In het nieuws: Terwijl Rusland onlangs door het Europees Parlement is aangemerkt als “staatssponsor van terrorisme”, drijven het land en zijn Wit-Russische bondgenoot hun vijandige acties op. Hetzij in Oekraïne, waar de aanvallen op bevolkingscentra toenemen, aan de grenzen van de NAVO met nieuwe “hybride aanvallen”, hetzij tegen het Europees Parlement zelf, dat het slachtoffer is geworden van een cyberaanval. Maar ook de Russische propaganda heeft nieuwe doelwitten gevonden.

Kazachstan, een nieuw “nazi-nest”?

• In een fragment dat eerder deze week live ging en dat sindsdien viraal is gegaan, wijzen Russische tv-propagandisten naar Kazachstan als het “volgende probleem” dat na Oekraïne moet worden opgelost.

• De sprekers gebruiken dezelfde demoniseringsmethode op basis van beschuldigingen van nazisme tegen het Kazachse regime als eerder tegen Oekraïne werd gebruikt. Dat is nu een klassieke manier voor het Kremlin om “vijanden van Rusland” aan te wijzen.

• Kazachstan is in theorie een bondgenoot van Rusland, dat in 2021 militair ingreep op zijn grondgebied na een hardhandig onderdrukte revolutie.

• Maar de betrekkingen zijn verslechterd: Astana steunde Moskou niet bij zijn invasie van Oekraïne en weigerde het referendum over de annexatie van de separatistische republieken Luhansk en Donetsk te erkennen.

• In het televisiefragment heeft men het verder over de grote Russische minderheid in Kazachstan (17 procent van de totale bevolking) en het belang van het Kazachse uranium (12 procent van de wereldproductie) voor de bevoorrading van de Russische nucleaire sector.

Analyse: Astana wil niet langer het Kremlin dienen – ondanks zijn interventie van vorig jaar. Daarom is het Centraal-Aziatische land op zoek naar nieuwe partners. Economisch gezien lijkt de EU een interessante afzetmarkt voor gas, waterstof en zeldzame aardmetalen, terwijl Turkije – een NAVO-lid – een defensiepartner wordt in het kader van een “panturistische” unie die Ankara probeert op te zetten.

Grote ontgoocheling bij de Armeniërs

Ook in Armenië lijkt het bondgenootschap met Rusland niet meer zo betrouwbaar als gehoopt.

• De Armeense premier Nikol Pashinyan zette tijdens de top van het militaire bondgenootschap CSTO vraagtekens bij de doeltreffendheid van deze alliantie. En dit in het gezelschap van Vladimir Poetin, die naar Jerevan was afgereisd.

“Het is deprimerend dat het lidmaatschap van Armenië bij de CSTO Azerbeidzjan niet heeft afgeschrikt van agressieve acties. Tot op heden zijn wij er niet in geslaagd een besluit te nemen over een CSTO-antwoord op de agressie van Azerbeidzjan tegen Armenië. Deze feiten schaden het imago van de CSTO ernstig, zowel in ons land als daarbuiten, en ik beschouw dit als de belangrijkste tekortkoming van het Armeense CSTO-voorzitterschap.”

Nikol Pashinyan, geciteerd door Euractiv

• Midden in een sluimerende oorlog met zijn buurland en oude vijand Azerbeidzjan, vroeg Armenië in september om de hulp van de organisatie, maar kreeg slechts de belofte om waarnemers te sturen. Deze afwachtende houding staat in schril contrast met de interventie in Kazachstan.

• Azerbeidzjan is theoretisch ook een bondgenoot van Moskou, maar komt ook dichter bij Ankara – de andere grote vijand van Jerevan. De Kaukasus wordt steeds meer een onontwarbaar kluwen in Ruslands zuiden.

(lb/ns)