75 jaar geleden verplichtte de fascistische regering van Benito Mussolini een groep homo’s om hun huis te verlaten en naar het eiland San Domino te trekken. Men behandelde de inwoners van het eiland als gevangenen, maar voor sommigen was het leven in deze eerste Italiaanse homogemeenschap een bevrijdende ervaring, schrijft Alan Johnston voor BBC News.
In de late jaren 1930 vond de Italiaanse dictator Benito Mussolini dat homoseksuele mannen niet pasten binnen het regime. “Fascisme is een viriel regime. Italianen moesten sterk en mannelijk zijn en daarom was er geen plaats voor homoseksualiteit,” aldus professor Lorenzo Benadusi. Mussolini’s plan was eenvoudig: de homo’s deporteren en de zaak zoveel mogelijk in de doofpot steken.
De regering keurde geen wetten goed om homo’s te discrimineren, maar onderdrukte wel alle openlijke uitingen van ‘afwijkend’ gedrag. In 1938 stelde een Siciliaanse politieprefect vervolgens een nieuw plan voor om “de verspreiding van deze ziekte” een halt toe te roepen door 45 homoseksuele mannen te verbannen naar een eiland in de Tremiti-archipel: San Domino.
De bannelingen op San Domino leefden samen in grote slaapzalen zonder elektriciteit of stromend water en mochten na acht uur ’s avonds niet meer buiten. De mannen kampten vooral met een groot schaamtegevoel. Sommigen schreven smeekbeden in hartverscheurende brieven in de hoop de kans te krijgen om de eer van hun familie te redden.
Sommige getuigenissen van ex-bannelingen geven aan dat het leven op San Domino niet altijd zo vreselijk was. Voor de eerste maal in de geschiedenis hadden fascisten in Italië een hoekje gecreëerd waar men openlijk homo kon zijn, aldus ex-banneling Giuseppe B.:
“Als je in die tijd een femminella [een homo] was, kon je je huis niet verlaten of de aandacht trekken zonder gearresteerd te worden. Doch, op het eiland konden we onszelf zijn. We voerden theaterstukken op en droegen vrouwenkleren zonder dat iemand daar iets over zei.”
Volgens Giuseppe weenden de gevangen toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak en de mannen het eiland moesten verlaten om thuis onder huisarrest te worden geplaatst. Ondertussen hadden zich op het eiland ook tal van relaties gevormd.
Activisten voor gelijke rechten plaatsten dit jaar een gedenksteen op het eiland om de gevangenen te herdenken.