Moeilijkheden voor het scheermesjesmodel, maar producenten zijn creatief

Geschreven met input van Goedkoopprinten.be

Scheermesjes, inktpatronen, SodaStream-toestellen en koffiecapsulemachines hebben iets gemeen. Als je het niet meteen weet, moet je maar even de prijzen van vervangingsscheermesjes en startpakketten vergelijken. Als dat nog niet voor een aha-erlebnis zorgt, moet je ook maar even kijken naar de prijs van printers en hun inktpatronen. Of die van koffiecapsulemachines en hun capsules. Je komt al snel tot de conclusie dat producenten een basisproduct relatief goedkoop verkopen, maar nadien wel flink doorrekenen op de bijbehorende producten. Dat wordt ook wel eens het scheermesjesmodel genoemd. En dat model staat al langer onder druk.

Octrooien moeten concurrenten weghouden

Het scheermesjesmodel kan natuurlijk enkel werken wanneer het bedrijf een monopolie heeft op de bijbehorende producten. In eerste instantie gaat het dan om producten waar octrooirechten op rusten. Daardoor kan niemand het namaken. De laatste jaren kwamen dergelijke octrooirechten steeds vaker onder vuur te liggen. Zo verloor Nespresso eerder al het octrooirecht op haar cups. En in Nederland werd een octrooi op een HP-chip succesvol aangevallen.

Uiteraard gaan fabrikanten dan op zoek naar andere manieren om hun eigen navulproducten te bevoordelen. Zo krijg je bij HP bijvoorbeeld vervelende waarschuwingen te zien als je andere inkt gebruikt en kwam Nespresso recent met een compleet nieuw capsulesysteem op de proppen. De imitatiecapsules werden meteen waardeloos.

Inktpatronen van huismerken bevatten meer printerinkt

Waarom dergelijke imitaties zo in trek zijn? Dat heeft natuurlijk alles te maken met het prijskaartje. Producenten van dergelijke imitatieproducten – we nemen nadrukkelijk het woord namaak niet in de mond, want dat is het niet – moeten namelijk het “verlies” van het goedkope basisproduct niet terugverdienen. Daardoor zijn dergelijke producten veelal niet alleen goedkoper, maar hebben ze ook meer te bieden.

Zo bevatten inktpatronen van een huismerk vaak meer printerinkt en zijn consumenten vaak langer tevreden van de afdrukkwaliteit. Dat laatste blijkt onder meer uit een onderzoek van Consumentenbond. Verbazingwekkend is dat in ieder geval niet, want huismerk of niet: in principe wordt in goed gevulde inktpatronen van huismerken net dezelfde inkt gebruikt en zal de consument er niks van merken, behoudens een enkele vervelende ‘waarschuwing’ van de printersoftware.

Is het einde van het scheermesjesmodel nabij?

Dit zogenaamde scheermesjes- of lokaasmodel werkt enkel als de fabrikant ervoor kan zorgen dat er geen goedkoper alternatief is. Anders is het onherroepelijk voorbij. Met de opkomst van de vele imitatieproducten krijgen fabrikanten het steeds moeilijker. Zij kunnen daar op verschillende manieren op reageren.

Nespresso kwam bijvoorbeeld met een nieuw toestel aandraven. Daarnaast speelt de luxueuze uitstraling in hun voordeel. Wie een Nespresso-toestel als statussymbool koopt, zal nadien niet met goedkope imitatiecapsules werken. Ook scheermesjesverkopers brengen regelmatig nieuwe apparaten uit. Zij doen dat heel succesvol. Ze zetten in op reclamespotjes die de voordelen in beeld brengen en door de lage prijs gaat de consument over tot de aankoop. Vooralsnog lijkt het er niet op dat ze weg zullen worden geconcurreerd.

Bij Senseo vonden ze zo’n aanpak echter niet opportuun. De consument is namelijk sneller bereid om een goedkoop scheerapparaat te vervangen dan een duur koffietoestel. Ook de luxueuze uitstraling van Nespresso heeft Senseo niet en dus besloten ze om de markt te volgen en hun eigen tarieven te verlagen.

Printerproducenten lijken het voorbeeld van Senseo niet meteen te volgen, maar zijn wel duidelijk op zoek naar andere manieren om de consument langdurig aan zich te binden. Dat doen ze met diensten zoals het HP Instant Ink-abonnement, een abonnementsmodel waarbij je betaalt voor het aantal pagina’s dat je print. Uiteraard wil dat nog niet zeggen dat het voordeliger is dan huismerkinkt, maar het is voor de consument wel opnieuw moeilijker om op een huismerk over te stappen. Nu moeten ze namelijk eerst nog een abonnement opzeggen.