De politieke discussies over de afschaffing van de getrouwheidspremie en de verlaagde roerende voorheffing voor de eenjarige staatsbon maken één ding duidelijk: de Belgische belasting op kapitaalopbrengsten kan een metamorfose gebruiken.
Context: Binnen de regering is er al een tijdje een discussie aan de gang over de spaarrentes.
- Om te beginnen, wil Alexia Bertrand (Open VLD), staatssecretaris voor Consumentenzaken, na een advies van de Nationale Bank van België (NBB) en de financiële waakhond FSMA de banken niet langer verplichten om een getrouwheidspremie aan te bieden. Dat moet ervoor zorgen dat de spaarmarkt transparanter wordt en dat spaarders sneller lucratievere oorden kunnen opzoeken.
- Ook de belasting op de staatsbons zorgt voor woordwisselingen in de Wetstraat. Het Agentschap van Schuld wil in maart schuldpapier met een looptijd van één en drie jaar uitgeven. Cd&v wil voor de eenjarige variant, net zoals bij de uitgifte in september, de roerende voorheffing verlagen van 30 naar 15 procent. Maar dat is niet naar de zin van liberalen. Volgens Bertrand is de lagere belasting niet te verantwoorden op een moment dat de Belgische begroting rood kleurt. “Het is vanuit begrotingsoogpunt niet aangewezen”, aldus Bertrand.
Spaarfiscaliteit kan en moet eenvoudiger
Analyse: De discussie over de verlaagde roerende voorheffing voor de staatsbon legt een typisch Belgisch probleem bloot: in plaats van het fiscaal stelsel voor sparen en beleggen grondig te hervormen, tovert de regering een zoveelste gunstregime uit haar hoed. Dat maakt het er voor de spaarders niet eenvoudiger op om spaar- en beleggingsproducten te vergelijken.
- Wie zich blindstaart op brutorendementen komt er soms bedrogen uit. Je kan bijvoorbeeld het brutorendement van een (gereglementeerd) spaarboekjes niet blindelings vergelijken met dat van een termijnrekening. In dat laatste geval betaal je een roerende voorheffing van 30 procent. Bij de spaarrekeningen moet je op de eerste 1.020 aan interesten geen belastingen betalen. Brengt je spaargeld meer op? Op alles boven dat plafondbedrag int de fiscus 15 procent op de interesten, wat dus de helft is van wat je betaalt op andere kapitaalopbrengsten.
- Europa heeft overigens al kritiek geuit op de fiscale gunsttarieven, en in het bijzonder die voor de spaarboekjes. De Europese Commissie heeft in oktober 2020 een inbreukprocedure tegen België geopend omdat de voorwaarden voor die fiscale vrijstelling zo specifiek zijn dat buitenlandse banken niet kunnen concurreren met Belgische. De discriminatie van buitenlandse spaarboekjes is ook al twee keer veroordeeld door het Europees Hof van Justitie, in 2013 en 2017.
- Er is dus dringend nood aan een fiscaal gelijke behandeling van alle kapitaalopbrengsten. Dat zou betekenen dat die aan hetzelfde tarief worden belast. De regering kan daarbij de fiscale vrijstelling van de spaarboekjes uitbreiden naar alle kapitaalopbrengsten.
- Zo’n wijziging maakte deel uit van de fiscale hervormingsplannen van Vincent Van Peteghem (cd&v), minister van Financiën. In zijn blauwdruk stond er dat hij alle vermogensinkomsten wil belasten, dus ook de spaaropbrengsten. In ruil stelde de minister voor om de eerste 6.000 euro aan vermogensinkomsten (per jaar) niet te belasten. Die fiscale hervorming is uiteindelijk mislukt.
Opgemerkt: De regering heeft al enkele kleine stappen gezet richting een meer neutrale fiscale behandeling van de rente-inkomsten.
- Denk bijvoorbeeld aan de recuperatie van roerende voorheffing op dividenden via de personenbelasting. Op de eerste 833 euro aan dividenden moet je geen belastingen betalen. Via de aangifte kan je dus tot 249,90 euro (30% van 833 euro) recupereren.
- Maar we hebben nog een lange weg te gaan!
