Nu in China het ergste covid-19-leed geleden lijkt, hebben de Chinese beleidsmakers maar één boodschap: het herstel kan niet snel genoeg worden opgestart.
Fabrieken die wekenlang stil lagen worden heropend en moeten de productie inhalen. Reisbeperkingen worden teruggedrongen, luchtvaartmaatschappijen nemen afgevoerde routes opnieuw in hun aanbod op.
De Chinese overheid domineert grote delen van de economie (banken, energie, transport, …). Dat geeft haar meer mogelijkheden om in die economie tussen te komen, in vergelijking met wat westerse regeringen kunnen.
Miljoenen Chinezen nog niet terug aan de slag
Maar deze aanpak heeft ook zijn beperkingen. De druk van bovenaf kan ertoe leiden dat mensen opnieuw aan het werk gaan die dat beter nog niet zouden doen. Wat het aantal besmettingen opnieuw kan doen oplopen. Toch zijn miljoenen Chinezen sinds het Chinese Nieuwjaar nog niet naar hun werkplek teruggekeerd. Onderstaande grafiek van het persagentschap Bloomberg maakt dat duidelijk.
Sjoemelen met cijfers
Er zijn ook aanwijzingen dat opnieuw met cijfers wordt gesjoemeld. Zo moeten bedrijven in de provincie Zheijang bepaalde doelstellingen halen met betrekking tot het elektriciteitsverbruik. Dit laatste wordt internationaal erkend als een goede maatstaf voor de economische activiteit van een land. Sommige fabrieken laten daarom machines draaien wanneer niemand aanwezig is.
China had de voorbije jaren al een reputatie van creatief boekhouden opgebouwd waar het de economie betreft. China, maar ook Rusland en andere autoritaire staten drijven hun economische groeicijfers kunstmatig met 15 tot 30 procent op. Dat blijkt o.a. uit een rapport van de universiteit van Chicago, waarbij een kwarteeuw aan satellietgegevens werd geanalyseerd.
Dan zijn er de leningen die de staatsbanken aan reeds in moeilijkheden verkerende kmo’s hebben toegekend. Op die manier wilde men de impact van de epidemie verzachten. Met als gevolg dat kredietbeoordelaar Standard & Poor’s het aantal ‘dubieuze leningen’ nu op 11,5 procent van het totaal schat.
Crisis zal macht Xi Jinping verder uitbreiden
Toch zijn Chinakenners ervan overtuigd dat de crisis Xi Jinping en zijn Communistische Partij uiteindelijk zal versterken.
‘Dit is een leider die een uitzonderlijke macht heeft geconsolideerd en de crisis zal aangrijpen om die macht verder uit te breiden om toekomstige ‘zwarte zwanen’, zoals de coronavirusepidemie, nog beter te kunnen bestrijden.’ Dat zegt Jude Blanchette, van het Centre for Strategic and International Studies (CSIS) in Washington, in de South China Morning Post. Volgens Blanchette is een internationaal kenmerk van grote crises ‘dat de staat zijn positie versterkt om die machtspositie te behouden eens de crisis wegdeemstert’.
Ook zijn Chinakenners het eens over de ernst van deze crisis. Ze zijn ervan overtuigd dat ze de eerste fase van de Amerikaans-Chinese handelsovereenkomst zal dwarsbomen.
‘De kans dat China de aankoop- en importverplichtingen van de overeenkomst dit jaar naleeft is ‘ergens tussen zero en zero’, zegt Scott Kennedy, hoofdadviseur Chinese zaken bij datzelfde CSIS. Ondanks wat president Donald Trump donderdag op Fox News vertelde.