Key takeaways

• De uitbreiding van het Zweedse mijnbedrijf LKAB vereist de verplaatsing van Kiruna om de toegang te garanderen tot kostbaar ijzererts en zeldzame aardelementen.
• Het project brengt de verhuizing van duizenden inwoners met zich mee en vereist miljarden euros aan compensatie en landaankoop.
• Hoewel de verplaatsing voordelen op lange termijn belooft voor Europa doordat de beschikbaarheid van grondstoffen gegarandeerd is, blijven er zorgen bestaan over de gevolgen voor inheemse gemeenschappen en het milieu.

De niet aflatende zoektocht van Europa naar grondstoffen heeft een diepgaande invloed op Kiruna, een Zweedse stad in het hart van de poolcirkel. De eens zo gewone stad ondergaat een buitengewone transformatie nu de inwoners en gebouwen systematisch worden verplaatst.

De uitbreiding van een enorme ondergrondse ijzerertsmijn ligt aan de basis van dit ambitieuze project om een nieuw thuis te creëren voor Kiruna, zo’n 3 kilometer ten oosten van de oorspronkelijke locatie.

Mijnbouw

Het lot van Kiruna is verbonden met LKAB, het staatsmijnbedrijf dat al meer dan een eeuw ijzererts wint in de regio. LKAB speelt een cruciale rol in het leveren van 80 procent van het ijzererts aan de Europese Unie, een belangrijk ingrediënt in de staalproductie. Onlangs ontdekte LKAB een van de grootste afzettingen van zeldzame aardmetalen in Europa, wat haar positie als belangrijke speler in de ecologische transitie versterkt.

Massale stadsverplaatsing

Het verplaatsen van een hele stad brengt veel uitdagingen met zich mee. Zowel de gemeente als de LKAB hebben gevraagd om meer financiële steun van de Zweedse regering en de beschikbaarstelling van extra land om het verhuisproces te vergemakkelijken.

De uitbreidingsplannen voor de LKAB ijzerertsmijn vereisen de verhuizing van 6.000 inwoners en 2.700 huizen. Het bedrijf heeft geschat dat de compensatiekosten in de komende tien jaar zullen oplopen tot 2 miljard euro. Bewoners krijgen de marktwaarde van hun eigendommen, plus een premie van 25 procent, of de bouw van een nieuw huis.

Logistieke hindernissen

Ondanks stimuleringsmaatregelen blijven er logistieke hindernissen bestaan, vooral als het gaat om de aankoop van land voor de nieuwe stad. De gemeente wordt geconfronteerd met beperkingen die te maken hebben met beperkt eigendom en bureaucratische uitdagingen die gepaard gaan met het bebouwbaar maken van land. Het verwerven van land van de staat, die het grootste deel van het grondgebied boven de poolcirkel bezit, is omstreden gebleken, wat conflicten heeft veroorzaakt met rendierhouderijbelangen, defensiebelangen en milieuoverwegingen.

Strategisch belang

De voorzitter van de gemeenteraad van Kiruna benadrukt de potentiële voordelen op lange termijn die dit verplaatsingsproject voor de Europese burgers zou kunnen opleveren. Hij beklemtoont de noodzaak van meer financiële en politieke steun van Zweden en de Europese Unie om het succes van het project te garanderen.

De EU heeft het strategische belang van de LKAB-afzetting van zeldzame aardmetalen erkend als onderdeel van haar Wet Kritieke Grondstoffen, die ernaar streeft dat de binnenlandse productie tegen 2030 aan 40 procent van de jaarlijkse vraag in de regio kan voldoen.

Gemengde emoties onder bewoners

Hoewel sommige inwoners bedroefd zijn over het vooruitzicht om dierbare herinneringen en huizen van generaties achter te laten, wordt algemeen aangenomen dat het bestaan van Kiruna afhangt van de mijnbouwindustrie. Er is echter bezorgdheid geuit over het risico van koudere temperaturen in de nieuwe stad, door de ligging en oriëntatie in een vallei die bevorderlijk is voor de ophoping van koude lucht. (uv)

Volg Business AM ook op Google Nieuws

Wil je toegang tot alle artikelen, geniet tijdelijk van onze promo en abonneer je hier!