De kaarten komen op tafel, in de kiescampagne. Zo’n dikke vier maanden voor de verkiezingen lijkt elke partij zijn primaire vijand gekozen te hebben, het doelwit waar men kiezers wil gaan afsnoepen, of via een spelletje driebanden winst te gaan halen. En opvallend: de huidige marktleider in de peilingen, Vlaams Belang, is niet vijand nummer één van veel partijen. Dit weekend koos Melissa Depraetere (Vooruit) expliciet de strijd met Tom Van Grieken, een lijn die voorganger Conner Rousseau (Vooruit) vastlegde. Vraag is of ze die alleen, zonder Rousseau, zo makkelijk ingevuld krijgt. Tegen maart beslist de ex-voorzitter of hij nog meedoet aan verkiezingen. Vlaams Belang negeert opvallend genoeg Vooruit volledig: zij viseren heel duidelijk de N-VA van Bart De Wever. Maar die geeft niet echt thuis voor een tweestrijd op Vlaams en (extreem-)rechtse kant. Want N-VA gaat vissen bij Open Vld en cd&v. En daar neemt men de handschoen wél expliciet op: zowel de Vlaamse liberalen rond Alexander De Croo als cd&v-leider Sammy Mahdi zoeken die strijd in het centrum. En die krijgen ze. 

In het nieuws: Vlaams Belang legt haar ‘core’ nog eens op tafel: migratie.

De details: Daarbij toont Van Grieken geen enkele schroom om de term ‘omvolking’ op tafel te leggen, in een harde campagnespeech. Geen water bij de wijn dus. Plus, de ene uithaal na de andere, aan het adres van één man: Bart De Wever.

• Wie na het toch wat softe “ander en beter” in de pre-campagne een meer gepolijste Van Grieken had verwacht, die zich mogelijks zelfs presenteerde als volwaardige kandidaat voor de functie van Vlaams minister-president, was er dit weekend aan voor de moeite. Geen Van Grieken-light, maar een keiharde versie ervan.
• Van Grieken had voor zijn nieuwjaarsreceptie verzamelen laten blazen in Limburg, in een oude elektriciteitscentrale, Watt 17: symbolisch voor de ‘perifere’ strategie van het Belang. De grootste electorale winst zit immers niet meer in de traditioneel sterke basis van het Belang in Antwerpen of de meer stedelijke gebieden, maar in West-Vlaanderen en Limburg, waar men mogelijks de grootste klim maakt.
• Die winst wil men halen met één thema, niets nieuw voor het Belang: migratie.
  • “Het opengrenzenbeleid van links is een complete ramp in Europa en vooral in België. Dit land is een failed state geworden, geleid maar vooral misleid door brokkenpolitici”, zo stelde Van Grieken.
  • “En alsof dat nog niet genoeg is, zorgt de politieke ‘elite’ ervoor dat de Vlaamse identiteit weggegomd wordt, vervreemd van zijn cultuur, beroofd van zijn normen en waarden, bestolen van zijn eigenheid”, zo vervolgde de voorzitter.
  • En opvallend daarbij: geen schroom bij Van Grieken om de beladen term van ‘omvolking’ te laten vallen, een term die de Nazi’s in de jaren ‘30 ook gebruikten, welliswaar in andere betekenis. 
  • “Er voltrekt zich een heuse omvolking hier. En dat is geen theorie of een groot plan”, zo stelde Van Grieken. “Dat is gewoon de harde realiteit en het resultaat van decennialange ongecontroleerde massamigratie.”
  • Daarbij koppelde hij zijn thema ook aan welvaart: “Massamigratie bedreigt niet enkel wie we zijn als volk, maar doet ons bovendien afstevenen op een totale implosie van onze sociale zekerheid. Massamigratie is het grootste onrecht dat een overheid zijn bevolking kan aandoen.”
• Wie in de campagne de vijand is voor het Belang, daarover liet Van Grieken geen spatje twijfel. De N-VA en met name Bart De Wever kregen de ene sneer na de andere. 
• “Bart De Wever en de N-VA zijn compleet de kluts kwijt. De ene dag wil hij premier worden, de andere dag burgemeester van Antwerpen. Eerst wil hij zelfs niet beginnen onderhandelen tot er confederalisme op tafel ligt, daarna wil hij plots een of ander zakenkabinet waar geen enkele Vlaamse garantie tegenover staat? Kan iemand deze man nog volgen? Kan iemand deze man zelfs nog geloven?”, zo vroeg Van Grieken onder luid applaus
• Dat idee van een zakenkabinet, “met de PS”, kreeg er een hele tirade van de Belang-voorzitter:
  • “U weet dat er veel drugs verhandeld wordt in Antwerpen, maar je moet toch redelijk van het padje zijn om voor zo’n regering te pleiten? Is er feitelijk iemand die zit te wachten op zo’n onzinnige technocratische regering?”
  •  “Waaraan hebben de mensen nu precies een hekel? Net aan de vele onverkozen ministers in deze Vivaldi-regering, die zonder Vlaamse meerderheid hun wil opleggen. Denk maar aan Annelies Verlinden (cd&v), Paul Van Tigchelt (Open vld), Nicole de Moor (cd&v), Hadja Lahbib (MR), Frank Vandenbroucke (Vooruit), Thomas Dermine (PS) of Mathieu Michel (MR): allemaal mensen zonder stemmen, zonder democratisch draagvlak.”
  • “En dat wil de man die zich als dé tegenstander van die Vivaldi-club opwerpt nu opnieuw doen, met die mensen?” 
  • “Wat De Wever eigenlijk zegt, is dat de democratie het probleem is. Dat de kiesuitslag hem niet goed uitkomt en dat de kiezer het probleem is. Beste Bart, wat we nodig hebben is niet minder, maar net meer democratie.”
• “Ik heb het idee dat het Schoon Verdiep in Antwerpen steeds meer een ivoren toren is, waar men alle voeling met de realiteit verliest”, zo herhaalde hij even later voor de micro’s van de Zevende Dag.

The Big Picture: Van Grieken lijkt de onzekerheid over de China-spionagezaak afgeschud te hebben. Hij gaat vol in de aanval richting N-VA. Maar echt een duel wordt het niet: De Wever zelf mikt elders. 

• In Limburg toonde Vlaams Belang zich vol zelfvertrouwen: een reeks van opeenvolgende peilingen waarbij de partij van Van Grieken de grootste is, en blijft, maken dat er een soort overwinningsroes heerst, al maanden voor de verkiezingen. 
• Het was daarop dat premier Alexander De Croo (Open Vld) in één van de weinige openlijke uitvallen naar Vlaams Belang en Van Grieken zondag bij VTM ook alludeerde. Hij stelde dat Van Grieken  “een beetje bescheidener zou mogen zijn”. “Als ik naar hem luister, lijkt het alsof hij de prijzen al aan het verdelen is. De verkiezingen vinden pas plaats in juni, laat alle mensen eerst kiezen.”
• Het contrast tussen zondag en de laatste dagen van december 2023 was in elk geval zichtbaar groot, bij Van Grieken persoonlijk. Toen zat zijn partij nog midden in het schandaal rond Frank Creyelman, het voormalig Parlementslid dat voor China spioneerde. Even leek het alsof het Belang als partij zelf in de problemen zou komen, Van Grieken zelf leek die dagen in zak en as te zitten, onder meer ook omdat de broer van Frank, Steven Creyelman, niet 100 procent eerlijk tegen zijn voorzitter was geweest over die contacten. 
• Maar het is opvallend hoe vluchtig die affaire vandaag lijkt. In z’n nieuwjaarstoespraak kon Van Grieken het zich permitteren geen woord te reppen over China, Creyelman, of zelfs Filip Dewinter (Vlaams Belang): de karavaan gaat verder, de heisa lijkt alweer vergeten. 
• Tegelijk wel de opvallende vaststelling dat Van Grieken zijn gedroomde boksmatch met de N-VA en De Wever niet krijgt. De N-VA-voorzitter was dit weekend ook stevig aanwezig in de media: onder meer een groot interview in Gazet van Antwerpen en een ochtendgesprek op Radio 1 zaterdag. En telkens kiest hij daar voor een aanval op het centrum, en negeert hij grotendeels het Belang.
• De Wever werd dit weekend immers formeel aangeduid als de kandidaat-burgemeester van N-VA in Antwerpen-stad: hij gaat in oktober voluit voor een derde termijn. Een broze evenwichtsoefening, omdat hij tegelijk ook ondertussen zelfverklaard kandidaat-premier is. 
• “De kiezer kan mij premier maken als hij de Vivaldi-partijen grondig afstraft”, zo herhaalde hij z’n mantra. Met een opvallende toevoeging: “Wordt het niet stilaan nog eens tijd voor een Antwerpse premier? De laatste die we hebben gehad, was burgemeester Camille Huysmans in 1946. Toen hij premier werd, lag ook alles in puin. Hij is een jaar gebleven om de boel op orde te brengen. Dat zou ik graag doen: in een jaar de boel grondig hervormen.” 
• “Dat zou ook voor Antwerpen een heel goede zaak zijn”, zo verkocht hij de dubbele kandidaatstelling. “Ik ga in Antwerpen wel de lijst trekken, want mijn hart klopt hier. Ik wil premier zijn omdat ik het nu moet doen. Maar gelukkig ga ik daar niet van worden.”
• In zijn redenering over dat premierschap zit meteen ook andermaal de aanval op het centrum, en de kiezers van de twee partijen die hij viseert: cd&v en Open Vld. 
• Daarbij kregen met name christen-democratische kiezers in zijn thuisstad een veeg uit de pan in de Gazet van Antwerpen. “Cd&v heeft de steekvlam van de BBB in Nederland gezien en heeft gedacht: dat is het. Dus is de stad de grote boosdoener. Maar met alle respect, een Antwerpenaar die nu nog op cd&v zou stemmen, die is toch rijp voor Sint-Amedee?”, zo verwijst hij naar het psychiatrisch ziekenhuis in Antwerpen.
• Op Radio 1 kreeg dan weer Open Vld de volle laag: “Ik denk niet dat veel Vld’ers gelukkig geworden zijn van Vivaldi. Ik kom die niet tegen hé, gelukkige Vld-kiezers. Die mensen zeggen, ‘ik ben Vlaams, liberaal en democratisch’. Wel dat zijn drie dingen die Vivaldi net niet is, hé.”

Tegelijk: Open Vld en cd&v aanvaarden de boksmatch met N-VA gretig. Daar zit momenteel het gevecht in de kiescampagne.

• Wie de nieuwjaarsrecepties van Open Vld en cd&v volgde, weet ondertussen genoeg. Bij de Vlaamse liberalen heeft men De Wever tot vijand nummer één uitgeroepen: de boksmatch die premier De Croo wil, is er eentje met de Antwerpse burgemeester. 
• Op VTM haalde hij zondag zeldzaam uit naar Van Grieken, maar het merendeel van de aanvallen ging en zal blijven gaan naar N-VA: het is daar, bij die centrumkiezers, dat het team rond De Croo gelooft dat er stemmen terug te halen vallen. 
• “Ik kan en wil samenwerken met partijen die jobcreatie en economische groei als prioriteit hebben, maar die ook begrijpen dat je ons land moet samenhouden om sterker te zijn. Een regering die België in stukken wil knippen, daar pas ik voor. En op dit moment weet ik niet wat de prioriteit van N-VA zal zijn”, zo blijft De Croo inbeuken op het communautaire verhaal van N-VA.
• Ook cd&v lijkt vooral die strijd met N-VA te willen zoeken, maar niet zozeer op het communautaire, als wel op het ‘harde’, ‘koude’ en ‘liberale’ van De Wever en co, tegenover een zachtere, warmere kant voor cd&v. 
• Op zijn nieuwjaarsreceptie haalde Sammy Mahdi uit naar het “model van Singapore”, als het voorbeeld van N-VA, dat hij net niet wil volgen: “Waar mensen gemiddeld 48 uur per week werken en er geen universele gezondheidszorg is. Waar mensen hun bestaan enkel wordt uitgedrukt in hun Bruto Binnenlands Product. Waar koele rekenmodellen de maat der dingen worden. Is dat een deftig leven?”, zo sneerde hij naar de ‘kille en zure’ N-VA. “Laat Singapore, Singapore blijven. En laat Vlaanderen vooral ons warm Vlaanderen zijn.”

Opvallend: Bij Vooruit kiezen Melissa Depraetere en co wél die strijd met Vlaams Belang. De vraag is of het echt om hun kiezers gaat, of eerder driebanden?

• Heel openlijk trok Depraetere op haar nieuwjaarsreceptie ten oorlog tegen uitgerekend Van Grieken. Onder het goedkeurend oog van Paul Magnette (PS) moest Depraetere haar debuut maken met een speech in het Brugse Congrescentrum. Meer dan 2.000 socialisten tekenden present.
• De vergelijking met voorganger Conner Rousseau blijft daarbij onvermijdelijk: Depraetere heeft de degelijkheid en rust, maar mist het charisma, de ‘spark’ die Rousseau wel degelijk bracht. Daarbij is het ook expliciet niet de betrachting van de huidige voorzitter om te veel in de voetsporen van de illustere voorganger te lopen (zie hieronder).
• Maar qua campagnelijn besliste Depraetere wél om geen inhoudelijke koerswijziging door te voeren: de primaire vijand bij de socialisten is, als enige eigenlijk, Vlaams Belang. Dat maakte de voorzitster heel expliciet in haar speech.
• “De uitdaging in ‘24 is gigantisch”, zo stelde ze, waarbij “de dreiging van extreemrechts reëel is”. “Overal waar extreemrechts bestuurt gaat de welvaart, de vrijheid en de veiligheid van de mensen erop achteruit.”. 
• Vooruit is daarbij de enige partij “die dat ziet en durft benoemen”, volgens Depraetere: “Andere partijen blijven elkaar steken uitdelen. Dat is ten eerste wat de kiezer kotsbeu is. Ten tweede benoemen we als enige de zaken zoals ze zijn.” Driebanden dus: het Belang bestrijden, maar eigenlijk richting het centrum lonken. De redenering daarbij: enkel een grote Vooruit kan de N-VA tegenhouden om met het Belang in zee te gaan.
• Tegelijk best een donker beeld van de kiezer: “Mensen zijn de politiek kotsbeu. Veel gedoe. Veel gezever. Maar weinig dat hen vooruit helpt. Dingen die vroeger heel normaal waren zoals uw eigen huis kopen, een betaalbare plek in de crèche vinden, een leerkracht voor uw kinderen hebben, een bus of een bankautomaat in de buurt, die worden steeds moeilijker.”
• Daarbij ging Depraetere ook terug naar de essentie, die Rousseau tot vervelens toe bleef herhalen voor zijn partij: “Mensen liggen wakker van migratie, maar veel meer van hun koopkracht.” 
• Onder Rousseau deed Vooruit er alles aan om die term te claimen, en op die manier mogelijks bij het Belang kiezers weg te halen, op het klassieke “biefstukkensocialisme”, of evengoed in de traditie van de legendarische ‘Uw sociale zekerheid’-campagne van Louis Tobback in de jaren ‘90: socialisten als beste garantie voor de portemonnee. “Koopkracht wordt hét thema van de verkiezingen”, zo herhaalde de voorzitster.
• De vraag blijft of Depraetere die lijn consistent genoeg kan aanhouden. De afgelopen weken toonden een socialistische partij die zich wel degelijk liet verleiden tot allerlei nevendebatten, weg van de vraag “hoe dat het leven van Deborah aan de kassa in Nieuwpoort beter maakt”: nochtans de manier waarop Rousseau het plastisch telkens duidelijk maakte, die ‘koopkracht’. 
• Zo kaapte minister van Ontwikkelingssamenwerking Caroline Gennez (Vooruit) erg veel energie en aandacht weg, door op het conflict in Gaza te focussen én een diplomatieke rel met buurland Duitsland te veroorzaken. In haar speech deed Depraetere geen stap terug, en kregen Gennez en Gaza andermaal veel aandacht.
• “Caroline is de enige die sinds 7 oktober consequent de kant van de onschuldige slachtoffers heeft gekozen. Of dat nu Joden of Gazanen zijn. En dat moet je doen. Dat is haar taak. Aan de regeringstafel en niet enkel op TikTok”, zo gaf Depraetere ook een tikje naar groene vicepremier Petra De Sutter, met wie Vooruit in concurrentie ligt, over straffe posities rond Gaza.
• Net zo goed was er afgelopen week plots een voorstel van Depraetere zelf om politieke advertenties op social media compleet te verbieden. Daarvan geen vermelding meer in de nieuwjaarsspeech. Maar ook daar dringt de vraag zich op: “Hoe helpt zo’n verbod precies Deborah aan de kassa vooruit?”
  

In de marge van de receptie: Conner Rousseau (Vooruit) krijgt van Depraetere tot begin maart, om te beslissen.

• Uiteraard hing de schaduw van Rousseau andermaal over het evenement. Depraetere zelf vroeg en kreeg ook een daverend applaus voor de gevallen voorzitter, haar voorganger. “We weten allemaal dat hier normaal een jonge gast van 31 jaar gestaan had, met een Sint-Niklaas accent die al zingend opkwam. Iemand die onze beweging een elektroshock heeft gegeven en ons weer sterk gemaakt heeft. Maar vooral iemand die de vriendschap en eenheid in onze partij heeft teruggebracht en ons weer trots gemaakt heeft op wie wij zijn.”
• Tegelijk wel opvallend: Depraetere temperde alle verwachtingen over een comeback. Die kans wordt in partijkringen tegenwoordig als “eerder klein” omschreven. Rousseau zelf is helemaal weg uit de Wetstraat, en werkt tegenwoordig volop als strategisch consultant voor Nederlandse klanten, waarbij hij pendelt naar Amsterdam.
• De vraag is of het politieke dier in de oud-voorzitter nog genoeg vuur heeft, om dan toch een comeback te maken. En of hij dan andermaal zal kunnen weerstaan aan de nieuwe golf van kritiek en aanvallen die er dan onvermijdelijk zullen komen.
• Bij Vooruit zelf zijn we wel geschrokken van hoe vaak het nog altijd over Rousseau gaat: zowat alle kranten brachten als voorbeschouwing van de nieuwjaarsreceptie een groot stuk, niet over de huidige, maar de voormalige voorzitter. “We hadden gedacht dat dat na Nieuwjaar minder zou zijn, dat men elders zou focussen. Maar dat is niet het geval, en nu de strijd met Vlaams Belang in de markt is gezet, moeten we met inhoud kunnen komen”, zo klinkt bij een partijtopper.
• In haar speech haalde Depraetere dat ook aan: “Conner heeft een stap opzij gezet om het terug te kunnen hebben over de problemen van de mensen.” Daarbij stelde ze “dat hij zeker kan terugkeren”, “maar op vandaag is daar nog niets over beslist”. “Dat is voor de komende weken”.
• Opvallend dus: toch een harde deadline voor Rousseau, die Depraetere finaal gezet heeft tegen 2 maart, het moment waarop Vooruit inhoudelijk congresseert over de verkiezingen. Dan wil men bij Vooruit geen afleidingen meer, “we moeten dan nieuwe standpunten in de markt kunnen zetten, en dat lukt niet als de vragen over Conner blijven komen.”

Interessant: België zit terug op negentiende eeuwse niveaus wat betreft politieke dynastieën.

• Premier Alexander De Croo (Open Vld) is een zoon van…, zijn voorganger Charles Michel (MR) was eveneens een zoon van…, zijn broer Mathieu Michel (MR) kreeg zelfs een plekje in de federale regering, zonder dat er veel andere uitleg is dan dat hij een waardevolle politieke familienaam heeft…
• Een boeiend onderzoek over politieke families, vandaag in Le Soir, duidt de zichtbare trend in de Wetstraat wat breder. Daar pakken de ULB en het Crisp, het politiek onderzoekscentrum mee uit: zij gingen na in hoeverre er in de Parlementen zonen en dochters van politici zetelen, en wat de evoluties daarin zijn.
• Het resultaat is meer dan ontnuchterend: de trend, die in de negentiende eeuw in België al dominant was, toen cijnskiesrecht de Kamer vulde en landadel nog erg invloedrijk was, blijkt sinds de jaren 2000 helemaal terug.
• De onderzoekers keken naar de familiebanden van alle Belgische Parlementsleden, in de periode van 1831 tot 2019 (de huidige regeerperiode zit er nog niet bij) en daaruit blijkt dat er de laatste twintig jaar een enorme stijging is, opnieuw, van het aantal politieke dynastieën, of erfelijk bepaalde politici.
• In 1863 bereikte het percentage Kamerleden dat uit een dynastie kwam een piek: 17 procent van alle gekozenen. Dat bleef zo hoog tot 1888, en daalde daarna gestaag tot de jaren ‘30, toen dat nog zo’n 3 procent was. 
• Maar vanaf de jaren ‘70 steeg het opnieuw, om sinds de verkiezing van 2003 enorm te pieken, en terug richting 15 procent te gaan. Daar is het sindsdien min of meer gebleven: de ‘paarse’ golf na de eerste regering-Verhofstadt bracht dus veel extra ‘kinderen van’ in de Kamer, en die zijn sindsdien aanwezig gebleven.
• Voor de Senaat was het historisch nog extremer in de negentiende eeuw: tot 25 procent politieke dynastieën. Ook daar steeg het percentage in de jaren ‘00 opnieuw fel, al is het de vraag hoe relevant dat nog is: de Senaat telt politiek niet meer mee en wordt niet rechtstreeks gekozen.
• Volgens de onderzoekers telt vooral ook sinds de invoering van de provinciale kieskringen een belangrijke, lees herkenbare, achternaam mee. Vandaar dat toen, in 2003, ook zo’n piek gekomen is in politieke dynastieën. 
• Overigens is volgens de onderzoekers het voormalige FDF, vandaag DéFI, het meest van alle partijen gedomineerd door bekende familienamen: liefst 42 procent van hun Parlementairen heeft zo’n stamboom. De vraag is hier wel, omdat het om zo’n kleine partij gaat, of de cijfers wel helemaal representatief zijn. 
• Overigens liet vader Herman De Croo (Open Vld) dit weekend nog eens van zich horen. In De Standaard verklaarde hij, op de liberale nieuwjaarsreceptie in thuisbasis Brakel alvast vol vertrouwen: “Of Alexander premier blijft? Ik had nooit gedacht dat hij het zou worden. Hij hoeft zich in elk geval niet te prostitueren. Hij kan om het even waar naar toe.”

Gevolgd: Geen deal binnen Vivaldi, en dus onduidelijkheid voorlopig over het ‘voordeel van alle aard’ (VAA) op bedrijfswagens. Dat zal vermoedelijk pas in februari retroactief worden gecorrigeerd.

• Doordat er veel elektrische bedrijfswagens bij gekomen zijn en de CO2-uitstoot lager ligt, moeten werknemers met een niet-elektrische wagen meer belastingen betalen. De fiscale druk op het ‘voordeel van alle aard’ wordt immers automatisch op het gemiddelde van al die bedrijfswagens berekend.
• Minister van Financiën Vincent Van Peteghem (cd&v) pleitte daarom voor een herziene aanpak om de belasting minder hoog te laten uitvallen. Hij wil een minder scherpe norm toepassen.
• In de federale regering is er echter geen eensgezindheid over die regeling. De groenen en socialisten zien de regering als een ‘cadeautje’ voor de diesel- en benzinewagens. Daarbij wordt voet bij stuk gehouden. Een besluit wordt pas ten vroegste komende vrijdag verwacht, op een nieuwe kern.
• Daardoor zijn de sociale secretariaten nu gedwongen om voor de berekening van de lonen van januari gegevens uit 2023 te gebruiken. De belasting op niet-elektrische bedrijfswagens kan dus nog niet op een correcte manier worden berekend. Het verschil moet dan in februari worden bijgepast.
  • Op de loonbrief van februari zal de VAA-belasting van januari én februari staan.
  • Het verschil is substantieel. Krijgt Van Peteghem zijn zin, dan zal een bestuurder van een bedrijfswagen met fossiele brandstof 7 à 8 euro extra aan VAA-belasting moeten ophoesten.
  • Zonder aanpassing loopt die belasting op tot 50 euro extra, of mogelijk zelfs tot enkele honderden euro’s als u een diesel als bedrijfswagen hebt en in de hoogste belastingschijf valt.

On the campaign trail (1): Kristof Calvo (Groen) duikt dan toch op, op een lijst voor juni ‘24. In Henegouwen.

• Een verrassing van formaat: groen boegbeeld Calvo bedankte voor een plekje op de nationale lijsten van Groen in Antwerpen, maar duikt nu toch op voor juni ‘24. In een interview met La Libre kondigt hij aan dat hij de oversteek maakt naar de andere kant van de taalgrens en lijstduwer wordt op de Kamerlijst van Ecolo in Henegouwen.
• Calvo koos al langer voor een parcours in Mechelen, waar hij schepen wil worden in een kartellijst samen met burgemeester Bart Somers (Open Vld). Nationaal leek hij uitgespeeld: in 2020 werd hij bij de regeringsvorming door toenmalig voorzitter Meyrem Almaci gepasseerd als minister van Energie ten voordele van Tinne Van der Straeten (Groen), een beslissing die bleef nazinderen.
• In mei 2023 besloot hij niet meer op te komen als Kamerlid voor de partij. Calvo sprak toen over “tijd voor nieuwe wegen en een andere rol”. Dat maakt hij nu waar: zijn pleidooi om een nationale kieskring in te voeren, dat hij al jaren houdt, ziet hij nu een stukje concreet worden, door zichzelf in Franstalig België te presenteren.
• Kans om verkozen te raken is er eigenlijk niet echt: Ecolo haalde in 2019 drie Kamerzetels in de provincie, waar co-voorzitter Jean-Marc Nollet (met wie Calvo erg close is) de lijsttrekker is. Om dan als lijstduwer te springen, zou Calvo toch bijzonder veel naamstemmen moeten krijgen.
• Opvallend ook: in het interview noemt Calvo Vivaldi “een mislukking als project”, en verwijt de regering te weinig te hebben gedaan. Maar tegelijk ziet hij een regering met N-VA en PS als centrale as niet zitten. “In de zomer van 2020 sloten groenen en liberalen zich op het laatste moment aan. (…) Georges-Louis Bouchez (MR) zou zich vaker moeten associëren met de groenen”.

On the campaign trail (2): De politieke comeback zowaar van Kim Geybels, die ooit N-VA-senator was voor ze ontslag nam na een drugsschandaal.

• Dat Els Ampe, nog altijd Vlaams Parlementslid en voormalig lid van Open Vld, een buitenbeentje is in de Wetstraat, is zeker. Haar partij, of liever losse federatie van partijtjes, ‘Voor U’, dreigt nu nog meer een rariteitenkabinet te worden.
• Vorige week nog verliet ex-VRT-journalist Peter Verlinden even spectaculair de partij dan dat hij een maand ervoor was gekomen (hij kreeg de derde plek op de Europese lijst bij cd&v) en nu trekt Ampe spoedarts Kim Geybels aan, als nieuwe lijsttrekker voor het Vlaams Parlement in Oost-Vlaanderen. 
• Geybels, “ooit de golden girl van N-VA”, zoals Ampe zelf het zegt, werd in 2010 verkozen voor de Senaat voor N-VA, maar stapte niet veel later daar op. Ze raakte met haar toenmalige vriendje betrokken in een drugszaak, en haar partij dwong haar ontslag te nemen uit de Senaat. Dat ontslag vocht ze later juridisch aan, en won finaal de zaak voor het Europees Hof voor de Rechten van de Mens.” Ze werd wel uit de partij gegooid en was tien jaar niet meer politiek actief.
• “Wij bekampen de cancelcultuur. Kim Geybels past perfect in onze strijd tegen de particratie”, zo zegt Ampe op X. Geybels zal de domeinen zorg en welzijn gaan volgen voor de nieuwe partij.

On the campaign trail (3): Thierry Baudet lanceert dan toch z’n Vlaamse afdeling van Forum voor Democratie.

• Hij had het aangekondigd, en dit weekend in Genk, niet ver van de nieuwjaarsreceptie van Vlaams Belang de volgende dag, lanceerde Thierry Baudet zijn Vlaamse versie van Forum voor Democratie (FvD). Hij wil dat “zijn verhaal ook in Vlaanderen wordt gehoord”.
• Dat is meteen slecht nieuws voor Vlaams Belang, dat in dezelfde vijver van de anti-systeempartijen vist als FvD. In Nederland stond Baudet ook altijd in concurrentie met Geert Wilders (PVV), die met zijn partij een enorme verkiezingsoverwinning boekte in het najaar. Daarbij at de PVV ook grotendeels het Fvd leeg.
• De schade voor Tom Van Grieken en co blijft bovendien beperkt: Baudet dient enkel een Europese lijst in. 
• Opvallend is dat Baudet een Groot-Nederlandse gedachte herlanceert. Die was historisch altijd aanwezig binnen Vlaamse beweging: het idee van hereniging met Nederland stond jaren op de politieke agenda hier, onder meer bij Verdinaso en het concept van ‘Dietsland’. In Nederland was er altijd weinig tot geen enthousiasme daarover. 
• “We zijn onderdeel van eenzelfde natie, we hebben zeshonderd jaar geleden eenzelfde beweging gestart. Het is raar dat Vlaanderen onderdeel is van België“, zo stelde Baudet, die het had over “de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden”. “Als we dan toch in een soort Europees verband met elkaar moeten samenwerken, is het raar dat de ‘Nederlanders’ dat niet doen.”
• Meteen introduceert Baudet zo in de Vlaamse politiek ook uitgesproken beelden over de buitenlandpolitiek: zo is hij anti-Israël én pro-Russisch, iets waar hij toch met Van Grieken in verschilt: “Vlaams Belang vindt Israël belangrijker dan Europa, heeft geen poot uitgestoken tijdens de coronacrisis en staat achter Oekraïne in plaats van onze grootste Europese bondgenoot, Rusland.” Vraag is of daar in Vlaanderen een electorale markt voor is: in Nederland lijkt de kaars van Baudet langzaam te doven. (cv/ddw)