Voorpagina’s van De Tijd en Le Soir, met daarbij de focus op Brussels minister Pascal Smet, in verband met de ‘Uber Files‘. Dat is een onderzoek van het consortium van onderzoeksjournalisten ICIJ, waar die kranten deel van uitmaken. Maar dat leidt, niet voor het eerst, tot veel rook, maar weinig vuur. Een smoking gun ontbreekt.
- Alles draait rond Mark MacGann, een superlobbyist voor het Amerikaanse Uber, die klokkenluider geworden is, en een heel pak interne documenten overhandigde aan The Guardian, die het vervolgens in het netwerk van onderzoeksjournalisten verspreidde. Vandaar dat de Belgische leden zich focussen op Brussel, waar Uber heel hard duwde om voet aan de grond te krijgen.
- Daarbij werd het zonder twijfel weinig gehinderd door ethiek en zelfs de wet. Nieuw is dat overigens niet: de Amerikaanse pers berichtte al uitgebreid over de wantoestanden destijds, onder CEO Travis Kalanick, die uiteindelijk bij Uber de laan werd uitgestuurd.
- Dat Uber de Brusselse markt wilde, is op zich niet onlogisch: de hoofdstad wordt op vlak van taxi’s gekenmerkt door hoge prijzen, weinig concurrentie en door de schaarse licenties die uitgereikt worden. Daarbij speelt de politieke beslissing mee om die markt af te schermen, met stevige druk vanuit de sector zelf. Een klassiek voorbeeld van het beperken van de vrije markt, met de consument als slachtoffer.
- Daar zette Uber een hele grove campagne van lobbying en ondermijnen van de concurrentie tegenover: het zette privédetectives in op het schaduwen van de grootste Brusselse taxibedrijven, Taxis Verts, en Taxis Bleus. En ze organiseerden artificieel ‘spontane’ demonstraties pro-Uber.
- Maar men zoemt ook in op de rol van de politiek. Daarbij zou Pascal Smet een ‘spilfiguur’ geweest zijn, want hij beloofde, althans volgens de lobbyisten hun bewering, “hen niet tegen te werken”. MacGann zou ook goed bevriend zijn geweest met Smet. Die zou MacGann hebben gerustgesteld, nadat de inspectie op Uber was afgestuurd en er wagens in beslag genomen waren “om de taxisector te sussen”, zo zou uit de mails moeten blijken. Maar het gaat niet om mails van Smet of zijn kabinet zelf. Smet zelf geeft wel toe MacGann al te kennen van voor hij bij Uber werkte als lobbyist.
- Ondertussen springen zowel de PS als Ecolo, maar ook Vlaams Belang op het dossier. Zij geven gehoor aan de vraag van de Brusselse Taxi Federatie (BTF) om een heuse parlementaire onderzoekscommissie te eisen. Die zou dan de zaak moeten uitspitten.
- De politieke vraag daarbij: komt er dan ook een onderzoek naar de verwevenheid van diezelfde taxilobby met de Brusselse politiek? Want al jaren gaan er hele sterke geruchten de ronde van de infiltratie van die lobby, bij onder meer de PS. Bij de stemming over het taxiplan leidde dat tot grote spanningen.
