Het Litouwse parlement heeft donderdag een verstrenging van de noodsituatie goedgekeurd. Dat houdt enkele aanzienlijke beperkingen van de vrijheid van meningsuiting in. Litouwen kondigde op 24 februari de noodsituatie af, enkele uren nadat het Russische leger Oekraïne binnenviel.
Verhinderen dat de “wil van Litouwse bevolking vergiftigd wordt”
“Deze motie beperkt mensen in hun mogelijkheden om tijdens publieke samenkomsten te zeggen dat Poetin geweldig is, en oorlogspropaganda of desinformatie te verspreiden”, zei de Litouwse eerste minister Ingrida Simonyte voor het parlement. Daarmee gingen 71 van de 117 parlementsleden akkoord, het voorstel om de noodsituatie tot 20 april te verstrengen werd met een vrij ruime meerderheid goedgekeurd.
Daarmee neemt de Litouwse zeer drastische ingrijpen om zich te wapenen tegen Russische misinformatie en propaganda. Wie voortaan openlijk pro-Kremlinstandpunten inneemt in het publieke debat kan dus strafrechtelijk vervolgd worden, meldt persagentschap Reuters. Zo kan de politie televisiezenders of andere media tot 72 uur uit de ether halen omdat ze desinformatie en oorlogspropaganda verspreiden of aanzetten tot haat.
“Ik denk dat niemand in dit parlement erin geïnteresseerd is om de wil van het Litouwse volk om de Oekraïners bij te staan te laten vergiftigen door zo’n meningen”, zei de eerste minister nog.
Jarenlang doelwit van Kremlins propagandamachine
Net als de andere Baltische staten Estland en Letland, voelt Litouwen zich al langer ernstig bedreigd door Rusland. Als voormalige Sovjet-lidstaten wordt Baltische bevolking regelmatig het slachtoffer van de propaganda- en desinformatiemachine van het Kremlin. Zo worden er regelmatig theorieën op Litouwse sociale media verspreid dat de regering er gerund wordt door neonazi’s of dat de NAVO het land volledig bezet heeft en als uitvalsbasis gebruikt om binnenkort Rusland aan te vallen.
Toen Rusland op 24 februari Oekraïne binnenviel, duurde het niet lang tot het Litouwse parlement de noodtoestand afkondigde. “De Russische acties in Oekraïne bedreigen de primaire veiligheidsvoorwaarden voor Litouwen”, zei president Gitanas Nausėda toen. Een van de voornaamste zorgen was dat er een toename van de hybride oorlogsvoering zou plaatsvinden, met name cyberaanvallen en de verspreiding van valse en misleidende informatie vanuit Rusland.
Litouwen voelt zich langs twee kanten ernstig bedreigd voor eventuele vijandige acties. In het oosten deelt het een 679 kilometer lange grens met Wit-Rusland, in het westen grenst Litouwen met de Russische exclave Kaliningrad – waar ook de Russische Baltische vloot gebaseerd is. Het NAVO-lidmaatschap van Litouwen zorgt er echter voor dat het land, net als Estland en Letland, een vorm van bescherming geniet tegen militaire agressie.
(fjc)