Is de levering van Belgische F-16’s aan Oekraïne nu wel mogelijk of niet? De ‘ja-nee’s’ vliegen als pingpongballen over en weer. Ook tussen Brussel en New York wordt gepingpongd, waar premier Alexander De Croo (Open Vld) aangeeft dat de federale regering de optie wel degelijk opnieuw bekijkt.

In het nieuws: Belgische F-16’s boven Oekraïne, is het nu wel mogelijk of niet?

• Afgelopen week bracht VRT NWS een onderzoek naar buiten, waaruit blijkt dat de levering van enkele vliegtuigen toch mogelijk is. Zo zou onze luchtmacht, van zodra de eerste F-35’s arriveren volgend jaar, ruimte hebben om twee tot vier vliegtuigen weg te schenken aan Oekraïne. Deze vliegtuigen zijn gecertificeerd tot 8.000 vlieguren, maar zouden nog enkele honderden uren over hebben om in Oekraïense dienst te kunnen vliegen.
• VRT bevestigt wat eerder ook al in MR-kringen cirkelde: de levering van enkele jets is mogelijk. Vrijdag op de kern kwam het onderwerp ook ter sprake, waarop, op vraag van de Franstalige liberalen, Defensie werd gevraagd de optie toch gedetailleerd te bestuderen. Vanochtend schaarde Open Vld zich, bij monde van vicevoorzitter Jasper Pillen op Radio 1, achter die studie.
• Alleen, de liberale flank van Vivaldi stoot er op de rode minister van Defensie, Ludivine Dedonder (PS). Zij houdt voet bij stuk: “De reden waarom België geen F-16’s kan schenken, is omdat we onze toestellen zelf nodig hebben. (…) Dat een regeringspartij als MR vandaag plots die redenering toch weer in vraag stelt, verbaast me. Aan het eind van de rit ben ik verantwoordelijk voor de Belgische Defensie en voor de veiligheid van de bevolking. Ik zal die niet in gevaar brengen met een onbezonnen beslissing. Het idee van sommigen dat er ergens Belgische F-16’s in een legerhangar staan te bestoffen is lachwekkend.”

“Wachten de analyse af”

Vanuit New York: Ook premier De Croo besprak de kwestie grondig, bij een persbriefing in de marge van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties. Vooral de levering van F-16 nadat ze uit omloop worden genomen, moet voor hem grondig bestudeerd worden.

• De levering van F-16’s bestaat eigenlijk uit twee aparte pistes:
  • Piste 1 houdt de levering in van enkele jets, die al uit dienst worden genomen voor ze de drempel van 8.000 uur halen. Dat is wat VRT NWS zegt dat mogelijk is, en waar ook MR en Open Vld sterke aanwijzingen voor hebben.
  • Daarnaast is er piste 2, die inhoudt wat België zal doen met de vliegtuigen die na 8.000 vlieguren uit dienst worden genomen. Want dat plafond is meer een soort garantie; na 8.001 vlieguren stort zo’n vliegtuig echt niet uit de lucht.
• “We hebben dat vorige week besproken in de kern. We hebben de vraag gesteld aan Defensie, hoe onze F-16’s nog nuttig zijn als wij ze niet langer gebruiken. Na 8.000 uren zijn ze niet meer nuttig voor ons, maar de vraag is of de Oekraïners er dan nog gebruik van kunnen maken, voor wisselstukken, opleiding, onderhoud…”, zo deelde hij mee aan Business AM.
• “We moeten die analyse zo snel mogelijk maken, maar sowieso hebben wij onze toestellen de komende 2-3 jaar nodig, dus op de korte termijn zijn wij niet de oplossing. Maar binnen twee jaar gaan ze die nog nodig hebben, om hen te versterken.”
• De analyse die Defensie nu moet maken is dus tweeledig: “Zijn er op dit moment vliegtuigen beschikbaar om aan Oekraïne te doneren?” en “Wat met de vliegtuigen die in de loop van de komende jaren uit omloop worden genomen?”. MR houdt alvast vol dat dat eerste mogelijk zou moeten zijn: “Het gaat om vier vliegtuigen, maar wij wachten de analyse af”, zo gaf minister van Buitenlandse Zaken Hadja Lahbib (MR) mee vanuit the Big Apple.

Deelname opleiding

Daarnaast: België speelt hoe dan ook een rol in de levering van F-16’s, vooral bij opleiding en onderhoud.

• Er zijn maar drie bedrijven ter wereld die bedreven zijn in het onderhoud van de F-16, waaronder het Belgische SABCA”, zo deelde De Croo mee. “We zullen dus een belangrijke rol spelen in het onderhoud van de aan Oekraïne geleverde toestellen, waarschijnlijk in Roemenië.”
• Daarnaast verscheept België ook twee F-16B’s, de dubbelzitsvariant, naar Denemarken, waar ze dienen om Oekraïense piloten op te leiden. Ook drie Belgische piloten trekken naar Denemarken om opleidingen te geven. Daarnaast leidt Defensie nog zes instructeurs en vier mission planners op in België.
• “We gaan ook algemene leveringen van wapens blijven doen. Daarnaast gaan ook de inkomsten die we krijgen van de geblokkeerde Russische tegoeden bij Euroclear volledig naar Oekraïne. Die worden gebruikt voor opvang, humanitaire hulp, opbouw en de aankoop van wapens”, zo sprak De Croo opnieuw de belofte uit Oekraïne te blijven steunen doorheen de oorlog.

(evb)