Het Verenigd Koninkrijk krijgt een nieuwe premier. De Conservatieven van uittredende premier Rishi Sunak boekten een zware nederlaag en verliezen zo’n twee derde van hun zetel. Het centrumlinkse Labour van Keir Starmer werd de grote winnaar en behaalde een absolute meerderheid.

In het nieuws: Keir Starmer wordt de nieuwe Britse premier. De 61-jarige leider van Labour in het Verenigd Koninkrijk wist zijn partij aan een ruime overwinning te helpen bij de algemene verkiezingen. Starmer werd daarbij geholpen door de Tory’s van premier Rishi Sunak die de laatste tijd steeds meer aan populariteit verloren.

• Met zo goed als alle stemmen geteld, komt Labour uit op 411 zetels. In een Lagerhuis met 650 zetels is dat ruim voldoende voor een meerderheid. De partij doet daarbij ook 209 zetels beter dan in 2019 en verdubbelt zo bijna zijn totaal.
• Grote verliezer zijn de Conservatieven. Zij vallen terug tot 119 zetels, amper één derde van de 365 zetels die je vijf jaar geleden veroverden.
• De Liberal Democrats zijn een andere grote winnaar. Zij gaan van 11 naar 71 zetels en behalen zo hun beste resultaat ooit. De Schotse SNP, die geplaagd werden door schandalen, vallen dan weer terug op amper 9 zetels, komende van 48.

Brits kiessysteem

Analyse: De overwinning van Labour is grotendeels het gevolg van de manier waarop het Britse kiessysteem werkt. Daarbij krijgt de grootste partij per county namelijk de zetel van die country, waarbij het niet uitmaakt hoe groot die voorsprong precies is.

• Labour wint deze verkiezing dus zo’n 62 procent van de zetels, terwijl de partij maar ongeveer 35 procent van de stemmen kreeg. Als het gaat over het totale stemmenaantal doet Labour minder dan 2 procent beter dan vijf jaar geleden.
  • Opvallend is dat Labour op sommige plaatsen concurrentie kreeg van voormalige leden. Enkele ex-leden kwamen namelijk als onafhankelijk op tegen Labour omdat ze zich niet kunnen vinden in het partijstandpunt rond Gaza. Voormalig leider Jeremy Corbyn was zo iemand. Hij wist als onafhankelijke een zetel te winnen.
• De Conservatieven verloren dan weer ongeveer de helft van stemmen, maar wel twee derden van hun zetels. Veel van die stemmen gingen naar de partij Reform van Brexit-aanjager Nigel Farage. Die partij komt uit op bijna 15 procent, maar ziet dat maar vertaald worden in 4 zetel. Farage zelf is wel voor het eerst verkozen.
• Ook de Liberal Democrats weten mooi te ‘profiteren’ van het Britse kiessysteem. Zij behalen een even goed resultaat als in 2019 en doen qua stemmen zelfs slechter dan Reform. Toch veroveren de Lib Dems maar liefst 71 zetels.