Formateur Bart De Wever heeft zijn ontslag aangeboden bij koning Filip. Het was de formateur duidelijk dat de gesprekken tussen N-VA, Vooruit, cd&v, Les Engagés en MR niet meer werkten. Vooruit wilde niet meer praten op basis van de supernota van De Wever. De vraag is wat er nu moet gebeuren.

Key takeaways

• Bart De Wever bood zijn ontslag aan als formateur, de koning houdt dat in beraad.
• Mogelijk wordt Vooruit in de onderhandelingen vervangen door Open Vld.
• De bal ligt straks in het kamp van de koning: stuurt hij een bemiddelaar het veld in om de onderhandelingen te redden of probeert hij een andere formatie uit?

In het nieuws: Bart De Wever (N-VA) biedt zijn ontslag aan als formateur, koning Filip houdt de zaak in beraad.

• Wat gedacht werd, is ook gebeurd. Formateur De Wever heeft aan koning Filip gevraagd om zijn taak als formateur op te heffen. De koning heeft dat ontslag in beraad gehouden, deelt het Paleis mee. “Zijne Majesteit de Koning heeft de heer Bart De Wever in audiëntie ontvangen in het Koninklijk Paleis te Brussel. De heer De Wever informeerde de Koning over het verloop van zijn opdracht om een nieuwe regering te vormen. Aangezien hij niet het akkoord van alle onderhandelende partijen heeft verkregen, heeft de heer De Wever zijn ontslag aangeboden aan de Koning. De Koning houdt zijn beslissing in beraad en verleent hem nog tot dinsdag 12 november de tijd om bijkomend overleg te houden”, klinkt het.
• Na een ultiem overleg tussen de vijf Arizona-partijen lukte het niet om nog eensgezindheid te vinden. De supernota van De Wever moest voor Vooruit-voorzitter Conner Rousseau volledig herschreven worden voor er verder gesproken kon worden. Daar wilden de anderen niets van weten.
  • MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez haalde in het weekend al uit naar Rousseau: hij voelde zich “bedrogen”. “Hij wil op voorhand al dingen binnenhalen”, klonk het.
  • Rousseau vond dat het aan De Wever was om toegevingen te doen die de nota meer naar links trokken. Het ging dan met name om belastingen voor de grotere vermogens. Geen juiste werkwijze, vond Maxime Prévot (Les Engagés). “Het is door te onderhandelen dat je stappen vooruit zet, niet door de bal telkens weer bij de formateur te leggen”, zei hij afgelopen weekend.
  • Zowel Prévot als cd&v-voorzitter Sammy Mahdi geloofden rotsvast in de mogelijkheid om deze formatie nog op de rails te krijgen. Prévot noemde Arizona “een unieke kans”. En voor aanvang van het overleg stelde Mahdi dat er verder onderhandeld moest worden. “Niemand zou begrijpen als we nu niet verder zouden onderhandelen. Er staan heel goeie zaken in de nota en een aantal mindere. Daarover moeten we nu onderhandelen”. zei hij.

Exit Vooruit?

Gevolgd: Rousseau bewoog zich al richting uitgang, de rest duwt hem ook in die richting.

• “Er kan gerust zonder ons een regering worden gevormd. Er zijn nog alternatieven”, vond Rousseau afgelopen weekend. Volgens De Standaard is dat ook exact wat de andere partijvoorzitters denken. N-VA, cd&v, Les Engagés en MR zouden verder overlegd hebben nadat ze vroegen aan Rousseau om de vergadering te verlaten. Het kan er op wijzen dat ze andere pistes willen verkennen zonder de socialisten.
• De mogelijke oplossing zou zijn om Vooruit in te ruilen voor Open Vld. Hoewel die partij eerst niet wilde meeregeren, kwam voorzitter Eva De Bleeker (Open Vld) daar toch op terug. Maar een ‘Zweedse’ coalitie heeft slechts één zetel op overschot. Daarbij wordt angstvallig gekeken naar Jean-Marie Dedecker, die als onafhankelijke in de N-VA-fractie zetelt in de Kamer. Dedecker mag van De Wever onafhankelijk stemmen, aar mocht hij tegen een regeringsvoorstel stemmen, dan heeft de Zweedse regering plots geen meerderheid meer. Vandaar dat altijd de voorkeur aan Arizona werd gegeven: dat is veel werkbaarder.

Om te volgen: Wat gaat koning Filip doen?

• Het beraad betekent dat koning Filip nog nadenkt over de volgende stap. Hij had na een vorig onderhoud met De Wever vurig de wens uitgedrukt dat de N-VA-voorzitter de rit zal uitdoen.
• Er wordt geopperd dat de koning mogelijk een bemiddelaar het veld instuurt om te proberen om Arizona te redden. Wat De Wever en de koning bespraken is voorlopig onduidelijk. Mogelijk legt de koning zich neer bij de situatie en vraagt hij om andere opties te verkennen, met Open Vld in plaats van Vooruit. Dan zou er dus geen bemiddelaar maar een verkenner worden aangesteld.
• De kans dat De Wever er over een week alsnog uitkomt, lijkt klein. Ondertussen is er al zoveel wantrouwen tussen met name de MR en Vooruit dat verder praten weinig zal opleveren.