De essentie: De dag voor de huiszoeking in haar huis in de buurt van Moskou, werd Kirill Soekhanov gearresteerd op verdenking van afpersing. Hij was de commercieel directeur van Ksenia Sobtsjak’s mediagroep Ostorozhno, Media (Voorzichtig, Media). Zelf vreest ze, zeker na de huiszoeking, ook vervolgd te worden:

• Op haar Telegram-kanaal, waar Sobtsjak 1,4 miljoen volgers heeft, spuit ze regelmatig kritiek op het beleid van de overheid. Nu suggereerde ze dat de arrestatie van haar commercieel directeur politiek gemotiveerd is en dat ze zelf vreest ook slachtoffer te worden.
• De aanleiding zou een kritische documentaire zijn die de journalist filmde over de martelpraktijken in Russische gevangenissen. Eerder was ze ook al regelmatig kritisch voor het beleid van Poetin en in 2011 betoogde ze mee tegen de vermeende verkiezingsfraude. Ook over de situatie van Oekraïne denkt ze anders dan het Kremlin: “De Krim is Oekraïens’, vertelde ze eerder, en ook de oorlog die sinds februari woedt was zeker niet hoe Sobtsjak het voor ogen had.
• Sobtsjak, die naast een Russisch ook een Israëlisch paspoort bezit, vluchtte de grens over, naar Litouwen. “Burgers van Israël hebben geen visum nodig en mogen 90 dagen in het land blijven”, zo vertelde Darius Jauniskis, het hoofd van het Litouwse Departement van Staatsveiligheid.
• “Mevrouw Sobtsjak staat niet op enige sanctielijst van de Europese Unie, het Verenigd Koninkrijk of de Verenigde Staten. Dat wil niet zeggen dat dit niet meer kan”, vertelde de Litouwse minister van Buitenlandse Zaken, Gabrielius Landsbergis, aan de pers.

Petekind van Poetin

Onderliggend: Ksenia Sobtsjak is geen normale Russische journaliste. Haar leven is verwoven met dat van de Russische dictator, die ze zelfs nog uitdaagde voor het presidentschap.

• Ksenia is de dochter van Anatoli Sobtsjak. Die was in de jaren 70 en 80 professor Recht aan de universiteit van Sint-Petersburg, waar hij les gaf aan Vladimir Poetin en Dmitri Medvedev, allebei later president van het land. Poetin bleef, ook na zijn afstuderen, een goede vriend van Sobtsjak. Geruchten gaan de ronde dat hij zelfs peter werd van Ksenia Sobtsjak, die in 1981 werd geboren.
• In 1990 werd Poetin, toen Sobtsjak burgemeester van Sint-Petersburg werd, zijn adviseur Internationale Zaken. Ook Medvedev bleef aan de zijde van zijn professor, eerst als campagneleider en nadien als consultant Buitenlandse Zaken voor het stadscomité, voorgezeten door Poetin. Toen Sobtsjak in 1997 Rusland moest ontvluchten wegens verdenking van corruptie, hielp Poetin hem daarbij. Twee jaar later zorgde Poetin, ondertussen premier van het land, dat de aanklachten tegen zijn mentor werden ingetrokken.
• In 2018 kwamen Ksenia Sobtsjak en Poetin elkaar tegen in een race: die om het presidentschap. Voorafgaand aan de verkiezingen hielden de twee enkele gesprekken, waarin Poetin Ksenia’s kandidatuur accepteerde. Een grote rol speelde ze echter niet: ze won maar 1,68 procent van de Russische stemmen.

(mah)