Key takeaways

• Westerse landen worstelen met hoge schuldniveaus en staan voor een dilemma: de economische groei stimuleren om de schuld te verminderen of bezuinigingsmaatregelen doorvoeren.
• De kracht van de verplichtingen tegen inflatie varieert aanzienlijk.
• De Britse overheid heeft verschillende instrumenten tot haar beschikking om de kosten in verband met inflatie die aan schuld gekoppeld is te beheren.

Westerse landen worstelen met hoge schuldniveaus en staan voor een dilemma: de economische groei stimuleren om de schuld te verminderen of bezuinigingsmaatregelen doorvoeren. De historische groeicijfers zijn echter bedroevend en de publieke opinie steunt bezuinigingen niet. Inflatie is daarom een verleidelijke oplossing. Dat schrijft Edward Chancellor bij Reuters.

Druk uitoefenen

De kracht van de verplichtingen tegen inflatie varieert aanzienlijk. De onafhankelijkheid van de centrale bank biedt de zwakste verdediging. Monetaire verkrapping brengt vaak carrièrerisico’s met zich mee voor centrale bankiers, zoals blijkt uit de druk die Federal Reserve-voorzitter Jerome Powell uitoefent op president Donald Trump. In het verleden hebben presidenten zoals Lyndon Johnson en Richard Nixon ook druk uitgeoefend op hun tegenhangers van de centrale banken om het monetaire beleid te versoepelen.

Een sterkere betrokkenheid bij de inflatie is de uitgifte van inflatiegerelateerde obligaties. Toen het VK deze obligaties in 1981 introduceerde, was het een manier voor regeringen om het gebruik van inflatie te ontmoedigen om financiële uitdagingen op korte termijn aan te gaan. Vandaag de dag is bijna een derde van de Britse staatsobligaties aan de inflatie gekoppeld. Hoewel er bezorgdheid bestaat over de gevolgen van hogere rentebetalingen op deze obligaties voor de overheidsfinanciën, zijn experts van mening dat deze bezorgdheid overdreven is.

Inflatie-index

De Britse overheid heeft verschillende instrumenten tot haar beschikking om de kosten in verband met inflatiegekoppelde schuld te beheren. Ze kan de inflatie-index die voor de berekeningen wordt gebruikt aanpassen of belastingvrijstellingen voor vermogenswinsten op deze obligaties schrappen. Daarnaast kan de overheid met voorgestelde wetgeving pensioenfondsen opdracht geven om staatsobligaties te kopen, waardoor de rendementen kunnen dalen.

De strengste anti-inflatoire maatregel is het opgeven van de controle over het drukken van geld, wat traditioneel bereikt wordt door vast te houden aan de goudstandaard of door de binnenlandse valuta te koppelen aan een buitenlandse valuta zoals de Amerikaanse dollar. Een te strenge controle op de inflatie kan echter leiden tot economische instabiliteit. De Duitse hyperinflatie van de jaren 1920 en de daaropvolgende invoering van een door goud gedekte munt benadrukken dit risico. Evenzo kunnen valutakoppelingen averechts werken, zoals de “tequilacrisis” in Mexico en het in gebreke blijven van de Argentijnse staatsschuld aantoonden.

Inflatiebeheersing

De eurozone, door sommigen beschouwd als de gouden standaard van de moderne tijd, stelt ons voor uitdagingen op het gebied van schuldbeheer door middel van inflatiebeheersing. De ervaring van Griekenland in het begin van de jaren 2010 illustreert deze moeilijkheid. Frankrijk wordt momenteel geconfronteerd met economische kwetsbaarheden die vergelijkbaar zijn met die van Argentinië in het begin van de jaren 2000: politieke verdeeldheid over het begrotingsbeleid, onrust onder de bevolking, een grote buitenlandse schuld en een trage economie.

Ondanks deze problemen denken sommige economen dat een nieuwe Europese staatsschuldencrisis onwaarschijnlijk is. De tussenkomst van de Europese Centrale Bank tijdens de Griekse schuldencrisis toont haar inzet voor het behoud van de eurozone. Nu Duitsland de cruciale rol van Frankrijk op het gebied van veiligheid erkent, lijkt steun aan Frankrijk door middel van maatregelen zoals euro-obligaties aannemelijk. (fc)