Frans president Emmanuel Macron kondigde gisterenavond aan dat het Franse diplomatieke korps en de 1.500 aanwezige soldaten Niger zullen verlaten. Met Niger verliest het Westen opnieuw een bondgenoot in de Sahel, een regio die zo steeds instabieler wordt.
In het nieuws: De Franse ambassadeur keert vandaag, samen met enkele diplomaten, terug uit Niger.
- “Frankrijk heeft besloten zijn ambassadeur (in Niger, nvdr.) terug te trekken. In de komende uren zullen de ambassadeur en enkele diplomaten terugkeren naar Frankrijk”, zo verkondigde Frans president Emmanuel Macron gisterenavond in een televisie-interview.
- Daarnaast deelde Macron ook mee dat de militaire samenwerking met Niger ten einde loopt. Op dit moment zijn 1.500 Franse soldaten gestationeerd in het land. Die moeten het land (en heel wat andere landen in de regio) helpen in de strijd tegen terreurorganisaties als IS of Boko Haram. “We beëindigen onze militaire samenwerking met de zelfverklaarde autoriteiten van Niger, omdat zij blijkbaar het terrorisme niet willen bestrijden”, zo zei de Franse president.
De context: De beslissing komt er nadat een deel van de legertop twee maanden geleden de macht greep in het land.
- 26 juli beslisten enkele generaals de macht te grijpen. President Mohammed Bazoum werd in huisarrest geplaatst, een ‘Nationale Raad voor de Veiligheid van het Land’, vormt het nieuwe regime. Aan het hoofd kwam generaal Abdourahamane Tchiani, commandant van de Nigerese Presidentiële Garde.
- Als reactie bekeken andere landen in de regio, verenigd in ECOWAS, de optie om het regime in Niger met geweld te verwijderen. Dat regime wordt echter gesteund door de regeringen in Mali en Burkina Faso, landen die zelf geleid worden door een militaire junta na een staatsgreep. Zo ver kwam het vooralsnog niet, ondanks de vele dreigementen.
Onderliggend: Het wordt steeds moeilijker om de Sahel te vriend te houden voor het Westen.
- De verschillende machtsblokken vechten om de Sahel. Door de regio lopen enkele grote migratieroutes richting het noorden, waarlangs migranten, via de Middellandse Zee, proberen Europa te bereiken. De instabiliteit in de regio kan resulteren in meer migranten richting Europa.
- Daarnaast is het naïef de economische belangen van de regio er niet in te betrekken. Niger huist bijvoorbeeld een van ’s werelds grootste uraniumvoorraden. Daarnaast zitten in de bodem nog grote voorraden fossiele brandstoffen en mineralen, zoals goud en diamant. De Sahel wordt omschreven als misschien wel een van de rijkste regio’s ter wereld.
- Dat Europa de regio dan ook graag in de westerse invloedssfeer wil, is logisch. Daarom organiseert het ook militaire missies, om de Afrikaanse legers te trainen en te helpen vechten tegen rebellen en terreurgroeperingen. Maar ook de andere machtsblokken zijn erop gebrand de regio ‘in te lijven’. Zo maakt Rusland handig gebruik van de instabiliteit, via de privémilitie Wagner Group. Verschillende overheden tekenen een contract met de militie voor beschermingsopdrachten, en dragen daarbij ertsmijnen over aan bedrijven die aan Wagner Group gelieerd zijn. Die worden dus steeds rijker, maar echt veiliger worden de landen er niet op.
De essentie: Het Westen staat voor een forse uitdaging, nu ook Niger draait. Nadat Burkina Faso en Mali al het Westen de rug toekeerden, werd Niger gezien als laatste hoop. Zo was het de bedoeling om dit land te gebruiken als uitvalsbasis in de regio, van waaruit terreurgroeperingen konden worden bestreden. Met Niger als succesverhaal moesten ook andere landen zo inzien dat het Westen de beste optie is als partner. De staatsgreep in Niamey slaat die wens nu aan diggelen.
(nd)
