De visserij in het Kanaal: hét grote struikelblok in de post-brexit handelsgesprekken. Gisteren gaf het hoofd van de Britse visindustrie een persconferentie waaruit blijkt hoe diep het water is tussen de EU en de VK: ‘De EU gaat uit van een nucleaire optie.’
De EU wil graag dat Europese vissersboten ongewijzigd toegang blijven krijgen tot Britse wateren, met behoud van de quota’s die momenteel gelden. De Britse Overheid wil duidelijk maken dat het VK een onafhankelijke kuststaat is, die de controle heeft over zijn eigen wateren.
Oneerlijke quota
Het status quo behouden, zoals Europa wilt, zou volgens Barrie Deas compleet oneerlijk zijn tegenover Britse vissers. De topman van de Britse Nationale Federatie van Vissersorganisaties (NFFO) zei gisteren aan journalisten dat de sector de bevrijding van het gemeenschappelijk visbeleid koestert. Het EU-beleid stond voor de Britten gelijk aan decennia van onrechtvaardigheden, volgens hem. Zo mogen Franse boten bijvoorbeeld 84 procent van het quota aan kabeljauw in het kanaal vangen.
Europese toegang tot Britse wateren kan volgens Deas enkel als de EU de quota’s wijzigt, iets waar het handelsblok niet wil van weten. Als er geen akkoord bereikt wordt over de visserij kan er voor de EU geen handelsakkoord zijn met de voormalige lidstaat.
‘Ze hanteren een nucleaire optie…’, vindt Barrie Deas. ‘De lidstaten willen geen compromis sluiten. De enige optie die dan nog overblijft is een Britse capitulatie wat betreft de visrechten, maar dat zie ik niet gebeuren. Het blijft een een belangrijk dossier voor onze overheid’, aldus het hoofd van de koepelorganisatie.
Het gaat dan toch vooral om een symbooldossier: de visserij maakt slechts 0,1 procent van de Britse economie, maar het houdt een handelsakkoord tegen met veruit de grootste Britse handelspartner. Er zijn uiteraard nog andere struikelblokken, zoals de arbeids- en milieunormen en gelijke regels rond staatsteun. Maar het conflict over de visserij is symbolisch geworden voor de patstelling waarin de EU en het VK zich bevinden.
Oorlog om sint-jakobsschelpen
Als er geen akkoord komt over het visbeleid, en Europese boten dus geen toegang meer krijgen tot Britse wateren, waarschuwt Deas voor onrust in het Kanaal tussen Calais en Dover: ‘Van de ene dag op de andere zullen de Franse vissers blokkades opwerpen.’ Zij profiteren het meest van de huidige quota’s volgens Deas. ‘Dat hebben ze in het verleden voor veel minder gedaan.’
Hij sluit niet uit dat Franse en Engelse boten weleens zouden kunnen clashen op zee, zoals twee jaar geleden gebeurde tijdens de zogenaamde ‘scallop wars’ (sint-jacobsschelpenoorlog, red.). Toen werden zelfs rookbommen ingeschakeld in een ware zeeslag tussen Britse en Normandische vissers.
Voor de Europeanen gaat het om een industrie van bijna 1 miljard euro. Verminderde toegang tot Britse wateren zou vooral ons land, Frankrijk, Spanje, Portugal, Denemarken en Nederland raken.
Gisteren begon de laatste ronde handelsgesprekken vooraleer beide partijen samen de voortgang moeten evalueren. Als er tegen begin volgend jaar geen vrijhandelsakkoord op tafel ligt, donderen de Britten uit de eenheidsmarkt en douane-unie. Brussel heeft al meermaals voorgesteld om die deadline uit te stellen, omdat hij stilaan onhaalbaar wordt. Daarbij stuit de EU telkens op een kordate Britse ‘no’.