Nog altijd geen beslissing over het krantencontract. Morgen komt de kern van de federale regering bijeen om erover te praten. Komt er een oplossing uit de bus?
- Op nauwelijks 4 weken van 2024 moet de regering nog steeds beslissen over het nieuwe krantencontract, dat vanaf 1 januari zou moeten gelden, om papieren kranten en magazines te bussen.
- De toestand is gekend: nadat de twee vorige gunningen van de concessie zonder concurrentie gebeurde (eerst omdat Bpost in 2014 de concurrentie gewoon opkocht, nadien omdat ze via collusie het kleinere PPP onder tafel hadden afgekocht), wonnen dit jaar PPP en Proximy respectievelijk het kranten- en magazinedeel van het contract.
- Beiden deden dat op overtuigende basis: de prijs van PPP was spectaculair lager per krant, de FOD Economie was daarover zeer duidelijk. Pijnlijk was vooral ook dat Bpost, dat het altijd tegen meer dan 60 cent per krant had gedaan, plots in staat leek om het voor iets meer dan 30 cent te doen. Alleen, bleek PPP nog eens de helft goedkoper.
- Initieel schreeuwden de Franstalige uitgevers moord en brand: ze prezen Bpost de hemel in en verguisden PPP. Maar het effect, dat de regering dan niet langer het contract zou gunnen en het dus in haar geheel te schrappen, hadden ze niet verwacht. Ondertussen lijken ze hun kar gekeerd te hebben, net als Mediahuis en DPG Media, de grote Vlaamse uitgevers: de lagere prijzen van PPP én de vetpotten van de overheid via hun subsidie, blijken toch te mooi om te laten liggen.
- De vraag is of dat politiek überhaupt mogelijk is. Bij de liberalen is er immers een groot ideologisch bezwaar: Open Vld vindt dat de concessie in haar geheel geschrapt moet worden. Maar ook technisch staat er een huizenhoog bezwaar in de weg van een gunning: er is nooit voorzien dat PPP en Proximy ook effectief zouden winnen, door minister van Economie Pierre-Yves Dermagne (PS).
- Doordat zij gewonnen hebben, kunnen ze nog een overgang vragen van 6 maanden, waarin Bpost alsnog de bedeling zou doen, in afwachting van hun ‘opstart’. Maar die overgangsperiode zou dan 88 miljoen euro kosten, “een post die niet begroot is”, zo is te horen binnen het kernkabinet. “En Alexia Bertrand (Open Vld), de staatssecretaris van Begroting, gaat echt niet naar de Kamer, om nog eens 88 miljoen extra voor dat contract bijeen te bedelen”, zo is ferm bij de liberalen te horen.
- Politiek heeft de PS ondertussen evengoed een lijn getrokken: “We schrappen dat contract niet, zolang er geen duidelijkheid is over alternatieve steunmaatregelen voor de pers”, zo klinkt het ferm daar. Daarbij is het maar zeer de vraag of een alternatieve regeling, met plots specifieke steun voor regionale gebieden, juridisch-technisch stand kan houden.
- Want zo’n bediening van die “zones blanches” ligt vooral in Franstalig België gevoelig, maar de communautaire balans wordt dan wel moeilijk: dan gaat het vooral om financiële steun, opnieuw, voor Wallonië.
- En minstens even lastig: de Europese Commissie gaat hier wel nauwgezet op toezien. Een Europese concessie die gewonnen is door privé-bedrijven plots schrappen, om dan later toch meer specifieke delen van die concessie toch te gunnen, aan een staatsbedrijf? Dat zal moeilijk passeren voor de Commissie.
- Dan maken andere ‘oplossingen’ zoals een krantencheque of een fiscale korting op alle abonnementen, papier en digitaal, dan toch nog meer kans. Maar is daar een politieke wil om dat te gaan doen, binnen de kern? Bij de vorige behandeling van het dossier, vorige week, bleek al van niet. De groenen en de PS houden het als alternatief achter de hand, en dreigen anders toch de concessie te laten doorgaan.
- Dat staat ondertussen wel haaks op Vooruit, waar voorzitter Melissa Depraetere (Vooruit) al aangaf dat het krantencontract “hoe dan ook niet meer doorgaat”, en er eerder steunmaatregelen voor Bpost en de postbodes moet komen. Een gordiaanse knoop dus, over honderden miljoenen overheidsgeld.