De Belgische inflatie is opgelopen tot bijna 9 procent, het hoogste niveau in bijna 40 jaar. Ook in andere Europese landen giert de inflatie omhoog, met Zwitserland als opvallende uitzondering. Lagere gezondheidskosten, een duurzame energiemix en een dure frank houden de inflatie laag in het Alpenland.
Overal in Europa liggen beleidsmaker wakker van de torenhoge inflatie. Met een inflatie van bijna 10 procent is Nederland in maart wel een van de koplopers zijn. In februari schoot de inflatie in Groot-Brittannië omhoog tot boven de 6 procent, terwijl de Amerikaanse inflatie bijna de 8 procent aantikt. Zoals je waarschijnlijk al bij het tankstation of in de winkel gemerkt hebt, is het gevaar van hogere prijzen dat je koopkracht afneemt. De stijgende inflatie wordt onder meer veroorzaakt door problemen in toeleveringsketens die ontstaan zijn toen de economie na de coronacrisis werd opgestart en door de forse stijging van de energieprijzen.
Alpenuitzondering
Dit zijn wereldwijde fenomenen en je zou dan ook verwachten dat alle landen hier last van hebben. Zwitserland is echter een opvallende uitzondering. De Zwitserse inflatie kwam in februari uit op 2,2 procent. Dat is slechts een fractie van het niveau in omliggende landen. Er zijn verschillende verklaringen voor het grote verschil. In de eerste plaats was het leven in het Alpenland al behoorlijk duur. De kosten voor huishoudelijke uitgaven lagen ongeveer 60 procent boven het niveau van de eurozone. Onder druk van de bevolking neemt de regering maatregelen om dit verschil te verkleinen. Internationale webwinkels mogen Zwitserse klanten bijvoorbeeld niet langer automatisch doorverwijzen naar de website van hun thuismarkt, waar de prijzen hoger liggen dan in omliggende landen.
Sterke frank remt inflatie
Daarnaast zijn ziektekostenverzekeraars onder druk gezet om de premies te verlagen. Een gevolg is dat Zwitsers begin dit jaar 0,5 procent minder kwijt aan gezondheidszorg. Een andere oorzaak van de opvallend lage inflatie is de energiemix van het land. Waterkrachtcentrales leveren maar liefst 57 procent van de beschikbare stroom. Daarnaast leunt Zwitserland sterk op kernenergie. Hierdoor wordt het land veel minder hard geraakt door stijgende olie- en aardgasprijzen dan andere landen op het continent. Ten slotte draagt de Zwitserse frank ook bij aan de lage inflatie. De munt is op valutamarkten behoorlijk in trek door de toenemende economische onzekerheid. Een maand geleden was de frank zelfs heel even iets meer waard dan een euro. Maar zelfs na een recente terugval, staat de munt ruim 8% hoger dan een jaar eerder.
Hard op de rem
De dure frank maakt de import van goederen en diensten uit andere landen relatief goedkoop. In tegenstelling tot wat je zou denken, gaat dat niet ten koste van de concurrentiepositie van Zwitserse bedrijven. Door de lage inflatie stijgen de lonen veel minder snel dan in omliggende landen, zodat de kosten nauwelijks toenemen. Aan de andere kant kunnen in afzetmarkten over de grens wel meegaan in prijsstijgingen die voortvloeien uit de hoge inflatie. Ondanks de goede positie van Zwitserland ligt een veel verdere opmars van de frank niet voor de hand. Zodra de munt boven de grens van 1 euro uitkomt, trapt de centrale bank namelijk hard op de rem.
Joost Derks is valutaspecialist bij iBanFirst. Deze column geeft zijn persoonlijke mening weer en is niet bedoeld als professioneel (beleggings)advies.