Lang verwachte externe audit naar miljoenen die België te veel betaalde aan Bpost voor krantencontract is complete sof: “Geen definitieve conclusies, aanvullende analyse nodig”

Pijnlijker kan haast niet. Nadat zowat alle betrokken ministers van Vivaldi telkens verwezen naar “de externe audit”, die het infame krantencontract van Bpost zou doorlichten en “helderheid zou brengen”, blijkt het niets dan een lege doos. In de Kamer geeft bevoegd minister van Werk en PS-vicepremier Pierre-Yves Dermagne aan “dat het rapport geen definitieve conclusies bevat” over wat hij noemt “de mogelijk te hoge tarieven”. “Aanvullende analyse is nodig om een mogelijke terugvordering te identificeren”, zo stelde Dermagne. Vandaag zitten de bevoegde administraties samen: de Belgische staat zou miljoenen kunnen terugvorderen, maar weet dus nog niet eens via extern advies hoeveel het dan jarenlang te veel heeft betaald. Verschillende interne bronnen bij Bpost zelf wezen er op dat het om honderden miljoenen gaat. De discussie is bovendien uiterst relevant voor het huidige krantencontract, dat nog steeds groen licht moet krijgen in de kern. Want zelfs die 125 miljoen euro per jaar, die nu voorligt, is nog altijd goed voor een superwinst voor Bpost, zo zeggen insiders in het dossier. De liberalen drongen daarom aan op een externe audit, die de juiste kosten in kaart moest brengen, voor ze wilden beslissen. De PS stuurt hen nu met een kluitje in het riet.

In het nieuws: Geen externe doorlichting die naam waardig, voor het krantencontract.

De details: Dat maakt dat de Belgische staat nog steeds geen claim kan indienen, over de miljoenen die het te veel betaalde. Maar vooral: op basis van welke info moet Vivaldi nu beslissen over de vernieuwing van het krantencontract? PS en Open Vld dreigen opnieuw tegenover elkaar te komen staan.

Vandaag zitten verschillende federale administraties samen, om te bekijken “om de acties van de Staat ten opzichte van Bpost te coördineren om het bedrag van de eventuele teveel aangerekende kosten zo efficiënt mogelijk terug te vorderen” over het infame krantencontract. Dat vertelde bevoegd minister Dermagne, gisteren in de Kamer, op een vraag van Nathalie Dewulf (Vlaams Belang).
Alleen, veel juridische acties kan de Belgische staat voorlopig niet ondernemen, ook al gaat het vermoedelijk over vele tientallen miljoenen euro’s. Want de externe doorlichting waar heel de regering al maanden op wacht, om objectief vast te stellen hoeveel België nu jarenlang te veel betaald heeft, levert niets concreet op.
“We kunnen alvast aangeven dat het rapport geen definitieve conclusies zal bevatten over het bestaan en de omvang van overcompensatie”, zo stelde Dermagne doodleuk.
“Aanvullende analyse is nodig om definitieve resultaten rond een mogelijke terugvordering te identificeren”, gaf hij nog mee.
Dat levert meteen felle reacties op van de oppositie:
- Michael Freilich (N-VA): “Alle dure eden ten spijt, kondigt Dermagne doodleuk aan dat het onderzoek naar het gesjoemel met de krantenconcessies tot niets leidt. Geen conclusies én hij spreekt ongegeneerd over “eventueel aangerekende kosten. Dit is een absoluut dieptepunt. “
- Nathalie Dewulf (Vlaams Belang): “Het probleem is het krantencontract met Bpost op zich. We hameren al jaren op die nagel: het is een instrument van de systeempartijen en met name de PS om de regimepers te vriend en boven water te houden. In andere landen noemen ze dit corruptie. Het moet gewoon volledig op de schop.”
Maar meteen gaf Dermagne nog mee aan de Kamer waar de klepel hangt, en dat is niet bij de oppositie: “Deze resultaten van het rapport en de toekenning van de volgende persconcessie zullen in eerste instantie binnen de regering besproken worden.”

Wat vooraf ging: Tientallen keren schermde de federale regering met een “externe audit”.

Dat er nu zo’n teleurstellend, nietszeggend resultaat uit die externe audit komt, mag eigenlijk nauwelijks verrassen. Want de werkelijke interne kost van Bpost voor dat krantencontract, én dus ook de ongeoorloofde superwinsten die ze vervolgens boekten door de staat te veel aan te rekenen, is de crux van een immense discussie binnen Vivaldi.
Die barstte in alle hevigheid los bij de begrotingsbespreking in oktober 2022, nu iets meer dan een jaar geleden. Daarbij eiste met name Open Vld dat er stevig gesnoeid zou worden in de staatssteun om kranten rond te delen, toenmalig vicepremier Vincent Van Quickenborne (Open Vld) en premier Alexander De Croo (Open Vld) wilden dat contract afschaffen, en de krantenuitgevers het bussen van hun kranten zelf laten betalen. De PS, met vicepremier Dermagne en ook de Bpost-top op de achtergrond, reageerden furieus: er zouden duizenden jobs op de helling komen te staan, want zonder forse subsidies was dat werk “onbetaalbaar”.
Een hele nacht werd er geruzied, en uiteindelijk ging het contract omlaag van 185 miljoen euro per jaar naar 125 miljoen. Maar Open Vld bleef lastig doen, zeker omdat ondertussen de bom barstte bij Bpost, nét over dat krantencontract: de collusie tussen de krantenuitgevers en Bpost, om dat contract zonder concurrentie bij het overheidsbedrijf te houden, kostte de kop van CEO Dirk Tirez, en een handvol medewerkers. Van Quickenborne eiste in de kern toen een externe doorlichting: hoeveel was er jarenlang te veel betaald?
De PS-vicepremier Dermagne ging op de kern eerst heel fel op de rem staan, maar omdat zelfs minister van Overheidsbedrijven Petra De Sutter (Groen) aandrong op die externe audit, besliste Vivaldi om deze te laten uitvoeren, dik tegen de zin van de PS.
Toen het Bpost-schandaal in het voorjaar in alle hevigheid oversloeg naar de Wetstraat, en ook De Sutter in problemen kwam, konden alle Vivaldi-ministers wel plots verwijzen naar die “externe audit”, wat ze ook deden: de regering laat het onderzoeken, was toen telkens de sussende boodschap. En meer nog: alle miljoenen die te veel betaald zijn geweest aan Bpost, zouden teruggevorderd worden.
Alleen, dat ook werkelijk laten doorlichten, valt onder de bevoegdheid van diezelfde Dermagne. Die vond naar eigen zeggen eerst geen enkel Belgisch auditkantoor die het werk wilde doen, maandenlang bleef de zoektocht duren. Ook een internationale oproep kreeg geen respons. Het Rekenhof liet ondertussen ook weten “niet wettelijk bevoegd te zijn” om zo’n eigen doorlichting te doen, van het overheidsbedrijf.
Uiteindelijk gaf Dermagne pas in augustus de opdracht dan aan Positive Competition, een Brussels kantoortje dat al voor de FOD Economie op het nieuwe krantencontract werkte.
Die komen dus nu met de open deur die ingetrapt wordt: “Aanvullende analyse is nodig”.

De essentie: Die ‘externe audit’ is nochtans cruciaal om eindelijk ook de politieke discussie te kunnen beslechten over het omstreden contract.

Tegelijk ligt het dossier van het nieuwe krantencontract, voor nog steeds 125 miljoen euro per jaar, nog altijd op het bord van de federale regering. Al in februari gaf Open Vld met toen vicepremier Van Quickenborne aan dat hij dat niet zou goedkeuren, zonder te weten hoeveel het contract nu werkelijk kost aan Bpost.
Ondertussen gingen de ex-topmensen van Bpost ook meermaals te biechten, bij allerlei instanties die onderzoek voeren: de BMA, de concurrentiewaakhond, maar ook het gerecht en zelfs de Europese Commissie. En in die getuigenissen staat een vrij helder beeld van het kostenplaatje van het krantencontract.
Daarbij spreekt men systematisch van een werkelijke kost van zo’n 75 miljoen euro per jaar. Maar de uitgevers alleen al betalen 105 miljoen per jaar aan Bpost: dat zou dus op zich meer dan volstaan, volgens oud-medewerkers. Die 125 miljoen die de Belgische staat er toch nog bijdoet, elk jaar, is dus helemaal niet nodig.
Alleen: dat kan dus nog steeds niet geobjectiveerd worden, meer dan een jaar nadat Vivaldi die discussie al een nacht lang had, én vooral nadat heel het dossier als een etterbuil barstte, en de malversaties aan het licht kwamen.
Ondertussen kwam Bpost wel al met eigen interne audits, de enige documenten waarop iedereen zich telkens moet baseren, ook binnen Vivaldi, om de discussie over de gigantische sommen aan te gaan. Die audits zijn uiteraard niet ‘objectief’: ze zijn opgemaakt door de huisadvocaten van Bpost, Jones Day en Eubelius, die mee het krantencontract zelf uitwerkten. Op basis van zo’n interne audit schatte Bpost ook de ‘schade’ van te veel gerekend werk op 75 miljoen, voor drie andere overheidscontacten, naast het krantencontract.
“We hebben in elk geval al het mogelijke gedaan om ons ‘huiswerk’ zo goed mogelijk te doen”, zo is in regeringskringen van de PS te horen, over heel het dossier.
Bij de liberalen zien ze het heel anders: “Natuurlijk wisten we dat de PS het zo zou spelen: zij willen zo lang mogelijk alles uitstellen, om dan op het eind van 2023 dit er toch nog door te duwen, liefst zonder veel inzage onder de motorkap van Bpost. Maar wij zijn niet van plan hierop te bewegen”, zo is te horen in het andere kamp.

De storm: Jan Jambon (N-VA) moest even klappen vangen, voor wat bij Open Vld gebeurt.

In het Vlaams Parlement kregen Open Vld en bij uitbreiding heel de Vlaamse regering er gisteren van op de oppositiebanken stevig van langs, over de verrijzenis van Gwendolyn Rutten (Open Vld) als nieuwe vice-ministerpresident van de Vlaamse liberalen. Omdat die de eed nog niet had afgelegd, en dus aan haar geen vragen gesteld konden worden, moest minister-president Jan Jambon even voor boksbal spelen.
- “We wisten natuurlijk al langer dat deze regering met haken en ogen aaneen hing, maar dit is inderdaad opnieuw een dieptepunt: ministers die nu inderdaad gewoon gaan lopen en ministerposten die blijkbaar gebruikt worden als zoenoffer om interne partijtwisten op te lossen”, zo stelde Hannelore Goeman (Vooruit).
- “Wij kijken met verstomming naar deze stoelendans op het einde van de legislatuur om campagne te gaan voeren voor de lokale verkiezingen. Dat illustreert 100 procent het gebrek aan eenheid, ambitie en resultaat van deze Vlaamse Regering”, sneerde Mieke Schauvliege (Groen).
- “Kijk naar Bart Somers: hij loodst eerst Sihame El Kaouakibi het parlement binnen, bespaart dan de openbare diensten kapot, zorgt voor een oorlog met het middenveld, en dan een paar maanden voor de verkiezingen is hij ‘ribbedebie’”, zo stelde Jos D’Haese (PVDA).
- “Toekomstig collega Bob Savenberg werd al gevraagd om op de Open Vld-begrafenis in Vlaams Brabant een aantal liedjes te zingen: ‘Daar gaat ze’, ‘Afscheid van een vriend’, ‘Ik wil niet dat je weggaat’. Bij ‘Ik wil niet dat je weggaat’ werd blijkbaar een veto gesteld door Bart Somers”, zo stelde Chris Janssens (Vlaams Belang).
“Ik begrijp dat de oppositie van alles dingen wil maken die een hele regering meetrekken. Ik vind het intellectueel oneerlijk. Natuurlijk had ik liever gezien dat Bart Somers tot het einde van de legislatuur in de regering zou blijven. Maar het is de verantwoordelijkheid van een minister zelf en dan van de partij om die vervanging te voorzien”, zo stelde Jambon.

Na de storm: Open Vld is nog niet verlost van alle interne spanning. De lijsttrekkers in Oost-Vlaanderen en Vlaams-Brabant moeten nog gekozen worden.

Dat de lastige communicatie van Open Vld én met name Rutten zelf nazindert in de partij, is een feit: “Ik heb meermaals zitten schreeuwen naar mijn tv”, zo bekende een blauw kopstuk vanmorgen, na een avondje waarbij Terzake ongenadig reacties sprokkelde en Rutten zelf in De Tafel van Gert kwam opdraven. De vragen aan Rutten waren genadeloos.
De rimpels rond de aanstelling lijken nauwelijks verteerd, maar nieuwe moeilijkheden dreigen. Want bij de aanduiding van de lijsttrekkers, de cruciale posten in een partij die met de kiesdrempel dreigt te flirten, blijft voor spanning zorgen.
In twee provincies is het immers nog onduidelijk wie de kopman/vrouw wordt. En dat kan conflict gaan opleveren. In Vlaams-Brabant zijn plots de kaarten herschud: met de comeback van Rutten, wordt die onvermijdelijk lijsttrekker voor het Vlaams Parlement opnieuw in haar provincie. Dat maakt dat Maurits Vande Reyde (Open Vld), die genoemd werd als mogelijke lijsttrekker, opnieuw tevreden moet zijn met een tweede plek.
Het is immers traditie in de provincie dat de geografische evenwichten wat gerespecteerd worden: één kandidaat uit het Hageland/Leuven en eentje uit de rand rond de hoofdstad, is de gewoonte.
De vraag is nu wie de Kamerlijst voor Open Vld in Vlaams-Brabant dan gaat trekken, en in de voetsporen moet van Maggie De Block (Open Vld). Die haalde in 2019 nog een stevige score voor haar partij, en zou Irina De Knop, de burgemeester van Lennik, liefst zien als kopvrouw.
De partijtop lijkt zo voormalig staatssecretaris Eva De Bleeker (Open Vld) de pas te willen afsnijden: die raakte bij haar ontslag, dat premier De Croo zelf hardhandig forceerde, bij de basis van Open Vld erg populair. Maar ze ligt niet goed bij de top, zeker omdat ze ook leek te flirten met Lijst Dedecker, en een rechts profiel heeft. “Het zou een schande zijn, als we niet onze beste mensen uitspelen”, is in het rechterkamp te horen.
Maar er zijn nog andere opties. “Ik versta eerlijk gezegd ook niet waarom wij niet het potentieel van Goedele Liekens (Open Vld) willen uitspelen”, zo zegt een hoge blauwe bron bij Open Vld. Liekens is een nationale bekendheid, en haakte af voor de volgende verkiezingen, omdat men haar geen verkiesbare plaats wilde geven, en Rutten de Kamerlijst zou trekken. Met haar verschuiving richting Vlaams Parlement kan dat nu wel.
Dat er onvrede is bij de basis, is wel duidelijk na de verkiezing voor lijsttrekkers in West-Vlaanderen. Daar haalde Jasper Pillen (Open Vld) het unaniem, nadat tegenkandidaten Mercedes Van Volcem (Open Vld) en Emmily Talpe (Open Vld) zich terugtrokken en hem steunden. Maar oud-vicepremier en boegbeeld Vincent Van Quickenborne (Open Vld) haalde maar 63 procent van de stemmen, toch een stevige blamage voor de ervaren rot.
In Oost-Vlaanderen dreigt die onrust helemaal open te barsten. Want daar trekt Alexander De Croo (Open Vld) de Kamerlijst, maar blijven er nog drie kandidaten voor de Vlaamse lijst: Stephanie D’Hose (Open Vld), Egbert Lachaert (Open Vld) en ook Jean-Jacques De Gucht (Open Vld). En zelfs als D’Hose trekt, waar velen toch vanuit gaan, blijft de vraag wie dan op nummer twee mag.
“Wie gaat daar nu voor stemmen, behalve Karel?”, klinkt giftig vanuit Oost-Vlaanderen, over De Gucht. Dat vader Karel en ook Guy Verhofstadt (Open Vld) zich moeien in het proces, en hard duwen richting Lachaert, zint velen ook niet: het zette het beeld van een partij vol intriges en clan-oorlogen. Maar tegelijk is het een feit dat er nog altijd geen datum vastligt voor de vergadering, om definitief te beslissen in de belangrijkste blauwe provincie.

De essentie: Er is onduidelijkheid over wie nog ‘de top’ is bij Open Vld.

Is het nu een ‘G4’, een ‘G5’ of zelfs een ‘G6’ bij Open Vld, die de partij bestuurt? “Ik weet eerlijk gezegd echt niet meer wie er nu nog tot de ‘top’ behoort”, zo zuchtte een Kamerlid van Open Vld vanmorgen.
Niemand die het precies weet. Wat wel duidelijk is, de oude ‘G4’, met naast De Croo en Ongena, ook Van Quickenborne en Somers, is dood en begraven. Die laatste werd duidelijk niet gerespecteerd in zijn wil om opgevolgd te worden door D’Hose, en niet door Rutten. En beiden, zowel ‘Q’ als Somers, zijn niet meer echt nationaal actief nu.
Maar speculatie als zou Rutten nu plots deel zou uitmaken van een nieuwe ‘G5’, waarbij ook D’Hose en Pillen als de twee ondervoorzitters worden bijgezet, wordt op het hoofdkwartier, de M34 in de Melsensstraat afgedaan als “zever in pakskes”. Betrokkenen zelf zouden alvast ook niet op de hoogte zijn. En waarom zou dan federaal vicepremier Paul Van Tigchelt (Open Vld) daar dan plots uitvallen?
Wat wel zo is: er is “uiteraard overleg tussen de premier, de vicepremiers en de voorzitter”. “Het omgekeerde zou pas nieuws zijn”. Maar daarnaast wordt op de Melsensstraat wel toegegeven, dat Ongena het nog allemaal even aan het bekijken is: “Wanneer, met wie allemaal en hoe”.

Genoteerd: Geen doorbraak over de anti-casseurswet, of over Israël en sancties.

Beide dossiers raakten behoorlijk verhit, en zitten in een electoraal vaarwater voor Vivaldi. Zo zijn de liberalen vastbesloten om de anti-casseurswet niet op te geven: de MR ging daarover op zijn achterste poten staan, nadat de PS een veto stelde. Zij dreigen een pak andere zaken niet goed te keuren, als de wet er niet komt.
En voor sancties tegen producten uit de bezette gebieden van Israël, stonden zowel socialisten als groenen én ook cd&v deze week plots te trappelen. Een kern van Vivaldi over Israël leverde alvast niet veel op: de MR ziet die sancties helemaal niet zitten op dit moment, de partij heeft zich de afgelopen dagen onder impuls van Bouchez fel afgezet tegen elk te fors pro-Palestijns standpunt.
Open Vld zit wat op de wip, terwijl de rest van de regering graag wél een voortrekkersrol voor België zou zien. Hoe dan ook zijn die sancties vooral symbolisch: het is quasi onmogelijk om het onderscheid te maken bij import uit Israël. Die hanteren op hun producten immers geen echt helder onderscheid over de herkomst, of passen het aanbrengen van de juiste stickers alvast niet toe, ondanks eerder aandringen van de EU daarover.
De premier gaat alvast over de anti-casseurswet nu doen wat hij altijd doet: sussen en billaterales organiseren, met zijn vicepremiers apart, om te zien wat mogelijk is. De sancties lijken een soortgelijk traject te gaan volgen, waarbij het vooral kijken is naar de rest van de EU: eerder dan voorop te lopen kan België straks wel aansluiten als andere EU-landen ook die (symbolische) sancties zouden gaan overwegen. Als de MR dan zou willen volgen.
Vanavond kruisen beide voorzitters, Paul Magnette (PS) en Georges-Louis Bouchez (MR) overigens de degens op ‘Jeudi en Prime’ op de RTBF. Of dat veel goed gaat doen aan de sfeer in de regering, valt sterk te betwijfelen.

Ook dat nog: Vooruit moet Fouad Ahidar weer op de vingers tikken.

De man werd ooit door Bert Anciaux (Vooruit) gerekruteerd bij Spirit, als Brussels stemmenkanon. Zo kwam Ahidar bij de Vlaamse socialisten terecht, waarbij hij met zijn voorkeurstemmen op een Vlaamse lijst in Brussel disproportioneel veel macht kan halen: hij is fractieleider voor Vooruit, én voorzitter van de Raad van de Vlaamse Gemeenschapscommissie.
Alleen volgt de man niet altijd de partijstandpunten: hij weigerde om religieuze reden voor het verbod op onverdoofd slachten te stemmen, waarvoor hij uit het partijbureau van Vooruit gezet werd.
En nu moet Conner Rousseau (Vooruit) opnieuw met hem gaan spreken, over mogelijke stappen. De voorzitter van de socialisten wilde vanmorgen op Radio 1 nog niet vooruit lopen op dat gesprek.
Maar de uitspraken die Ahidar deed op Zinneke.tv begin deze week zijn er niet naast. Zo noemde hij de brutale slachtpartij van Hamas een “heel kleine reactie van een deel van Hamas op jarenlange misdaden van de Israëli’s”. En daarbij nog meer: “Iedereen kan wel zien dat er in een Gaza een menselijke genocide bezig is”.
En meer: “Ik heb Auschwitz in Polen bezocht en zag daar wat een genocide is, alsook wat een bloedbad is. Ik kan alleen maar vaststellen dat men vandaag in Gaza zo goed als dezelfde methodes gebruikt. De middelen om bevolkingen, met duizenden in één keer, af te maken, zijn gewoon gesofisticeerder geworden.”
De uitspraken kregen al veel tegenwind van andere partijen. Ahidar zelf excuseerde zich nog niet. Zijn partij distantieerde zich wel al openlijk van de uitspraken, cd&v, MR en Vlaams Belang eisen wel degelijk die excuses, N-VA eist zelfs Ahidars ontslag als voorzitter van die Vlaamse Gemeenschapscommissie.

Ook nog: België gaat deelnemen aan een industriële coalitie om commercieel verhandelbare SMR’s (Small Modular Reactors) te ontwikkelen. Het eerste prototype komt in België.

Premier De Croo zet fors door op het nucleaire, al een tijdje. Nu dus de volgende stap: tijdens het bezoek van de Roemeense president Klaus Iohannis aan België kondigde hij aan dat er binnenkort een pact voor kernenergie tussen vijf Europese landen zal worden ondertekend.
Het akkoord zal België en Roemenië samenbrengen via hun respectieve nucleaire onderzoekscentra. Samen met Italiaanse partners Enea en Ansaldo Nucleare, evenals de Amerikaanse gigant Westinghouse. De partners zullen hun krachten bundelen om een commercieel model van een SMR te ontwikkelen.
De details: de SMR is een aanpasbare “pocket”-reactor van maximaal 300 MW, in tegenstelling tot 1000 MW voor onze oude centrales. Ze zijn veel gemakkelijker in fabrieken te bouwen en volgens voorstanders veiliger, terwijl ze minder afval genereren. Toch blijft het moeilijk om het stadium van prototypes te doorbreken. Bij de overeenkomst over kernenergie heeft de regering een budget van 100 miljoen euro vrijgemaakt voor een SMR-onderzoeksprogramma.
De volgende stap is de bouw van “een kleine reactor om technologische en technische aspecten te demonstreren” op de site van het onderzoekscentrum SCK-CEN in Mol, volgens een gezamenlijke verklaring van de partners. Een tweede prototype zal volgen en dienen als industrieel prototype in Pitești, Roemenië. Er is echter nog geen tijdschema bekendgemaakt, waarbij de partners alleen spreken over “een zo kort mogelijke time-to-market.”
Voor de liberalen is dat een stevige opsteker: die SMR-centrales werden door de groenen altijd afgewimpeld als dure fantasieprojecten, voor een verre toekomst. De Croo kan ze nu uitspelen, Georges-Louis Bouchez (MR) en zijn vicepremier David Clarinval stonden al uitgebreid te juichen, dat “zij altijd als enige blijven vechten zijn voor het nucleaire”

Ook nog: Nog nooit waren er zoveel Belgen overtuigd van het behoud van de huidige kerncentrales in ons land en de uitbouw van verdere centrales. Zeggen de lobbyisten.

Uit een bevraging van Polaris/AQ Rate, in opdracht van lobbyist het Belgisch Nucleair Forum, blijkt dat 85 procent van de Belgen vindt dat kernenergie een plaats heeft in de elektriciteitsmix na 2025.
De bevraging peilde naar de vraag of ons land nieuwe kerncentrales moet bouwen, naar het voorbeeld van onze buurlanden. 7 op de 10 Belgen gaven aan daar voorstander van te zijn. Dat was nog nooit zoveel: in 2019 was 63 procent overtuigd, in 2021 slechts 48 procent.
Ook wil slechts 13 procent van de ondervraagden de wet op de nucleaire uitstap behouden. 49 procent wil ze aanpassen, om SMR’s toe te laten, en 38 procent wil dat de wet helemaal verdwijnt, zodat ook de bouw van grotere kerncentrales weer mogelijk wordt. (cv/ddw)