Key takeaways

• Het Mijnenverbodsverdrag heeft aanzienlijke vooruitgang geboekt sinds het werd geïmplementeerd, maar nieuw gebruik van antipersoonsmijnen door landen die het verdrag niet hebben ondertekend, vormt een bedreiging voor de veiligheid van burgers.
• De invasie van Rusland in Oekraïne en de militaire junta van Myanmar hebben geleid tot een wijdverspreid gebruik van antipersoonsmijnen, waardoor honderden slachtoffers zijn gevallen en grote stukken land zijn besmet.
• Uit rapporten blijkt dat Iran, Noord-Korea en niet op staatsniveau opererende gewapende groeperingen recentelijk ook antipersoonsmijnen hebben gebruikt.

Het Mijnenverbodsverdrag, dat in 1997 werd opgericht, heeft sinds de implementatie ervan grote vooruitgang geboekt. De impact van het verdrag is duidelijk zichtbaar in de daling van de productie van antipersoonsmijnen, de bijna-stop in de overdracht van wapens en de vernietiging van meer dan 55 miljoen opgeslagen mijnen. De effectiviteit van het verdrag wordt echter op de proef gesteld door nieuw gebruik van antipersoonsmijnen door landen die het verdrag niet hebben ondertekend, zoals Rusland en Myanmar.

Een bedreiging voor de veiligheid van burgers

Deze acties vormen een bedreiging voor de veiligheid van burgers en ondermijnen de levensreddende doelstellingen van het verdrag. Ondanks het succes in het verminderen van het gebruik van mijnen en het aantal slachtoffers, wordt het verdrag geconfronteerd met uitdagingen van landen die deze wapens blijven gebruiken. De invasie van Rusland in Oekraïne heeft geleid tot een wijdverspreid gebruik van antipersoonsmijnen, waardoor honderden slachtoffers zijn gevallen en grote stukken land zijn besmet.

Andere landen gebruiken ook antipersoonsmijnen

De militaire junta van Myanmar heeft sinds 1999 consequent antipersoonsmijnen gebruikt, wat heeft geleid tot een tragisch aantal slachtoffers. In het rapport wordt benadrukt dat Myanmar in 2023 het hoogste jaarlijkse aantal doden en gewonden door landmijnen registreerde en daarmee Syrië overtrof, dat drie jaar op rij het record in handen had.

Mondiale inspanningen om het probleem aan te pakken

Verder blijkt uit rapporten dat Iran en Noord-Korea recentelijk ook antipersoonsmijnen hebben gebruikt. Niet-statelijke gewapende groepen zijn betrokken bij het gebruik van geïmproviseerde antipersoonsmijnen in verschillende landen, waaronder Colombia, India, Myanmar, Pakistan, Palestina (Gaza) en de Sahel-regio van Afrika.

De vooruitgang van het Mijnenverbodsverdrag

Het Mijnenverbodsverdrag verbiedt alle door slachtoffers geactiveerde explosieven, ongeacht hun herkomst of vervaardiging. In 2023 kwamen minstens 5.757 mensen in 53 landen en twee andere regio’s om het leven of raakten gewond door landmijnen en niet-geëxplodeerde oorlogsrestanten, waarvan 1.983 fataal.

Voortdurende steun is cruciaal

Het verdrag heeft aanzienlijke vooruitgang geboekt op het gebied van mijnopruiming en vernietiging van voorraden. Drieëndertig staten hebben sinds 1999 met succes alle antipersoonsmijnen van hun grondgebied verwijderd, terwijl 94 staten samen meer dan 55 miljoen landmijnen hebben vernietigd. Ondanks deze verwezenlijkingen is blijvende steun cruciaal om het succes van het verdrag te verzekeren.

Groeiend internationaal engagement

In 2023 overschreed de wereldwijde financiering voor mijnbestrijding voor het eerst de 1 miljard dollar, wat getuigt van het groeiende internationale engagement om dit humanitaire probleem aan te pakken. Inspanningen om besmet land op te ruimen en hulp te bieden aan overlevenden zijn essentieel om de humanitaire doelen van het verdrag te bereiken.

Zorgen over Amerikaanse landmijnen in Oekraïne

De levering van landmijnen door de Verenigde Staten aan Oekraïne, zoals gerapporteerd door Human Rights Watch en de Landmine Monitor 2024, roept ernstige zorgen op over de impact op burgers en naleving van internationale humanitaire normen. Hoewel deze mijnen volgens de VS zijn ontworpen om minder gevaarlijk te zijn door ingebouwde veiligheidsmechanismen, blijft hun gebruik in een conflict dat al zwaar wordt geteisterd door mijnencontaminatie door Rusland problematisch. Deze situatie benadrukt de dringende noodzaak om wereldwijd te pleiten voor een verbod op antipersoneelsmijnen en verdere steun te bieden aan initiatieven die gericht zijn op bescherming van burgers en het opruimen van mijnen.

Wil je toegang tot alle artikelen, geniet tijdelijk van onze promo en abonneer je hier!