Jonge Italianen, vooral gediplomeerde universitairen, trekken steeds vaker naar het buitenland, op zoek naar meer carrièrekansen en betere verloning. Dat was ook in 2018 niet anders toen 128.000 jongeren het land verlieten. Het cijfer komt uit het laatste rapport van het Censis, het Italiaanse instituut voor socio-economisch onderzoek.
128.000 jonge Italianen hebben in 2018 hun land verlaten. De Italiaanse diaspora blijft de grootste bedreiging voor het land. Al in 2014 waarschuwde premier Matteo Renzi voor de aanhoudende exodus. Hij maakte werk van een banenplan, dat een hervorming van het onderwijs en een administratieve vereenvoudiging inhield, maar die plannen werden – zoals dat in Italië wel vaker het geval is – nooit waargemaakt.
Italiaanse emigratie: + 215% sinds 2007
De voorbije 10 jaar hebben officieel 816.000 Italianen in de leeftijdscategorie van 18 tot 34 jaar het land verlaten. Er is wel degelijk sprake van een brain drain, want 53% daarvan waren gediplomeerden van een hogeschool of een universiteit. Het gaat daarbij meestal over onderwijzers, informatici, ingenieurs en artsen,…. Niet verwonderlijk, wanneer men weet dat de werkloosheid onder jongeren in delen van de Mezzogiorno (het gebied ten zuiden van de virtuele scheidingslijn die Noord- en Zuid-Italië scheidt) tot 50% kan oplopen. Sinds 2007 is de Italiaanse emigratie met 215% toegenomen, aldus het Censis.
Het aantal vertrekkers zou zelfs een pak hoger liggen. Want niet al wie vertrekt meldt zich bij de Italiaanse ambassades in het buitenland. Op dat moment spelen ze namelijk hun sociale rechten kwijt. In totaal schat het Censis de exodus op 1,2 miljoen mensen. Dat is bijna de helft meer dan het officiële cijfer.
De landen die jonge Italianen meest aantrekken zijn Duitsland, Zwitserland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk. Voor velen is het vertrek weinig anders dan een verplichte keuze. De Italiaanse arbeidsmarkt staat bekend om zijn inertie, met een zeer klein verloop in de openbare diensten en lage lonen. Een arts verdient gemiddeld 1.600 euro, een bedrag dat met de anciënniteit amper stijgt. Ruim 52% van de Europese artsen die hun land verlaten zijn dan ook Italianen.
Italië: de op Japan na oudste bevolking ter wereld
De exodus van talent heeft nog meer nare consequenties, want na Japan heeft geen enkel land ter wereld een oudere bevolking dan Italië. De vergrijzing verhoogt de druk op een staatsapparaat dat er al decennia niet in slaagt zijn economie op orde te krijgen. Zo zijn de pensioenuitgaven – op Griekenland na – de hoogste van de 37 OESO-landen. Dat weerhield de voormalige populistische regering van M5S en Lega er niet van om de pensioengerechtigde leeftijd voor een reeks mensen te verlagen.
Geen enkel OESO-land daarenboven heeft een lager aantal hoogopgeleiden dan ‘de laars’, Turkije uitgezonderd. En terwijl politici bekijken welke maatregelen ze kunnen nemen, vluchten de meest beloftevolle jongeren en masse het land uit. Dat is spijtig, want nog volgens het Censis zou driekwart van de Italiaanse expats bereid zijn huiswaarts te keren indien ze op een waardige manier in eigen land de kost zouden kunnen verdienen.