Niet alleen Amerika gaat meer aardgas naar de Europese Unie (EU) exporteren nu de Russische gaskranen worden dichtgedraaid. Ook Afrika hoopt een graantje mee te pikken.

De EU wil tegen het einde van het jaar alle Russische olie-import stopzetten. Maar de nood van Europa aan aardgas, zeker voor de industrie, blijft een pijnpunt. Het blijft onzeker of andere gasexporteurs aan de vraag kunnen voldoen.

Onder meer de Verenigde Staten hebben al toegezegd meer gas te zullen leveren aan Europa. Maar hoe zit het met Afrikaanse landen, die ook op aanzienlijke gasvoorraden zitten?

“We gaan meer investeringen zien”

Hoewel Afrika potentieel veel aardgas kan ontginnen, is het continent een kleine speler op de markt. Rusland voorziet 40 procent van de aardgasimport in Europa. In absolute aantallen is dat nog altijd twee keer zoveel als de gecombineerde export van de grootste Afrikaanse landen, volgens energie-econoom Carole Nakhle. “Het is onwaarschijnlijk is dat zij op dit moment de verliezen in de Russische leveringen kunnen compenseren”, zegt Nakhle aan de BBC.

Maar daar zou wel eens verandering in kunnen komen. Nakhle: “Het goede nieuws is dat er meer belangstelling zal zijn voor landen die reeds over de middelen beschikken om Russisch gas te vervangen en Afrika bevindt zich in een zeer goede positie. We gaan meer investeringen zien.”

Het Noord-Afrikaanse land Algerije is momenteel de grootste gasexporteur van het continent. Het land is zelfs de tiende grootste gasexporteur ter wereld. 83 procent van het Algerijnse gas dat naar het buitenland gaat, komt in Europa terecht.

Het land is goed gepositioneerd om te profiteren van het nieuwe energiebeleid van de EU en beschikt ook over een goed ontwikkelde infrastructuur voor gasleveringen aan Europa.

“Nog 28 procent van de capaciteit kan worden benut”

De Italiaanse premier Mario Draghi kondigde in april een nieuwe gasleveringsovereenkomst met Algerije aan. “Meteen na de Russische invasie heb ik aangekondigd dat Italië snel actie zal ondernemen om de afhankelijkheid van Russisch gas te verminderen. Deze overeenkomst is een belangrijk antwoord op die strategische doelstelling. Er zullen er meer volgen”, zei Draghi na zijn ontmoeting met de Algerijnse president Abdelmadjid Tebboune.

Algerije zou tegen volgend jaar en in 2024 9 miljard kubieke meter extra gas naar Italië sturen. Daarvoor is een overeenkomst gesloten tussen de Algerijnse energiemultinational Sonatrach en het Italiaanse energiebedrijf Eni.

Ook het West-Afrikaanse land Nigeria ziet het potentieel van extra gasinkomsten. Het voert momenteel echter het meeste van zijn gas, in vloeibare toestand (LNG), uit naar China. Nigeria zou, als het land aan de grote vraag in Europa wil voldoen, veel meer gas moeten produceren.

De belangrijkste Europese afzetmarkten voor LNG uit Nigeria zouden Spanje, Portugal en Frankrijk zijn, vertelt een bron aan de BBC. “Er is een kans om de productie te verhogen. Momenteel is in Nigeria slechts 72 procent van de LNG-installaties in gebruik, wat betekent dat nog 28 procent van de capaciteit kan worden benut. Op voorwaarde dat het bedrijf Nigeria LNG het gas kan krijgen, en daar ligt momenteel de grootste uitdaging”, aldus de bron.

Gebrek aan infrastructuur

Het blijft echter hoogstwaarschijnlijk dat Afrika slechts voor een klein deel aan de gasbehoeften van Europa kan voldoen. Experten zeggen dat er vooral ten zuiden van de Sahara een historisch gebrek is aan gasinfrastructuur.

Veel Afrikaanse landen met grote gasreserves hebben ook moeite gehad om investeringen aan te trekken voor de bouw van gasinfrastructuurprojecten om de Europese markt te bevoorraden. Er zijn vooral aanzienlijke investeringen nodig om transregionale en intercontinentale pijpleidingen aan te leggen en zo de toegang tot Europa te ontsluiten.

Nigeria, dat op de grootste gasreserves van Afrika zit, hoopt via nieuwe wetgeving een kader te kunnen bieden om verspilling en corruptie in de sector tegen te gaan, bericht Al Jazeera.

“Nigeria is momenteel geen topbestemming voor investeringen in de olie- en gasindustrie”, aldus Joe Nwakwue, voormalig voorzitter van de Society of Petroleum Engineers in Nigeria en gewezen adviseur van de junior-minister van Aardolie. “Daarom hebben we in het wetsvoorstel aangedrongen op een concurrerende fiscale regeling.”

“Bovendien moeten we, om de infrastructuuruitdaging aan te pakken, de sector openstellen voor privékapitaal. Ons huidige oligopolie zou niet volstaan, aangezien de Nigerian National Petroleum Corporation niet over het kapitaal beschikt om de vereiste infrastructuur te bouwen”, zei Nwakwue.

(mah)