In het nieuws. De Amerikaanse overheid begint onmiddellijk besparingen door te voeren, nu donderdag het huidige schuldenplafond van 31.800 miljard dollar zou worden bereikt. Prioriteit daarbij is de rente op schulden te blijven betalen, zodat de Amerikaanse kredietbeoordeling niet in gevaar komt.

Het schuldenplafond

Wat is het schuldenplafond? De VS implementeerden tijdens W.O. I een schuldenplafond om ervoor te zorgen dat de spilzucht van politici de overheidsschuld niet zou doen exploderen. Sinds dan is die limiet door het Congres een kleine honderd keer verhoogd. 

• Als die limiet niet wordt opgetrokken dreigt naast de sluiting van de overheidsdiensten het default. Indien de rente op leningen niet langer wordt betaald, zou dat voor de Amerikaanse economie, de dollar en de wereldeconomie kolossale gevolgen hebben.
• Enkel de rente op de uitstaande schulden kost de VS jaarlijks 500 miljard dollar. Dat is geld dat niet kan worden besteed aan andere zaken.

American Taliban

Waarom zijn de Republikeinen tegen een verhoging? De moeizame verkiezing van Kevin McCarthy begin deze maand is de voorbode van meer onheil. Om verkozen te raken, moest McCarthy een aantal toegevingen doen aan een groep rebellen binnen de GOP. Die streven in navolging van de Tea Party fiscale discipline na. Daardoor worden ze door sommigen de ‘American Taliban’ genoemd.

• Zowel Republikeinen als Democraten deden het overheidstekort de voorbije jaren steeds verder oplopen. De Verenigde Staten geven – net als vele andere landen waaronder België – steeds meer geld uit dat ze niet hebben.
• De Tea Party bracht de Amerikaanse staat in 2011 en 2013 al aan de rand van het faillissement toen het president Obama de weg naar een verhoging van het schuldenplafond versperde.
  • Een vergelijkbare groep hardliners gaat nu dezelfde weg op.

Wat gaat er gebeuren? Voorlopig weinig…

De onmiddellijke toekomst. De Amerikaanse regering gaat nu zelf een tijdelijk besparingsplan invoeren dat de Amerikaanse kredietbeoordeling niet in gevaar brengt. Prioriteit zal daarbij het aflossen van de schulden worden om te vermijden dat men in default gaat.

• Want anders komen de VS in het rijtje van Venezuela, Argentinië, Libanon en andere landen, wat gewoon ondenkbaar is.
  • Ook de gevolgen voor de wereldeconomie, die nog grotendeels in dollars handelt, zouden niet te overzien zijn.

• Naast het betalen van rente op lopende leningen gaat de regering besparen op een reeks uitgaven.
  • Zaken als de beveiliging van de grenzen, de luchtvaartleiding, de voedselveiligheidsdienst, maar ook bepaalde gezondheids- en meteorologische diensten zouden snel zonder geld komen te zitten.

Wat op middellange termijn?

Verwacht wordt dat het schuldenplafond in juni in actie treedt. Wat dan? Tegen dan zullen de Democraten en de Republikeinen een akkoord moeten vinden. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan.

• Als de regering Biden de verhoging alsnog gestemd wil krijgen, zullen de Democraten grote toegevingen moeten doen. Dat op vlak van sociale hulpprogramma’s, want die zogenaamde rebellen hebben al getoond hoe duur ze hun huid zullen verkopen. Zij eisen nu structurele besparingen in de gezondheidszorg, de ouderlingenzorg en de sociale zekerheid.
• President Biden heeft al gezegd dat hij weigert te onderhandelen over het schuldenplafond, en dat het Congres een verhoging moet goedkeuren zonder voorwaarden.

Een ongemakkelijke waarheid. Hoe langer het duurt vooraleer er een akkoord komt, hoe meer onzekerheid er komt. Dat zal de kosten van bedrijven en mensen die geld willen lenen bij hun bank de hoogte injagen. Wat zich op zijn beurt zal wreken op de aandelenmarkten en op het consumentenvertrouwen. 

Dit onderwerp kwam ook aan bod in ‘The Morning Drive’, het ochtendprogramma op Business AM Radio. Beluister het gesprek hier.