Samengevat. Wetenschappers van de Universiteit Utrecht hebben een kritiek klimaatkeerpunt gemodelleerd dat grote delen van Europa in een diepe vrieskou zou kunnen dompelen, veel eerder dan gedacht. Dit keerpunt betreft de instorting van de AMOC, een belangrijke stroming in de Atlantische Oceaan, die warm water naar het noorden brengt en het weer in Europa mild houdt.
Instorting AMOC zou Europa in zeer koud weer dompelen
Waarom is dit belangrijk?
De ineenstorting van deze stroming zou wereldwijd het weer veranderen, met Europa als zwaarst getroffen regio. Het scenario benadrukt de urgentie van klimaatonderzoek en de noodzaak voor proactieve aanpassingen om potentiële catastrofale gevolgen te beperken.In het nieuws. Onderzoekers hebben een complex klimaatmodel gebruikt om de ineenstorting van de Atlantic Meridional Overturning Circulation (AMOC) te simuleren, een cruciaal systeem van oceaanstromingen dat Europa warm houdt.
- Op dit moment stroomt warm water dat extra zout is door verdamping vanuit de tropen langs het oppervlak van de Atlantische Oceaan naar het noorden, waardoor Europa veel warmer blijft dan het anders zou zijn.
- Men schat dat de AMOC nu al 15% zwakker is dan in 1950. Volgens het Britse Met Office “suggereren klimaatmodellen dat de AMOC in de 21e eeuw zal verzwakken naarmate de broeikasgassen toenemen.
- De studie wijst op smeltende ijskappen als mogelijke oorzaak voor deze ineenstorting door veranderingen in zoutgehalte en temperatuur, wat de dichtheid van water beïnvloedt.
- De langzame afname van de AMOC zou in minder dan een eeuw kunnen leiden tot een plotselinge instorting, iets wat voorheen als een theoretisch concept werd beschouwd.
Mogelijke totale instorting tussen 2025 en 2095
Zoom in. Recent onderzoek suggereert dat klimaatverandering de stroming van de AMOC vertraagt, met een mogelijke totale instorting tussen 2025 en 2095.
- Het Nederlandse team heeft geavanceerde modellering gebruikt om vroege waarschuwingssignalen van dit kantelpunt te identificeren. Dat leidt tot nieuwe inzichten in de stabiliteit van de AMOC.
Zoom out. Een ineenstorting zou leiden tot bijna onomkeerbare klimaateffecten op menselijke tijdschalen, met name voor Europa, waar temperaturen drastisch kunnen dalen.
- Er is een dringende behoefte aan meer onderzoek om een duidelijker tijdsbestek vast te stellen, inclusief modellen die toenemende niveaus van CO2 en globale opwarming omvatten.
- De auteurs roepen op tot “het beste hopen maar op het ergste voorbereid zijn” door te investeren in onderzoek voor betere schattingen van kantelpunten, het beoordelen van potentiële impact en het ontwikkelen van aanpassingsstrategieën.
