De race wordt persoonlijk. Op dik 20 weken van de verkiezingen lijkt nu al duidelijk dat dit een verkiezing van kopstukken wordt, met erg gepersonaliseerde campagnes. Na Open Vld, die al heel nadrukkelijk alles rond Alexander De Croo (Open Vld) opbouwt, en Vlaams Belang die met Tom Van Grieken hun voorzitter maximaal uitspeelt, is er N-VA, die meer dan ooit nadrukkelijk Bart De Wever (N-VA) als kandidaat-premier uitspeelt. In de kleine lettertjes vallen wel onvervulbare voorwaarden op: het ‘zakenkabinet’ of de ‘kleine, snelle ploeg’, waar De Wever luidop van droomt, lijkt allerminst realistisch. In werkelijkheid leeft de consensus in de Wetstraat dat Vivaldi verder doet. Cd&v heeft daarover al garanties van Les Engagés en ook een deal met de MR. En toch heeft die keuze voor zo’n erg persoonlijke campagne consequenties, voor het hele veld: Groen en PVDA lijken gewapend, maar wie schuiven Vooruit en cd&v straks als die ‘ene persoon’ naar voor?

Met bijdragen van Baptiste Lambert.

In het nieuws: Verkiezingen, dat is finaal ook kiezen voor koppen.

De details: Meer dan ooit ziet N-VA in peilingen dat De Wever hen kan doen dromen: alles op de voorzitter, in de hoop zo toch de grootste te blijven. Het dwingt Tom Van Grieken (Vlaams Belang) om straks ook kleur te moeten bekennen rond zijn rol als kandidaat minister-president. Maar er is natuurlijk ook nog altijd de boksmatch met de PS.

• “Paul Magnette is niet geschikt om het land te leiden.” Het was een zinnetje dat Bart De Wever (N-VA) loste in een interview met VTM, dat ze zonder twijfel aan de Keizerlaan ook gaan lezen. Een steek onder water, naar de man die in 2020 ook al het premierschap aan zich zag voorbijgaan bij Vivaldi, onder meer omdat Groen en Ecolo het hem expliciet niet gunden, en Alexander De Croo (Open Vld) wél.
• Dat De Wever zo uithaalt naar Magnette kan nauwelijks verbazen: het was vorige week Magnette zelf die de vijandelijkheden opende door bij de voorstelling van z’n nieuwste boek, Over Werk, een salvo te lossen richting De Wever. Hij kondigde aan niet met de N-VA te willen regeren, maar zette tegelijk wél het mes op de keel: “Als N-VA met Vlaams Belang in zee gaat, doen ze zich in de ban van alle andere partijen, en dreigt een isolement.”
• Nu was het aan De Wever om op de druk bijgewoonde nieuwjaarsreceptie van N-VA, nu toch al een aantal jaar in de Nekkerhal in Mechelen, te antwoorden in zijn nieuwjaarsspeech:
  • “Na Vivaldi kan het niet meer erger? Wel, volgens de premier moet het beste nog komen… Maar de feitelijke leider van dit land legt intussen schaamteloos uit hoe dat beste er precies uit zal zien.” 
  • “Iedere Vlaming zou de Franstalige interviews van Paul Magnette moeten lezen. Hard werken? Dat is volgens hem een Vlaamse obsessie, terwijl Walen veel liever van het leven genieten.” 
  • “Werklozen sanctioneren die een job weigeren? Dat is totaal onverantwoord en zinloos.” 
  • “Illegale vreemdelingen? Geef die toch allemaal toegang tot de sociale zekerheid.”
  • “De rampzalige begroting? Dat is geen enkel probleem, we moeten gewoon af van het idee dat schulden en inflatie slecht zouden zijn.” 
  • “Economische groei? Daar moeten we vanaf, we moeten gewoon de bestaande welvaart herverdelen.”
  • “Het discours van de PS is hallucinant, het grenst aan de criminele waanzin, maar het heeft wel het voordeel van de duidelijkheid: zo lang er nog één euro op een Vlaams spaarboekje staat, zal de PS vastklampen aan het status quo.”
  • “Alleen een sterke N-VA kan het rotten stoppen, alleen een sterke N-VA kan de rooftocht van de PS tegenhouden.”
• Daarbij herhaalde hij andermaal dat de “Vlaamse Vivaldi-partijen”, met name Open Vld, cd&v en Vooruit “kleur moeten bekennen”: “Gaan jullie de belangen van jullie kiezers blijven verkopen in ruil voor ministerposten?” En meteen ook de eis, “om nooit meer een regering te maken zonder Vlaamse meerderheid”. “Maar die belofte komt er niet, integendeel, men droomt van Vivaldi II of zelfs een verlengd verblijf in de Zestien.”
• Tegenover die ‘Vivaldi II’ zet N-VA al langer een snel “zakenkabinet” of “kernkabinet” (het label varieert), dat uiterst beperkt zou samengesteld worden én vooral focussen in eerste fase op de begroting. Daarvan wil De Wever de leiding nemen. 
• Daarom trekt hij ook de Kamerlijst: “Dat is geen keuze van mijn hart, want mijn hart klopt in Vlaanderen. Het is wel een signaal. Een signaal over wat onze doelstelling is: nooit meer Vivaldi. Nooit meer een regering zonder meerderheid in Vlaanderen. Nooit meer een premier die de Vlaamse welvaart opoffert voor zijn carrière.”

Waarom dit ertoe doet? De onvermijdelijke vraag rond het premierschap wordt zo een troefkaart voor N-VA.

• Dat de uitleg van een ‘zakenkabinet’ toch op z’n minst weinig realistisch is, valt in de communicatie netjes weg: kandidaat-premier, dat blijft hangen. En zo maken N-VA en De Wever een keuze die toch niet uit de weg viel te gaan: de vraag of ze een persoon voor de Zestien hebben, zou anders onvermijdelijk blijven komen.
• In 2019 loste de partij dat vraagstuk op door Jan Jambon (N-VA) uit te spelen als kandidaat-premier, en De Wever tot kandidaat minister-president te bombarderen: toen al wist iedereen intern dat dit niet klopte, en ook in de campagne wrong dat beeld. Maar één en ander had ermee te maken dat toenmalig minister-president Geert Bourgeois (N-VA) weigerde om voor Jambon opzij te gaan, en enkel voor De Wever plaats wilde maken.
• Al in 2014 was De Wever een keer, zij het ook wat halfslachtig, kandidaat-premier. Toen werd het in onderhandelingen over de Zweedse regering al snel duidelijk dat voor de MR, de enige Franstalige partij aan boord, De Wever onaanvaardbaar was als eerste minister: Charles Michel (MR) zélf ging met de hoogste prijs lopen.
• In 2020 werd het wél twee keer op tafel gebracht:
  • In maart van dat jaar, bij het uitbreken van corona, beslisten Magnette en De Wever samen om een noodkabinet te maken, waarbij die laatste voorzichtig toch ook kandidaat was om de zaak te leiden. Finaal brak Magnette dat akkoord, mede omdat voor de PS een kabinet met De Wever als premier ondenkbaar bleef. Sophie Wilmès (MR) deed toen verder met een bizar minderheidskabinet. 
  • In de zomer van 2020 praatten De Wever en Magnette opnieuw: toen werd de vraag rond het premierschap nooit uitgeklaard, omdat paars-geel als idee geen meerderheid vond.
• Bij N-VA leest men fanatiek de peilingen: De Wever mag dan al bijna 20 jaar partijvoorzitter zijn, hij blijft nog altijd de populairste politicus van het land. In peilingen is Vlaams Belang nu al een tijdje nummer één, maar wie per provincie inzoomt, ziet dat De Wever in zijn thuisbasis Antwerpen, waar hij zelf op de lijst staat, nog altijd kan springen over Vlaams Belang. De vraag is of N-VA dat effect kan herhalen op de andere lijsten, waar De Wevers naam niet bovenaan prijkt.
• Interne peilingen bij N-VA bevestigen wel het beeld: het is vooral in de meer landelijke gebieden, West-Vlaanderen en Limburg, dat Vlaams Belang dreigt om veel groter te worden. Tegelijk is het een moeilijke boodschap intern: N-VA heeft talloze kopstukken en ministers ondertussen, met elk hun ego. Die gaan niet meteen nog opzij, om zoals bij Vlaams Belang enkel een campagne rond één nationaal boegbeeld te bouwen.
• Maar door het nu over het premierschap te hebben, en doelbewust een competitie te creëren over “wie nu kandidaat-premier is?” (vanochtend dominant de vraag in de media), draait het vijf maanden voor de verkiezingen wel weer helemaal rond De Wever. Na 20 jaar campagnes valt dat niet moeilijk te voorspellen.

De essentie: In zo’n race van kopstukken zijn sommigen beter gewapend dan anderen.

• Dat het zo een erg ‘gepersonaliseerde’ race wordt, is al langer duidelijk: het draait nu eenmaal om mensen, in de politiek. En zowel sociale media als de klassieke campagne op radio, tv en in de kranten, focussen ook daarop.
• Bij Open Vld hebben ze de keuze duidelijk gemaakt, ook al omdat er eigenlijk geen keuze is: alles op De Croo. Die hoopt door “te blijven werken”, en zich boven de melee te zetten, op een soort kanseliersbonus: de Oost-Vlaming blijft pieken in de persoonlijke peilingen. 
• Alleen krijgt hij dat voorlopig niet overgezet op zijn partij, waardoor de claim om opnieuw in de Zestien te willen met de huidige dramatische peilingsresultaten bijna potsierlijk lijkt. “Rustig blijven, het komt”, is de mantra waarmee men intern de onrust sust. Ook vanavond op de nieuwjaarsreceptie van Open Vld zal dat de boodschap zijn.
• Magnette maakt zijn eigen ambities minder expliciet, maar daarom niet minder duidelijk: hij is “beschikbaar” voor de Zestien, en koos ook heel expliciet deze keer om de Kamerlijst te trekken, eerder dan de Europese lijst. Na de gemiste kans bij Vivaldi, wil hij bij Vivaldi II zelf de regie in handen krijgen.
• Alleen gaat de PS nu niet meteen een ‘presidentiële’ campagne bouwen rond haar voorzitter: zo werkt die partij niet. Anderzijds komt Magnette, door de confrontatie met De Wever en een onvermijdelijk debat tussen beiden, daar straks wel op uit: die strijd komt de PS heel nuttig uit.
• Ook Vlaams Belang legde zoals vorige week vermeld de kaarten op tafel: een hele pre-campagne draait rond Van Grieken, die overal in Vlaanderen wordt uitgespeeld. Alleen komt daar dan onvermijdelijk ook de vraag waar hij nog niet op geantwoord heeft: is hij kandidaat minister-president, en hoe hoopt hij dat te doen?
• Bij PVDA lijkt dan weer alles om Raoul Hedebouw (PVDA) te gaan draaien, die “in heel het land” op de baan gaat. In peilingen doet hij het als ‘naam’ ook steeds beter, net als Van Grieken: zeker als de vraag niet ‘breed’ wordt gesteld, maar specifiek met maar één keuze. Dan landt de PVDA’er in de top-vijf.
• Ook bij Groen draait men er niet echt om heen: er is geen kandidaat-premier, zo grootsprakerig doet men niet, maar dat vicepremier Petra De Sutter (Groen) de kopvrouw is waar iedereen achter gaat staan, ondanks twee co-voorzitters, is toch helder. Zij trekt straks opnieuw de regering in als leider van de partij, als het kan. Zelfs bij een electorale nederlaag gaat men vol voor Vivaldi II, zo gaf men al aan.
• Bij Vooruit is meteen het gemis van Conner Rousseau (Vooruit) bijzonder voelbaar in dat soort discussie. Rousseau was de enige die in peilingen op het niveau van De Wever en De Croo kwam, en zelfs daarboven kon gaan.
• Vandaag hebben de Vlaamse socialisten geen naam voor de Zestien, en voorzitter Melissa Depraetere (Vooruit) benoemt dat ook expliciet niet. Maar zonder een leider die mee op het podium van topnamen kan, wordt het moeilijk in de race. En zelfs als Rousseau zou terugkomen, wat een grote open vraag blijft, dan is het niet evident om hem weer voluit uit te spelen.

Tussen de lijnen: Partijleider Sammy Mahdi (cd&v) houdt zich ver weg van N-VA en staatshervormingen, op zijn nieuwjaarsreceptie.

• In Tour & Taxis, waar cd&v tegenwoordig kantoor houdt, ver van het politieke centrum van Brussel, ging dit jaar opnieuw de nieuwjaarsreceptie door. Daarbij een opvallend strijdbare voorzitter Mahdi, die vaak naar zichzelf verwees in z’n speech:
  • “Onze partij is terug, the beast is back!”, zo hintte hij nog eens naar de artificiële intelligentie waarmee hij oud-boegbeeld Jean-Luc Dehaene (cd&v) liet opdraven in een campagnefilmpje. “Ik beloofde jullie vorig jaar dat we terug gingen vechten voor elkaar en voor waar we in geloven. En dat hebben we verdomme gedaan.”
  • “We hebben ambitieuze plannen gemaakt, soms onze hakken stevig in het zand gezet, soms verrast. Ik heb mijn hakken vandaag thuis gelaten, maar denk ook aan wijlen Jean-Luc Dehaene, die een boodschap bracht die relevanter is dan ooit en die alleen onze partij op een geloofwaardige manier kan brengen”, zo knipoogde hij ook naar z’n deelname als drag queen, in een tv-programma.
  • “Wat verandert is, dat is ons gewicht, zowel mijn gewicht in kilo’s, als ons politieke gewicht”, zo bracht hij de nodige zelfspot. 
  • Eindigen deed hij opzwepend. “Wij worden de verrassing van de verkiezingen, want wij kennen Vlaanderen het best. Van Herstappe tot Antwerpen, Van de Grote Markt tot de dorpsstraat. Onze mensen wéten wat er leeft.”
• De uithalen naar De Wever vielen tegelijk op: ‘Met azijn bestuur je geen land’, zo stelde hij. Maar vooral, over een mogelijke staatshervorming: “We gaan onze Vlaamse welvaart toch niet overlaten aan partijen die honderden dagen de loopgraven in willen duiken met als enige bedoeling om het land te splitsen?’, zo stelde Mahdi. 
• Het woordje ‘staatshervorming’ kreeg Mahdi niet over de lippen: opvallend voor een partij die in het verleden zo vaak aan de kar trok op dat vlak. Maar verrassend is het niet: Mahdi maakte zijn eigen Kamerfractie al langer duidelijk dat demarches in die richting niet geapprecieerd worden. Het is geen thema waar cd&v nog veel communicatie over wil, tenzij om “geen stilstand” te benadrukken.
• Dat is meteen een cruciaal verschil met 2019: toen maakten leidende cd&v’ers als Hilde Crevits (cd&v) en Koen Geens (cd&v) de analyse dat een staatshervorming absoluut nodig was. Dat leverde een alliantie met N-VA op, waardoor federaal lange tijd de zaak vast zat. Deze keer heeft Mahdi zich vooral openlijk vastgeklonken aan Les Engagés, waar het ‘samen uit, samen thuis’ is. Die keuze heeft verstrekkende gevolgen: Maxime Prévot (Les Engagés) zit niet te wachten op een scenario met N-VA en staatshervorming.
• Opvallend ook de sneertjes naar Open Vld en Vooruit: “Mensen willen politici die gewoon hun job doen. Zonder zattemansklap of luchtgitaar’, haalde Mahdi uit naar Conner Rousseau (Vooruit) en Vincent Van Quickenborne (Open Vld). “Zonder spelletjes of stratego. Zonder Jan en alleman kapot te willen maken. Mensen zijn die ranzige politieke praat ook beu.”
• Tegelijk is vanuit de MR wel te horen dat ook zij wél al een deal maakten met de cd&v-voorzitter: samen verdergaan, als het kan, op federaal niveau. Alweer spoort het zo richting een verderzetting van wat er nu is: een Vivaldi II dan. Spelletjes of stratego zijn nu eenmaal onderdeel van de job van partijvoorzitter, in het Belgische politieke spel, zo blijkt in de praktijk. 

Op de agenda (1): Deze week dan eindelijk een nieuwe naam voor de Antwerpse cd&v?

• Donderdag is er een nationale partijraad bij cd&v, morgen al is er een bijeenkomst van het provinciaal bestuur in Antwerpen van de christendemocraten. Men wacht daarbij nog altijd op de nieuwe naam van een lijsttrekker, voor het Vlaams Parlement. Vermoedelijk valt die toch begin deze week.
• Want Tinne Rombouts (cd&v), die plots de handdoek in de ring gooide, moet nog altijd vervangen worden. Daarbij is wel al duidelijk dat Koen Van den Heuvel (cd&v), die in 2019 nog die lijst trok, het niet zal doen: normaal verkast hij naar de Kamer, waar hij tweede staat, na Annelies Verlinden (cd&v).
• Zij en Mahdi laten nog niet in hun kaarten kijken, maar de keuze zou gemaakt zijn, en de naam zou deze week dus bekend gemaakt worden.

Op de agenda (2): Na zijn blitzbezoek aan China, en de triomf van de varkens, is het eerst nieuwjaarsreceptie en dan Davos voor De Croo.

• Een ‘succes’, zo kan de reis naar China toch genoemd worden: het op voorhand aangekondigde doel om het importverbod op Belgisch varkensvlees op te laten heffen, is erdoor gekomen. De nieuwe ambassade werd ook netjes ingehuldigd, de contacten met de top van China, van president Xi Jinping tot premier Li Qiang, verliepen zoals het hoorde.
• Vandaag is er dan de traditionele blauwe nieuwjaarsreceptie in zaal La Madeleine in Brussel: zowel partijvoorzitter Tom Ongena (Open Vld) als vooral premier De Croo zelf, zullen er speechen. Verwacht wordt dat hij daar ‘kandidaat-premier’ De Wever van antwoord zal dienen.
• Later deze week is er Davos, voor het Wereld Economisch Forum, het klassieke bezoek aan het Zwitserse dorpje in de sneeuw, waar de fine fleur van de wereld elkaar elk jaar ontmoet, en De Croo zich als een vis in het water voelt. 
• Al aangekondigd: Sam Altman van OpenAI, maar ook diezelfde Li Qiang die De Croo net ontmoette, net als de Franse president Emmanuel Macron, Bill Gates, en de VS-minister van Buitenlandse Zaken Anthony Blinken. De koning en koningin gaan ook.
• Met conflicten in Oekraïne en Gaza, en een ontspoorde crisis in Jemen, net als hoge spanning in en rond Taiwan, is het niet bepaald een vrolijke editie van dat WEF.

Om te volgen: Het conflict in Gaza (en in Jemen) blijft voor beroering zorgen binnen Vivaldi.

• “Wij staan op het punt om ons bij een militaire coalitie aan te sluiten om schepen te beschermen, containers, terwijl we niet in staat zijn om mensen te beschermen, zodat ze niet sterven? Wel boten beschermen, en geen mensen? Hoe kunnen we dat verantwoorden? Het is echt enkel de MR die daarvoor kan pleiten”. 
• Op BX1 vanmorgen haalde Malik Ben Achour (PS) snoeihard uit naar de coalitiepartners van MR, en met name minister van Buitenlandse Zaken Hadja Lahbib (MR). 
• Alles draait daarbij nu rond de militaire operatie die de VS en het VK begonnen zijn in Jemen. Die hebben een internationale coalitie gebouwd, om de scheepvaart in de Rode Zee te beschermen tegen aanvallen door de Houthi’s. Onder meer Australië en Bahrein, maar ook Nederland, leveren militair personeel. België zou overwegen ook deel te nemen, volgens Lahbib: verschillende Belgische bedrijven, waaronder Volvo in Gent, zijn al getroffen door de hinder in de internationale zeevaart.  
• Maar de PS ziet dat niet zitten: “Enkel Nederland heeft zich aangesloten, als Europees land. Spanje heeft geweigerd”. “De reden waarom die Houthi’s schepen aanvallen, is Gaza. Zou het niet beter zijn om de reden waarom ze aanvallen weg te nemen, dan hen militair te willen treffen?”, zo haalde Ben Achour uit. In werkelijkheid steunen ook Denemarken en Duitsland die militaire alliantie tegen de Houthi’s, op papier althans.
• Het is wel het zoveelste spanningspunt binnen Vivaldi, rond het conflict in Gaza. Vanuit China haalde Lahib dit weekend immers ook uit naar collega-minister Caroline Gennez (Vooruit), die “uit haar rol was gevallen”, volgens Lahbib, door zich zo te mengen in het conflict in Gaza, en daarbij Duitsland keihard aan te pakken. “Gaan die twee keer aan de verkeerde kant van de geschiedenis staan?”, had Gennez daarover gezegd, tot ergernis van de Duitse regering.
• Excuses volgen er niet, maar Vooruit paste dit weekend wel hun standpunt over de Zuid-Afrikaanse aanklacht wegens vermeende genocide tegen Israël bij het Internationaal Gerechtshof aan. Eerst wilden de socialisten die klacht van Zuid-Afrika gaan vervoegen, net als de groenen.
• Nu pleit Vooruit-Kamerlid Joris Vandenbroucke ervoor om een andere procedure bij het Internationaal Gerechtshof te bekijken, los van Zuid-Afrika: een procedure die focust op de humanitaire situatie en die ook zou kunnen leiden tot een staakt-het-vuren, “een interventie te doen op basis van artikel 63”, zo stelde die in de Zevende Dag.
• De vraag is of dat binnen Vivaldi mogelijk zal zijn: de MR blijft bijzonder voorzichtig als het gaat om profilering ten opzichte van Israël, in het hele conflict. En ook de Open Vld staat niet te springen om premier De Croo, als Europees voorzitter, voorop te laten lopen in de strijd tegen Jeruzalem.

Pijnlijk: PVDA-voorzitter Raoul Hedebouw gaat in de fout over Colruyt.

• De PVDA-nieuwjaarsreceptie vond dit weekend plaats in Anderlecht. De grote ster was dus Hedebouw, die ook speechte. Maar daarbij ging hij inhoudelijk wel helemaal de mist in. Want de PVDA-voorzitter beschuldigde supermarktketen Colruyt ervan “0,0 en dan een beetje belastingen te betalen op miljarden winsten”. 
• “Hoe is het mogelijk dat een schoonmaakster vandaag meer belastingen betaalt dan een multinational? Het zijn altijd de kleintjes die de volle pot moeten betalen, de grote vissen ontspringen de dans. Neem nu de Colruyt Group. Die boekte in 2022 liefst 1,8 miljard euro winst. Daarop betaalde ze in totaal 0,27 procent belastingen. 0,27 procent. Wablief?”’, aldus Hedebouw, waarna de partij die quote ook volop los liet op sociale media. “Dat is het concrete resultaat van de Vivaldi-regering. Dat moet gedaan zijn”, zo stelde hij zowel bij de VRT als VTM, zonder veel tegenstand.
• Maar die uitspraken kregen een heel felle reactie, ook op sociale media. Retailer Colruyt zelf zag zich genoodzaakt te reageren en noemde de cijfers van Hedebouw “heel kort door de bocht”. 
• Immers: Hedebouw baseerde zich op de verkeerde balans, niet de geconsolideerde balans van heel de groep. Bij Colruyt wijzen ze er in De Tijd op dat dit een heel ander cijfer is, net geen 25 procent aan vennootschapsbelasting voor het boekjaar 2022-2023. 
• De correcte cijfers: een groepswinst van 250,9 miljoen euro met daarbij 62,2 miljoen euro aan vennootschapsbelasting. Dat is 24,8 procent. Daarbij is die winst ook niet niet uitgekeerd aan eventuele aandeelhouders, dat zou nog eens een roerende voorheffing extra aan taksen opleveren.
• Bovendien wijst de groep erop dat ze in 2022-2023 voor in totaal 974,5 miljoen euro aan sociale zekerheid, bedrijfsvoorheffing en (on)roerende voorheffing betaalden. Tot daar het belastingparadijs België.

Opvallend: Groen en Ecolo leggen samen plannen neer over een staatshervorming. Die zouden België radicaal hertekenen.

• In tegenstelling tot cd&v, bij Groen wél communicatie over staatshervormingen. Het moet voor iemand als Björn Rzoska (Groen) toch even slikken zijn: de voormalige fractieleider van de groenen was altijd een overtuigd Vlaamsgezinde groene. Maar zijn partij kiest nu voor een heel andere koers, samen met Ecolo.
• De co-voorzitters van Groen Nadia Naji en Jeremie Vaneeckhout presenteerden samen met Ecolo-co-voorzitters Jean-Marc Nollet en Rajae Maouane dit weekend “een nieuwe gemeenschappelijke visie op staatshervorming”. Die moet vooral België versterken, een tricolore lijn die al langer in de federale fractie zit.
• Het meest opvallend: ze willen een ‘federale hiërarchie’, waarbij de federale regering in alle dossiers finaal de knoop zou kunnen doorhakken. Dat zou een forse degradatie zijn voor de deelstaten vandaag, die dan op bevoegdheden als onderwijs, maar evengoed handel of milieu en klimaat, niet meer het laatste woord hebben in hun eigen portefeuilles. 
• Maar voor de groenen is dat nodig, omdat veel te veel besluitvorming, onder meer rond milieu en klimaat, vandaag geblokkeerd zit in Overlegcomités. En als daar geen consensus wordt gevonden (en Vlaanderen ligt bijvoorbeeld dwars), dan heeft België geen standpunt in Europa, of op wereldtoneel.
• “In de afgelopen maanden is België een aantal keer zonder standpunt naar internationale overlegmomenten getrokken, bij gebrek aan eensgezindheid tussen alle politieke niveaus in ons land. Bijgevolg zijn de Belgen gewoon niet vertegenwoordigd in belangrijke onderhandelingen op het internationale toneel.” “Dat beslissingsrecht willen de groenen ook in het geval van crisisbeheer, of wanneer het Overlegcomité er op een belangrijk moment niet uitkomt”, zegt Naji.
• Het is niet het enige waarop Groen het federale niveau wil versterken: ook de klassieker van een federale kieskring komt terug. Bij Open Vld is er onder De Croo een soortgelijke communautaire lijn ontstaan: die hiërarchie én de nationale kieskring.
• Opvallend is verder dat de groenen net als de PS kiezen voor het verder weggommen van de gemeenschappen, ten voordele van de regio’s: een oude eis van de Franstaligen, zeker in Brussel. Ze willen “vier sterke deelstaten: Vlaanderen, Wallonië, Brussel en Ostbelgië”. 
• Zeker in Brussel zou dat een impact hebben: de sociale en gezondheidssectoren en het beroepsonderwijs zouden dan allemaal naar het gewest kunnen, waar dan een pak commissies en structuren kunnen sneuvelen. Het is onduidelijk of Groen de disproportionele politieke vertegenwoordiging van de Nederlandstalige Brusselaars wil behouden: met een paar duizend stemmen aan die kant ben je minister in Brussel. 

Genoteerd: Hij droomde ooit van een miss België, nu zet hij er eentje op z’n lijst.

• Het was een running joke, op een bepaald moment: Georges-Louis Bouchez (MR) zou Nederlands leren van de Vlaamse miss België, die in 2020 van Antwerpen kwam. Via de Vlaamse media bemachtigde hij haar telefoonnummer en ging er wel even mee op date, maar dat Nederlands leren lukte niet. Nog altijd niet trouwens.
• Ondertussen heeft hij wel een opvallende transfer voor zijn lijst in Henegouwen beet: voormalig Miss België Julie Taton. Zij is een bekende naam als voormalige 
• presentatrice van RTL-TVi en NRJ en verzekert zich nu vanop de tweede plek van een zetel in de Kamer.
• Dat zorgt intern bij de MR voor opschudding op de federale en regionale lijsten in Henegouwen, met onvermijdelijk wat interne kritiek: “Wat komt ze doen? Welke inhoudelijke bijdrage gaat die leveren?”
• Bouchez zal zelf de lijst trekken, dus in een rechtstreeks duel tegen Paul Magnette (PS). In 2019 miste de man uit Bergen, destijds vierde op de lijst, net een zetel in de Kamer ondanks zijn 16.500 voorkeurstemmen. Hij werd toen gecoöpteerd in de Senaat.
• Denis Ducarme, momenteel voorzitter van de MR-federatie in Henegouwen, staat op de derde plaats op de federale lijst en heeft dus een grote kans om in de Kamer te zetelen. Afgelopen zondag, tijdens de nieuwjaarswensen van de MR in de provincie Henegouwen, toonden de twee voormalige rivalen hun eenheid, tot op het gênante.
• “In het begin was het niet per se gemakkelijk met Georges-Louis”, gaf Ducarme toe. “Maar we delen het bloed van onze waarden. Het zijn altijd die waarden geweest die we wilden laten primeren (…). Georges-Louis is een geweldige voorzitter. Als we winnen, zal hij de belangrijkste architect van deze overwinning zijn.”
• De komst van Julie Taton eist natuurlijk slachtoffers. Te beginnen met Marie-Christine Marghem (MR), federaal Parlementslid de afgelopen 20 jaar. Haar flamboyante stijl in de Kamer zal gemist worden, ze gaat naar het Waals Parlement. (cv/ddw)