Liz Truss geeft haar ontslag als premier van het Verenigd Koninkrijk na de hetze rond de gefaalde fiscale hervorming. Zij heeft minder dan twee maanden aan het hoofd van de regering gestaan.

De positie van Truss kwam de afgelopen weken meer en meer onder druk te staan. Ook binnen haar eigen partij klonk de roep om haar ontslag almaar luider. Zij kreeg veel kritiek te verwerken na de mislukte fiscale hervorming. Zo wou haar regering onder meer de hoogste belastingschijf afschaffen. Dat zorgde voor paniek bij de beleggers. Zij maakten zich zorgen over de impact van dat beleid op de begroting, met forse hogere rentes als gevolg.

Door die stijgende rentes dreigden pensioenfondsen in elkaar te storten. Een hoge rente duwt de obligatiekoers naar beneden. De situatie was zodanig nijpend dat de Bank of England moest ingrijpen. De monetaire instelling pakte onder meer uit met een tijdelijk opkoopprogramma ten belope van 65 miljard pond. Dat is intussen afgelopen.

Truss verloor meerdere ministers

Tijdens een partijcongres begin deze maand kondigde Truss aan enkele maatregelen terug te draaien, waaronder de afschaffing van de hoogste belastingschijf (45 procent). Maar dat was onvoldoende om de gemoederen te bedaren. Vorige week zette ze haar minister van Financiën Kwasi Kwarteng aan de deur. Hij werd vervangen door Jeremy Hunt. De nieuwbakken minister maakte meteen komaf met nagenoeg alle fiscale hervormingsplannen van zijn premier.

Daar kwam deze week ook nog eens het ontslag bij van Suella Braverman, de minister van Binnenlandse Zaken. Ze stapte op nadat ze met haar persoonlijk emailadres een wetsontwerp had doorgemaild naar een parlementslid. Daardoor had ze de regels van haar ambt geschonden.

Fracking

Een discussie in het parlement over fracking, een manier om ondergronds schaliegas te winnen, gooide nog meer olie op het vuur. Deze methode veroorzaakte in het graafschap Lancashire enkele kleine aardbevingen, waardoor huizen schade opliepen. De regering-Truss besloot desondanks het verbod op fracking op te heffen, dik tegen de zin van Labour en een groot deel van de eigen achterban.

De stemming was dan ook een slimme truc van Labour, om te polsen naar de steun voor Truss vanuit de Conservatieve partij: als de meerderheid van de Tories tegenstemden, hield dit meteen in dat ze geen vertrouwen meer hadden in haar leiderschap. Downing Street 10 was er uiteindelijk zelf niet helemaal uit of de stemming nu meteen een vertrouwensstemming was.

(lb)