“Of dit misbruik is? Nee, ik voldoe aan de voorwaarden, want ik zal 62 jaar zijn en heb een loopbaan van 40 jaar achter de rug.” Daarmee dacht Marc Leemans de kritiek op zijn vertrek koudweg af te serveren, in Het Laatste Nieuws.

De vakbondsman heeft mogelijk toch iets te snel zich rijk gerekend.

• Want de reacties van verontwaardiging zijn bijzonder groot. Dat zit zo: Leemans heeft er een carrière van 12 jaar opzitten als leider van het ACV, evenveel als zijn voorganger Luc Cortebeeck en daarvoor Willy Peirens. Tijd dus om te stoppen, vindt Leemans. Die is 62 jaar, en laat zich dus zelf ontslaan door zijn eigen organisatie.
• Niet omdat die hem weg wil, maar om hem een ‘cadeau’ te doen: op die manier kan Leemans in het systeem van SWT stappen, de technische naam voor brugpensioen, ofwel het stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag. Dat betekent meteen dat hij tot z’n pensioen plots betaald wordt als werkloze, en in principe zelfs ‘beschikbaar’ zou moeten zijn voor de arbeidsmarkt.
• Dat maakt z’n vertrek wel zeer opvallend: niet alleen maakt hij gebruik van dat omstreden SWT, waar de overheid net zoveel mogelijk probeerde de afgelopen jaren om het af te bouwen: men doet er net alles aan om de werkzaamheidsgraad op te trekken om zo heel het stelsel van de sociale zekerheid ook betaalbaar te houden voor de volgende generaties.
• Maar meer: Leemans moet eerst ontslagen worden, wat eigenlijk helemaal niet volgens de regels is, maar zelfs als sociale fraude kan gezien worden bij andere bedrijven. Maar de vakbond ACV geeft het gewoon openlijk toe: “Binnen het ACV hebben we een regeling dat wie voldoet aan de voorwaarden op SWT kan worden gezet. Dat is echt geen uitzonderlijke regeling voor een voorzitter of werknemer van de christelijke vakbond”, zo stelt Leemans koudweg.
• In de Wetstraat komen ondertussen bijzonder felle reacties. Want Leemans zit natuurlijk in de groep van Tien, het overleg met de sociale partners, maar zijn vakbond ACV is ook zelf bestuurder bij de VDAB, de dienst die hem dan uitgerekend nog drie jaar zou gaan moeten proberen begeleiden op de arbeidsmarkt.

De essentie: Leemans had nog een openstaande rekening met de liberalen en N-VA. Die krijgt hij uitbetaald.

• De reacties van de rechterzijde zijn genadeloos. Zeker omdat Leemans, anders dan voorgangers Cortebeeck en Peirens zijn ACV op een veel militantere, linkse koers duwde. Onder zijn leiderschap was er enorme weerstand tegen de Zweedse coalitie, de regering met liberalen, N-VA en cd&v, waarbij Leemans het systematisch over “asociaal” en “hard-rechts beleid” had, en het protest aanvoerde. Zo sprak hij telkens over ‘sjoemelsoftware’, die de regering Michel had ingebouwd in de loonnormwet. Nu krijgt hij dat ‘sjoemel’-verwijt vol in het gezicht terug.
• “De sociale zekerheid dient voor mensen die het ongeluk hebben hun job te verliezen en onvrijwillig werkloos worden. Vrijwillig jezelf van een uitkering bedienen en dat normaal vinden, toont helaas hoe sommige vakbonden ons welvaartsmodel bedreigen. Dit kan niet meer”, reageert Egbert Lachaert, voorzitter van Open Vld. Ook Mahdi reageerde fors via Twitter: “Totaal onverantwoord, dit is wraakroepend. Als sociale partner moet je het goede voorbeeld geven. Reden te meer om het brugpensioen af te schaffen.”
• In het Vlaams Parlement wil N-VA nog verder gaan. “Dit is openlijke sociale fraude. De positie van ACV als bestuurder van de VDAB is onhoudbaar geworden daardoor. Bovendien is de VDAB decretaal verplicht om mensen in SWT jobs en opleidingen aan te bieden. Gaan ze daar niet op in, dan moet de VDAB hen schorsen of schrappen van de werkloosheidsuitkering”, zo reageert N-VA-Parlementslid Axel Ronse scherp.
• Dat gerol met de spierballen op Vlaams niveau is vervelend voor het ACV, zeker naar de VDAB toe. Maar belangrijker is de discussie op federaal niveau, uitgerekend nu over de pensioenen. Die discussie woedt volop binnen Vivaldi, waar men van Europa een nieuwe hervorming moet uittekenen. Leemans zet met zijn persoonlijke voorbeeld de zaken weer op scherp, over het omstreden brugpensioen.
• Een pak partijen, niet enkel de liberalen, maar ook cd&v, is er al langer van overtuigd dat die SWT-regeling niet langer kan standhouden. Net omdat het leent tot misbruik, zoals Leemans zelf glashelder aantoont. Hoewel cd&v dus niet persoonlijk Leemans wil bekritiseren, werkt men wel degelijk achter de schermen aan het schrappen van datzelfde SWT. Vraag is, zoals steeds, in hoeverre de PS wil en kan meegaan in dat verder afbouwen.