Vanavond zit het kernkabinet van de Belgische federale regering bijeen om de atoomenergiekwestie te bespreken. Onder de loep: de onderhandelingen met de Franse energiegroep Engie over het nog 10 jaar openhouden van de reactoren Doel 4 en Tihange 3. Heetste hangijzer: het bedrag dat – ooit – moet worden opgehoest voor de berging van het kernafval.

De essentie: Engie, de uitbater van de kerncentrales in ons land, eist dat in ruil voor de verlenging van de levensduur van Doel 4 en Tihange 3 de Belgische staat voor 50 procent mede-eigenaar wordt van die kernreactoren.

• Het betekent voor Engie, dat kernenergie eigenlijk allang niet meer als corebusiness heeft, een spreiding van de financiële risico’s die zo’n verlenging met zich meebrengt.

• Intussen krijgt de Belgische belastingbetaler, dus, de rekening gepresenteerd van de ontmanteling en berging van het in die 10 jaar door Doel 4 en Tihange 3 voortgebrachte kernafval.

• Engie verkreeg eerder nog een toemaat van de regering-De Croo: een prijsplafond voor de opkuis van het afval van álle 7 Belgische kerncentrales.

• Over het kostenplaatje van dat bergingsdossier, een financiële molensteen om de nek van elke Belg, wordt dus nog steeds tussen de twee partijen onderhandeld. Engie zit daarbij in een zetel, want was nooit vragende partij voor het terugdraaien van de kernuitstap.

Risico

Ook belangrijk: er is wel degelijk een spaarpot aangelegd voor de opkuis van het kernafval; het Synatom-fonds. De verantwoordelijke is Electrabel, de Belgische afdeling van Engie, die technisch gezien de hoofduitbater is van onze atoomcentrales.

• Die reserve behelst momenteel 14 miljard euro, zo berichtte het tijdschrift Humo eerder. Maar volgens energieminister Tinne Van der Straeten (Groen) zal de ontmanteling van de kerncentrales minstens 40 miljard euro kosten.

• Een ingewijde uit de businesswereld, waar Business AM mee sprak, stelt zich echter vragen bij de sommen die worden genoemd. Hij laakt daarnaast het gebrek aan garanties voor de belastingbetaler. “In Synatom zit eigenlijk maar 4 miljard”, oppert de bron. “De rest is uitgeleend aan Engie, om buitenlandse investeringen mee te financieren.”

• “De Belgische belastingbetaler loopt een gigantisch kredietrisico”, zegt de ingewijde. Concreet staat namelijk enkel dochterbedrijf Electrabel in voor de kosten van de opkuis, niet moedermaatschappij Engie. Bij een faillissement van Electrabel, kan Engie dus met gerust hart zeggen dat het helemaal niks hoeft te betalen van de opkuis van het afval. “Als Electrabel failliet gaat, is dat geld weg. Er is geen parent company guarantee, de garantie dat het moederbedrijf zekerheid biedt voor de nakoming van de verplichtingen van haar dochterbedrijf.”

• “Vergeet ook niet dat de huidige berekening van de provisie gebaseerd is op een interestvoet van 3,75 procent, die vandaag absoluut niet gehaald wordt op de financiële markten”, klinkt het nog. “Dit is een kredietrisico dat oploopt tot 10 procent van ons bruto nationaal product. De belastingbetaler heeft recht meer zicht te krijgen op de juistheid van deze factuur.”

• “Geen enkele normale bankier zou hiermee akkoord gaan. Die hele Synatom-constructie doet me denken aan het Zilverfonds van de regering-Verhofstadt: dat was een spaarpot om de pensioenen mee te betalen, maar er zat niks in”, liet onze bron eerder optekenen door Humo.

“Nattevingerwerk”

En nu? De onderhandelingen gaan er nu over hoe hoog het bedrag voor de berging van het kernafval mag worden, waartoe wordt besloten via “nattevingerwerk”, volgens de ingewijde. Het is een factuur die honderd jaar kan lopen.

• Hoe hoog wordt het plafond, dus? “De vragen die de onderhandelaars zich moeten stellen: wat is de kans dat het hoger uitdraait, en kun je je daarvoor indekken? Laat het berekenen wat de kost zou kunnen zijn, wend je daarvoor tot de markt; de herverzekeringsmarkt is groot genoeg. De belastingbetaler moet toch niet opdraaien voor kerncentrales die al 50 jaar draaien, waarvan het geld allemaal in de zakken van Engie ging. Waarom wil Engie daar niet garant voor staan?”

Het kernkabinet heeft vanavond dus heel wat te bespreken.

(as)