muziek op de werkvloer uiteraard gevoelig vergemakkelijkt. Daardoor lijkt muziek in de werkomgeving meer vanzelfsprekend dan in het verleden. Men moet echter beseffen dat muziek al lang sterke banden heeft met de industrie en arbeid.”

“Werkliederen werden in het verleden al op grote schaal in een brede waaier van beroepen gebruikt,” benadrukt Keeler. “Dat was onder meer het geval bij arbeiders in de fabrieken en de landbouw, maar ook bij zeelieden en mijnwerkers.”

“Na de tweede wereldoorlog ontwikkelde het bedrijf Muzak Corporation zelfs functionele muziek. De onderneming stelde programmeerbare muziek voor de traditionele kantooromgeving en liften ter beschikking. Muzak deed ook een eigen uitgebreid onderzoek naar de reacties op diverse muzieksoorten. Dat leidde tot de ontwikkeling van een programma dat de productiviteit kon verhogen zonder de werknemers af te leiden.”

“Elk type werkplek kreeg daarbij een eigen schema dat de cyclus van vermoeidheid bij de werknemers moest tegengaan,” verduidelijkt de onderzoekster nog. “Onder meer was voorzien dat de werknemers de snelste en meest stimulerende muziek om halfelf in de voormiddag te horen zouden krijgen. Dat gebeurde vervolgens nog eens om halfvier in de namiddag.”

“Onderzoek toonde ook al aan dat muziek niet alleen de productiviteit van de werknemers verbeterde, maar ook hun geluksgevoel positief kon beïnvloeden. Men kan alvast stellen dat muziek op het prestatieniveau geen negatieve impact zal hebben. Alles wat de werknemer alert houdt, kan helpen.”

Concentratie

De onderzoekers bekeken ook in welke omstandigheden bepaalde muzieksoorten het best passen. “Relatief complexloze composities zoals ‘Carolina in My Mind’ van James Taylor of ‘Let it Be’ van de Beatles kunnen werknemers helpen om complexe en creatieve taken beter uitvoeren,” aldus Keeler. “Deze muziek is geschikt voor werknemers die met planning of probleemoplossing bezig zijn.”

“Deze muziekstijl heeft immers een positieve impact op de cognitieve flexibiliteit en het werkgeheugen. Composities met een sneller tempo en een grotere variatie – zoals ‘Holding Out For A Hero’ van Bonnie Tyler of ‘Paint It Black’ van de Rolling Stones – zouden daarentegen bijzonder geschikt zijn voor eenvoudige en routinematige taken.”

“Bij eenvoudige en routinematige taken zou men dan weer kunnen kiezen voor composities zoals ‘She’s Not There’ van The Zombies of ‘Morceaux de Phantasie’ van Rachmaninoff. Deze muziek kan het saaie en repetitieve karakter van de arbeid helpen opvangen. Muziek kan nuttig, onbelangrijk of schadelijk zijn, afhankelijk van het type compositie en de taak die moet worden uitgevoerd.”

“Muziek met uiteenlopende kenmerken zal ook een verschillend effect hebben op de emotie en het fysiologisch gedrag, wat op zijn beurt de aandacht kan beïnvloeden.”