Heeft IKEA zijn succes vooral te danken aan de gekende Zweedse gehaktballetjes? Hét grote geheim achter hun succes ligt aan het feit dat je achteraf zelf nog je meubelen in elkaar moet vijzen – of toch voor wie daarin slaagt. Kan je het moeilijk geloven? Er zit meer gedragspsychologie in het ‘IKEA-effect’ dan je denkt. 

Uniek concept

Nergens zo’n unieke woonwinkel, meubelgigant of hoe je het ook wil noemen, als IKEA. Het hele concept als woonwinkel is vernieuwend en apart, tot hun bizarre Zweedse productnamen toe. Intussen zijn begrippen als KALLAX (een rek) en BILLIE (een kast) bekende begrippen. IKEA doet je dromen over hoe jouw ideale keuken, woon- of slaapkamer eruitziet. Je kan er urenlang rondhangen in de showrooms, en je neerploffen in elk bed of elke zetel. Uittesten is hier niet verboden, ‘t is eerder verplicht.

Democratisch design

Het idee om ‘democratisch design’ te ontwikkelen ontstond in 1943 bij IKEA-oprichter en Zweeds ondernemer Ingvar Kamprad. IKEA speelt op breed, het is een winkel voor iedereen, van student tot welgestelde tweeverdiener. De lage prijzen zijn één, het (democratisch) design twee. Alles moet kloppen aan een product: het moet er niet alleen goed uitzien, het mag ook niet te veel kosten én het moet ook nog eens praktisch en functioneel zijn. Een product moet ‘alles’ zijn met andere woorden.

Makkelijk te vervoeren

De keuze om meubelen plat te verpakken, maakt ook deel uit van een goed doordachte strategie. Zo stapel en transporteer je de meubels makkelijk. Handig voor zowel leveranciers als voor klanten. 

Maar ook: sleuren met pakketten

Toch kan de gedachte dat je naar IKEA moet, ook negatieve associaties opwekken: trek er maar een hele dag voor uit, want daar spring je niet zomaar binnen voor een uurtje. Een doorsnee IKEA-winkel is zo’n 30 à 40.000 vierkante meter groot, het equivalent van ongeveer 5 voetbalvelden. Wie netjes de pijlen van het grondplan volgt en dat consequent aanhoudt, zal die avond veel stappen hebben op de stappenteller. Na een vermoeiende dag vol sleurwerk met pakketten, mag je dan nog eens een dag inplannen om de boel te monteren. Want uiteraard is dat part of the job als je bij IKEA koopt. 

From labor to love

Veel mensen (ook mannen) zien op tegen die ‘klus achteraf’. Maar wie die opdracht tot een goed einde brengt, heeft nog meer voldoening wanneer hij zijn meubeltjes in zijn living of slaapkamer ziet staan. Sarah Nassauer, die over retail schrijft voor de Amerikaanse krant Wall Street Journal, legt uit hoe dat komt: ‘Het grote geheim achter wat we het ‘IKEA-effect’ noemen, is dat we meer waarde hechten aan zaken waar we zelf energie in gestopt hebben. We houden er meer positieve gevoelens aan over. We willen ons niet schuldig voelen door helemaal niets te moeten doen voor datgene dat we graag willen. We willen er graag een kleine inspanning voor leveren. IKEA wil zo de liefde voor het zelf monteren van meubelen creëren. From labor to love met andere woorden.’

Lees ook:
14 geheimen die IKEA-werknemers niet snel zullen vertellen
Iedere IKEA-winkel in ons land krijgt binnen twee jaar tweedehandsshop

(ddw)