Iran is zijn vermogen om uranium te verrijken met geavanceerde centrifuges snel aan het uitbreiden. Dat blijkt uit een rapport van het Internationaal Atoomenergie Agentschap (IAEA) dat maandag kon worden ingekeken door Reuters.
Het gaat meerbepaald om de ondergrondse verrijkingsfaciliteit in Natanz. Die stad, gelegen in het centrum van Iran, is een belangrijk centrum voor onderzoek naar kernsplijting. De uitbreiding bij de faciliteit is niet enkel snel, maar het land zou nu ook van plan zijn om verder te gaan dan eerst werd gepland.
Zo zouden er al drie nieuwe clusters van de nieuwste IR-6-centrifuge uranium zijn beginnen verrijken. Volgens Reuters is dat de meest geavanceerde centrifuge in het arsenaal van Iran. Bovendien zou het land ook zeven clusters van oudere modellen geïnstalleerd hebben sinds eind augustus. Die laatste zouden echter nog niet zijn beginnen verrijken.
Bovendien is Iran van plan om nog meer centrifuges te installeren. Dat deelde het land mee aan het IAEA. De installatie van minstens twee clusters zou al zijn begonnen, staat in het rapport te lezen.
Waarom dat gevaarlijk is
Uranium komt in de natuur voor in de vorm van drie isotopen. Uranium-238, dat zo’n 99,27 procent van alle uraniumatomen uitmaakt, is veruit de meest voorkomende. Uranium-235 en -234 daarentegen zijn veel zeldzamer en zijn goed voor respectievelijk 0,72 en 0,005 procent van alle uraniumatomen.
Om kernwapens te produceren, moet een land de concentratie van uranium-235 in de uraniummix verhogen (of verrijken) naar 90 procent. Om uranium in kerncentrales te gebruiken moet die concentrate slechts 3,7 procent bedragen.
De geavanceerde IR-6-centrifuges worden in sommige gevallen gebruikt om die verrijkingsgraad te verhogen naar 60 procent. Bij uranium die tot 60 procent is verrijkt, spreekt het IAEA al van brandstof die quasi niet te onderscheiden valt van de splijtstof van wapenkwaliteit. In juli zei Kamal Kharrazi, een adviseur van de Iraanse grootayatollah Ali Khamenei, dat “we in enkele dagen tijd gemakkelijk uranium kunnen verrijken van 60 naar 90 procent”.
Nucleaire deal
Dat Iran de capaciteit de voorbije jaren probeert op te drijven, heeft allemaal te maken met het falen van de nucleaire deal die in 2015 werd afgesloten tussen Iran en de P5+1, de permanente leden van de VN Veiligheidsraad en de Europese Unie. Daarin werd afgesproken dat de internationale sancties op het land verzwakt zouden worden, als het zijn nucleaire ambities zou beperken.
De voormalige Amerikaanse president Donald Trump was echter een grote tegenstander en trok zich in 2018 unilateraal terug uit de deal. Daarna voerde hij terug sancties in tegenover het land. In ruil begon Iran terug met de verrijking van uranium, meer dan onder de deal zou zijn toegestaan.
Intussen probeert de regering-Biden al meer dan een jaar lang om de deal terug nieuw leven in te blazen. Het lijkt er voorlopig echter niet op dat dit meteen zal lukken. Als de onderhandelingen toch slagen, zal Iran de geavanceerde centrifuges terug offline moeten halen.
(bg)