Indonesië neemt ingrijpend nieuw Wetboek van Strafrecht aan dat seks buiten het huwelijk en ongehuwd samenwonen strafbaar stelt

Hoge ambtenaren in Indonesië hebben aan persagentschap Reuters bevestigd dat het land dinsdag ingrijpende wijzigingen zal doorvoeren aan zijn Wetboek van Strafrecht.

Waarom is dit belangrijk?

Het huidige Indonesische Wetboek van Strafrecht stamt nog uit het koloniale tijdperk. Als sinds het uitspreken van de onafhankelijkheid in 1945 wil het land het wetboek herzien. Dat gaat moeizaam: de laatste poging strandde in 2019, toen tienduizenden mensen bij landelijke protesten demonstreerden tegen een reeks wetten die “burgerlijke vrijheden” zouden beknotten.

In het nieuws: “We zijn trots op een wetboek dat in overeenstemming is met de Indonesische waarden”, aldus de Indonesische onderminister van Justitie Edward Omar Sharif Hiariej vorige week. 

  • De meest controversiële herzieningen van het wetboeken behoren tot artikelen die; seks buiten het huwelijk met maximaal één jaar gevangenisstraf bestraft, het samenwonen van ongehuwde paren verbiedt en het beledigen van de president en het uiten van opvattingen die indruisen tegen de nationale ideologie strafbaar stellen.
  • Volgens critici zal de wetswijziging een einde maken aan de moeizaam verworven democratische vrijheden van miljoenen Indonesiërs. “Dit is niet alleen gevaarlijk vanwege de dreiging van straf, maar het kan ook de burgerwacht legitimiteit geven”, zei Muhamad Isnur, de voorzitter van de Indonesia Legal Aid Foundation, tegen The Guardian.
  • De herzieningen van het huidige Wetboek van Strafrecht, dat nog stamt uit het koloniale tijdperk en waarover al wordt gesproken sinds 1945, heeft de afgelopen jaren tot massale protesten geleid.
  • Daniel Winarta, een student aan de Universiteit van Indonesië zegt tegen Reuters: “Samenwonen, bijvoorbeeld, is duidelijk een privé-aangelegenheid. We zullen de wijzigingen blijven verwerpen”. 
  • De wijzigingen in het wetboek zouden een “enorme tegenslag zijn voor de Indonesische democratie”, aldus Andreas Harsono van Human Rights Watch, tegen CNN
  • De code zou, indien goedgekeurd, gelden voor zowel Indonesische burgers als buitenlanders, waardoor toeristische ondernemingen bezorgd zijn over de schade voor het imago van Indonesië als vakantiebestemming. 

De achtergrond: Een eerder ontwerp van de wet zou in 2019 worden aangenomen, maar leidde tot protesten in het hele land.

  • De wetgevers in het land hebben sindsdien enkele van de meest omstreden artikelen afgezwakt. Zo mogen de autoriteiten in de huidige versie ongehuwden paren die samenwonen enkel vervolgen, wanneer de overtreding gemeld is door naaste familieleden. Ontevreden buurtbewoners kunnen dus niet naar de politie stappen om iemand in zo’n geval aan te geven.
  • Ook kan de doodstraf volgens het nieuwe wetboek worden omgezet in een levenslange gevangenisstraf na 10 jaar goed gedrag. Op belediging van de president staat daarnaast maximaal drie jaar gevangenisstraf.
  • Echter blijven straffen voor het laten uitvoeren van een abortus, behalve voor slachtoffers van verkrachting, en het gebruik van “zwarte magie” in het wetboek staan.

Verenigde Naties

In een reactie zegt de VN zich zorgen te maken over het vernieuwde wetboek. 

  • Delen daarvan “lijken onverenigbaar” met fundamentele vrijheden en mensenrechten, aldus de internationale organisatie.
  • In het wetboek staat ook dat journalisten gestraft kunnen worden voor het publiceren van nieuws dat “tot onrust zou kunnen leiden”.
    • De VN wijzen erop dat sommige artikelen in het wetboek de potentie hebben om journalistiek werk te criminaliseren en de persvrijheid aan te tasten.

(ns)

Meer