In Blankenberge en Willebroek is er geen akkoord over een coalitie. De gemeenteraad zal in beide gemeenten per geheime stemming de schepenposten verdelen. Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Hilde Crevits (cd&v) is geen voorstander van die nieuwe regel.

Key takeaways

• Een geheime stemming moet de schepenposten in Blankenberge en Willebroek bepalen, dat is vastgelegd in een decreet.
• Hilde Crevits vindt de stemming geen goed idee, door de mogelijke gevolgen en het gebrek aan transparatie.
• Het initiatiefrecht is misschien ook voor verbetering vatbaar, zegt ze.

De context: Het nieuwe decreet rond de lokale verkiezingen van voormalig Vlaams minister Bart Somers (Open Vld) schrijft een geheime stemming voor indien er voor begin december geen coalitie is.

• De stemming moet plaatsvinden na de installatie van de nieuwe gemeenteraad. Elke partij kan dan een kandidaat aanduiden per schepenfunctie, waarna de voltallige gemeenteraad mag stemmen. Degene met de meeste stemmen achter de naam, krijgt die post.

In het nieuws: Twee gemeenten hebben geen bestuursakkoord en moeten dus stemmen.

• In Blankenberge is er geen akkoord gevonden tussen twee grote blokken. De N-VA van voormalig burgemeester Daphné Dumery haalde 8 zetels, Team Blankenberge van de huidige liberale burgemeester Björn Prasse wist ook 8 zetels te halen. N-VA klikte zich vast aan de cd&v terwijl de liberale lijst samenging met Vooruit. Vooruit probeerde N-VA en cd&v nog mee te krijgen, maar kreeg geen antwoord meer in de loop van zondag. “’s Avonds kregen we dan het bericht dat ze niet bereid zijn om met 4 aan tafel te gaan. Ze gaan volop voor een geheime stemming”, haalt Patrick De Meulenaere (Vooruit) aan tegenover de VRT.
• En in Willebroek zitten er straks drie partijen in de gemeenteraad: N-VA Team Eddy met 13 zetels, Iedereen 2830 met 11 en Vlaams Belang met 5 zetels. Zowel N-VA als Iedereen 2830 sluiten Vlaams Belang uit. Maar om dan samen een coalitie te vormen, dat lukt niet. Iedereen 2830 beschuldigt N-VA van persoonlijke aanvallen.
  • Karim Hassoun, verkozen voor Iedereen 2830, heeft voor N-VA Team Eddy onoverkomelijke uitspraken gedaan over het conflict in Gaza. Lijsttrekker Eddy Bevers (N-VA) zegt niet te willen samenwerken met Hassoun omwille van het “verheerlijken van terrorisme en antisemitisme”, wat Hassoun volgens de partij doet. Iedereen 2830 is niet van plan Hassoun te laten vallen. En daarom zit er ook in Willebroek niets anders op dan de geheime stemming.

“Niet transparant”

De reactie: Minister Crevits is niet erg tevreden over de regel van haar voorganger.

• De minister is duidelijk: “Ik voel me niet goed bij de geheime stemmingen waarmee een lokaal bestuur finaal kan worden geïnstalleerd”. De geheime stemming is “niet transparant”, aldus Crevits in een gesprek op Radio 1. Er kunnen op die manier “vreemde samenstellingen” ontstaan, zegt ze.
• Ze wil het decreet herbekijken, wat volgens haar geen aanval is op Somers. “Dat was al gepland”. Ook de afschaffing van de opkomstplicht staat volgens Crevits ter discussie. “Bepaalde bevolkingsgroepen haakten af. Al was het effect op de verkiezingsuitslag beperkt“.
• Crevits is wel tevreden over de regel dat de persoon met de meeste voorkeurstemmen op de grootste lijst binnen de coalitie burgemeester wordt. Ook het initiatiefrecht, dat twee weken lang naar de grootste partij gaat, noemt ze positief.
  • Als de grootste partij er niet in slaagt om een coalitie te vormen, gaat het recht na twee weken over naar de tweede grootste partij. Dat wordt telkens doorgegeven als er geen akkoord bereikt kan worden. In Antwerpen zorgde dat voor een bizarre estafette. Crevits vindt dat procedé voor verbetering vatbaar: “We zijn nogal ‘regelachtig’ in Vlaanderen. Soms moeten we de vrijheid laten aan het lokale niveau”.