De torenhoge energieprijzen doen niet enkel de consumenten dieper in de buidel tasten. Ook de bedrijven gaan gebukt onder wat er zich afspeelt op de energiemarkt. Uit een bevraging van Voka, het Vlaamse netwerk van ondernemingen, blijkt dat een op de vijf bedrijven die veel energie verbruiken de productie zou willen verminderen of zelfs staken.
Er lijkt maar geen einde te komen aan de hoge energieprijzen. Integendeel, de gasprijs heeft vandaag zelfs een nieuw record gebroken. De Nederlandse TTF-Future (september), de referentieprijs voor aardgas in Europa, heeft zelfs de kaap van 310 euro per megawattuur gerond. Bezorgdheden over nieuwe onderhoudswerken aan de gaspijpleiding Nord Stream 1 eind deze maand jaagt de gasprijs de hoogte in.
Energieprijzen vertienvoudigd
Uit een bevraging van Voka, waarover het VTM Nieuws woensdag berichtte, blijkt dat een op de vijf bedrijven die veel energie verbruiken de productie zou willen verminderen of zelfs staken. Peter Claes van Febeliec, de federatie van industriële grootverbruikers, merkte woensdag in een interview met de nieuwssites van Mediahuis op dat de energieprijzen voor de ondernemingen vertienvoudigd zijn in een jaar tijd.
“In het begin kunnen de bedrijven nog een deel van de extra kosten doorrekenen aan de klanten, maar dat kunnen ze niet blijven doen. Op een bepaald moment haakt de klant af”, aldus Claes. “Daarom is het voor sommige bedrijven interessanter om hun energie niet te consumeren, maar op de markt te verkopen.” Aperam, producent van roestvrij staal, is één van de Belgische bedrijven die de activiteiten grotendeels heeft gepauzeerd.
Europese bedrijven zijn in grote mate afhankelijk van Russisch gas, waardoor de prijzen door de oorlog in Oekraïne fors de hoogte inschieten. In de Verenigde Staten vallen de prijsstijgingen enigszins mee omdat daar op eigen gasvoorraden kan worden teruggevallen. Dat zorgt ervoor dat Amerikaanse bedrijven een concurrentievoordeel hebben tegenover de Europese ondernemingen.
Claes sluit daarom niet uit dat sommige Europese ondernemingen binnenkort nieuwe horizonten zullen verkennen. “Juist omdat het besef groeit dat dit wel eens een lange crisis kan worden, zullen grote bedrijven beginnen te overwegen om hun productie te verhuizen naar locaties waar energie goedkoper is”, klonk het. “Als die bedrijven wegtrekken, zullen mensen hier bij ons hun job verliezen. Dit zal leiden tot een daling van de koopkracht. Echt waar: dit kan uitgroeien tot een lange, diepe crisis. Erger dan de oliecrisis, die toch tot begin jaren tachtig doorwerkte.”
Bakkers in de problemen
Niet alleen de grote bedrijven krijgen het zwaar te verduren. Ook de kleine ondernemingen delen in de klappen. Denk bijvoorbeeld aan de bakkers. De situatie in die sector is zodanig prangend dat de federatie Bakkers Vlaanderen om steunmaatregelen vraagt.
“Bakkers zijn erg kwetsbaar voor de boomende gasprijzen”, zei Bart Ceulemans, de woordvoerder van de sectorfederatie, onlangs in een interview met De Tijd. “Zo’n 80 procent van de bakkers werkt met gasovens. De meeste ambachtelijke bakkers hebben wel een buffer. Maar met de huidige prijzen smelt die als sneeuw voor de zon. En we weten niet hoe de prijzen evolueren.”
Indien meer en meer bedrijven hun activiteiten tijdelijk staken, zal dat een neerwaartse impact hebben op de Belgische economie, die nu al met de nulgroei flirt. Zo is de groei in het tweede kwartaal beperkt gebleven tot 0,2 procent, leert een flash-raming van de Nationale Bank van België (NBB). In de industrie werd er dat kwartaal overigens een krimp met 0,2 procent opgetekend. In het eerste kwartaal was de negatieve evolutie in de industrie nog meer uitgesproken, namelijk -0,8 procent. De algemene economische groei bedroeg toen 0,5 procent.
KBC-econoom Johan Van Gompel verwacht alvast een nulgroei tijdens het derde kwartaal, een krimp van 0,1 procent tijdens het vierde kwartaal en wederom een nulgroei tijdens het eerste kwartaal van volgend jaar.
(mah)