Pietro Barabaschi, directeur-generaal van ITER, het grootste kernfusieproject op aarde, heeft bevestigd dat de originele tijdlijn voor het project niet gehaald zal worden. Hij beloofde dat de organisatie volgend jaar met een “realistische” tijdlijn op de proppen komt. Volgens het originele plan moest in de reactor voor het eerst plasma gegenereerd worden in 2025.
Kernfusieproject ITER uitgesteld: “Onmogelijk dat we in 2025 ‘first plasma’ bereiken”

Waarom is dit belangrijk?
Ingenieurs en wetenschappers bijten al decennialang hun tanden stuk op het kernfusievraagstuk. In dergelijke reactoren willen zij nabootsen wat in de kern van de zon gebeurt, het fuseren van lichte atoomkernen om energie te genereren. Kernfusie belooft, als de technologie ooit levensvatbaar wordt, om een quasi oneindige hoeveelheid uitstootvrije energie te leveren. Om die reden hebben 35 landen de handen in elkaar geslagen om ITER te bouwen. De reactor, momenteel in aanbouw in Zuid-Frankrijk, moet in de jaren 2030 aantonen dat kernfusie commercieel haalbaar is.De essentie: Tijdens een conferentie over kernfusie van het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA) deze week liet Barabaschi weten dat het ITER-team werkt aan een nieuwe tijdlijn. Dat berichtte World Nuclear News. De nieuwe tijdlijn zou midden volgend jaar bekend worden gemaakt. De huidige tijdlijn, die in 2016 werd opgesteld, voorzag een opstart van de reactor in 2025. Tien jaar later moest ITER volledig operationeel zijn, waarna commerciële kernfusie in de jaren 2040 van start zou kunnen gaan.
- Hoewel nog niet veel bekend is, is nu al geweten dat ITER behoorlijk wat vertraging heeft opgelopen. Tijdens de COVID-pandemie ontstonden problemen met de toeleveringsketen van belangrijke componenten. Daarna, in 2022, bleek dat sommige onderdelen van de reactor beschadigd waren. ITER bestaat uit meer dan een miljoen complexe onderdelen, die vaak op maat gemaakt moeten worden.
- De raad van bestuur bij ITER ging om die redenen dit jaar al een nieuwe tijdlijn presenteren. Deze zomer raakte echter bekend dat de presentatie zal worden uitgesteld naar volgend jaar. Hoewel tot nu toe dus nog niet officieel bevestigd was dat de originele tijdlijn niet gehaald zal worden, was het zo goed als onmogelijk dat ITER al in 2025 plasma zou genereren.
- Barabaschi zei tijdens de conferentie dat er “natuurlijk geen enkele mogelijkheid (is, red.) dat we in 2025 het eerste plasma zullen bereiken”. Sterker nog, de directeur-generaal van ITER liet zelfs weten dat het drie jaar geleden zelfs al niet mogelijk zou zijn geweest, voordat de technische problemen ontdekt werden.
- Volgens Barabaschi zal de nieuwe tijdlijn “geen goed nieuws” zijn voor mensen die hoopvol zijn dat het project snel operationeel zal zijn. Wat wel positief is, is volgens de ITER-topman dat de cultuur bij de organisatie veranderd is, waardoor het team zich nu veel sterker bewust is van potentiële problemen. “We zullen slagen. Daar ben ik heel zeker van”, klinkt het.
- Er zou al veel vooruitgang zijn geboekt bij de opbouw van de reactor. De werken zouden intussen voor 80 procent voltooid zijn. Volgens Barabaschi zijn er wel nog een aantal technische uitdagingen die behoorlijk moeilijk te overwinnen zijn.
Waarom is ITER zo belangrijk?
Samengevat: ITER is een van de grootste internationale projecten in de wereld. Het hoofddoel ervan is om de levensvatbaarheid en het potentieel van kernfusie als een schone en onuitputtelijke bron van energie te demonstreren.
- Het project wordt gefinancierd en uitgevoerd door 35 landen, waaronder de Verenigde Staten, Rusland, China, de Europese Unie en nog veel meer. De reactor zal gebruikmaken van een tokamakontwerp, waarbij extreem heet plasma wordt opgesloten en onder controle wordt gehouden door magnetische velden.
- ITER vertegenwoordigt een belangrijke mijlpaal in de richting van het realiseren van commerciële kernfusie, omdat het zal helpen bij het begrijpen en overwinnen van de technische uitdagingen die gepaard gaan met de ontwikkeling van tokamaks. Het uiteindelijke doel is om een schone en overvloedige energiebron te creëren.
- De eerste stap zal zijn om ‘First plasma’ (eerste plasma) te bereiken, een cruciale mijlpaal in de ontwikkeling en het opstartproces van een kernfusiereactor. Het markeert het moment waarop de reactor voor het eerst de reactie van kernfusie met waterstofplasma kan starten. Kernfusie is het proces waarbij twee lichte atoomkernen, meestal isotopen van waterstof, samensmelten tot een zwaardere kern, waarbij enorme hoeveelheden energie vrijkomen.
- Na ‘first plasma’ gaan wetenschappers en ingenieurs door met het verfijnen van de reactor en het streven naar hogere temperaturen, druk en reactie-efficiëntie om uiteindelijk een zelfvoorzienende kernfusie te bereiken, waarbij meer energie wordt opgewekt dan erin wordt gestoken. In de oorspronkelijke tijdlijn moest ITER die laatste stap bereiken rond het jaar 2035. In de jaren 2040 zouden dan commerciële kernfusiereactoren gebouwd kunnen worden.